رضای دوست به دست آر و دیگران بگذار

هزار فتنه چه غم باشد ار برانگیزند

مرا چو با تو که مقصودی آشتی افتاد

رواست گر همه عالم به جنگ برخیزند

ترسم نرسی به کعبه ای اعرابی

کاین ره که تو می روی به ترکستان است

سعدی حجاب نیست تو آیینه پاک دار

زنگارخورده چون بنماید جمال دوست

عمرها در پی مقصود به جان گردیدیم

دوست در خانه و ما گرد جهان گردیدیم

خود سراپردۀ قدرش ز مکان بیرون بود

آن که ما در طلبش کون و مکان گردیدیم

صورت یوسف نادیده صفت می‌کردند

[...]

دشمن که جفایی کند آن شیوۀ اوست

باری تو جفا مکن که معشوقی و دوست

گدایان بینی اندر روز محشر

به تخت ملک همچون پادشاهان

چنان نورانی از فرّ عبادت

که گویی آفتابانند و ماهان

تو خود چون از خجالت سر برآری

[...]

بر درگه عزّتت همه خلق زبون

کس را نرسد که این چرا و آن چون

دل به بازار من آورده و بفروخته‌ای

دل بفروخته مفروش به بازار دگر

من در وفای عهد چنان کند نیستم

کز دامن تو دست بدارم به تیغ تیز

نماند حاتم طایی ولیک تا به ابد

بماند نام بلندش به نیکویی مشهور

زکات مال به در کن که فضله رز را

چو باغبان بزند بیشتر دهد انگور

نبشته است بر گور بهرام گور

که دست کرم به ز بازوی زور

دونان چو گلیم خویش بیرون بردند

گویند چه غم گر همه عالم مردند

کریمان را، به دست اندر، دِرَم نیست

خداوندانِ نعمت را کَرَم نیست

توانگران را وقف است و نذر و مهمانی

زکات و فطره و اعتاق و هدی و قربانی

تو کی به دولتِ ایشان رسی که نتوانی

جز این دو رکعت و آن هم به صد پریشانی؟

شب، پراکنده خسبد آن‌که پدید

نَبُوَد وجهِ بامدادانش

مور، گِرد آوَرَد به تابستان

تا فَراغت بُوَد زمستانش

خداوندِ مکنت به حق مشتغل

پراکنده‌روزی، پراکنده‌دل

تشنگان را نماید اندر خواب

همه عالَم، به چشم، چشمهٔ آب

گر بی‌هنر به مال کند کِبر بر حکیم

کونِ خرش شمار وگر گاوِ عنبر است

به رنج و سعی کسی نعمتی به چنگ آرد

دگر کس آید و بی‌سعی و رنج بردارد

آن را که عقل و همّت و تدبیر و رای نیست

خوش گفت پرده‌دار که کس در سرای نیست