شکل مناره چو ستونی ز سنگ

از پی سقف فلک شیشه رنگ

آن که ز زر بر سرش افسرشده است

سنگ ز نزدیکی خور زر شده است

سنجر سنگین که ستون سپهر

[...]

در کمر سنگ میان دو کوه

آب گهر صفوة و دریا شکوه

ساخته سلطان سکندر صفات

در سد کوه ، آیینه ز آب حیات

شهر گر از وی نبود آب کش

[...]

مردم او جمله فرشته سرشت

خوش دل و خوش خوی چو اهل بهشت

هر چه ز صنعت به همه عالم است

هست در ایشان و زیادت هم است

بیشتراز علم و ادب بهره مند

[...]

خانه چو خورشید به جوزا گرفت

رفت در آن خانه درون جا گرفت

رفت در آن خانهٔ تیر از مسیر

محرق ازآتش خورشید تیر

باد ز جوزا شده آتش ز مهر

[...]

ساخته از حکمت کار آگهان

خانهٔ گردنده بگرد جهان

نادرهٔ حکم خدای حکیم

خانه روان ، خانگیانش مقیم

اهل سفر را همه بروی گذر

[...]

کرد چوره در سرطان آفتاب

چشمهٔ خورشید فرو شد باب

ابر سرا پرده به بالا کشید

سبزه صف خویش بصحرا کشید

آب فرو ریخت به کار زمین

[...]

پیل چو کوهی که بود بی‌سکون

چارستون زیر که بی ستون

وان جل زر نیش به فرو شکوه

سایه همی کرد به بالای کوه

سود بگردون سر شنگرف سای

[...]

گرم‌ترین کارگزاران خوان

مایده کردند ز مطبخ روان

خوانچهٔ آراسته بیش از هزار

بر همه الوان نعم کرده بار

بانگ روا رو که ز اختر گذشت

[...]

بیره تنبول که صد برگ بست

چون گل صد برگ بیامد بدست

نادره برگی چو گل بوستان

خوب‌ترین نعمت هندوستان

تیز چو گوش فرس تیزخیز

[...]

شد زن مطرب به نوا پروری

انجمنی پر ز مه و مشتری

غمزه زنانی همه مردم فریب

سیب، زنخ، خال زنخ، تخم سیب

چاه زنخ روشن و صافی چو ماه

[...]

گر چه پدر بر سر تختش کشید

شست و فرود آمد و پیشش دوید

لشکر اسلام که آنجا رسید

بود زمین تشنه که دریا رسید

بود به یک جای صف تیغ و تیر

همچو نیستان به لب آبگیر

تیز تگ و گوش چو پیکان پدید

[...]

جوهری شام به سودا گری

کرده گهر پیش کش مشتری

چرخ یکی حلقهٔ انگشترین

بر سر یک حلقه هزاران نگین

با همه چون سایه شده هم نشست

[...]

چون دل شب حاملهٔ مهر گشت

بر شب حامل مه کامل گذشت

حامل یک ماهه نه بل یکشبه

تاجوری زاد در آن کوکبه

مستی او مایهٔ هشیاریش

خفته همه خلق ز بیداریش

کردی بزرگی به حق کهتران

داد سبک جامه به قیمت گران

این همه بیداری ما خفتن ست

[...]

چرخ نداند در و دیوار کس

تکیه به دیوار و درش کرده بس

مردم یک خانه و صد خرمی

خانهٔ یک مردم و صد مردمی

چتر شه آنست که شد چرخ ماه

[...]

جانب سایه شده مردم روان

سایه به دنباله مردم دوان

پرده نشین گشت فلک سوبسوی

با همه زالی شد پوشیده روی

از سم اسپش که زمین کرد چاک

[...]

آب در از تاج و قبا و کمر

تا به کمر تا به گلو تا بسر

تیغ خوش و تیغ زبان ناخوش است

تیغ چو آبست و زبان آتش است

خسرو من! بگذر از بن گفتگوی

نیکی خویش و بد مردم مگوی

چشم تو از عیب تو دیدن تهی است

از دگری پرس که عیب تو چیست

چشم بخود باز مکن چون خسان

[...]