گنجور

 
شهریار

سید محمدحسین بهجت تبریزی متخلص به شهریار، شاعر پارسی‌گوی آذری‌زبان، در سال ۱۲۸۵ هجری شمسی در بازارچه میرزا نصراله تبریزی واقع در چای کنار چشم به جهان گشود. در سال ۱۳۲۸هجری قمری که تبریز آبستن حوادث خونین وقایع مشروطیت بود پدرش او را به روستای قیش قورشان و خشکناب منتقل نمود. دورهٔ کودکی استاد در خاستگاه پدری و در آغوش طبیعت و روستا سپری شد که منظومه حیدربابا مولود آن خاطرات است. او تحصیلات خود را در مدرسهٔ متحده و فیوضات و متوسطهٔ تبریز و دارالفنون تهران گذراند و وارد دانشکدهٔ طب شد. سرگذشت عشق آتشین و ناکام او که به ترک تحصیل وی از رشتهٔ پزشکی در سال آخر منجر شد، مسیر زندگی او را عوض کرد و تحولات درونی او را به اوج معنوی ویژه‌ای کشانید و به اشعارش شور و حالی دیگر بخشید. وی سرانجام پس از هشتاد و سه سال زندگی شاعرانهٔ پربار در ۲۷ شهریور ماه ۱۳۶۷ هجری شمسی درگذشت و بنا به وصیت خود در مقبرة الشعرای تبریز به خاک سپرده شد.

این آمار از میان ۱٬۹۷۰ بیت شعر فارسی از کل ۳٬۰۳۷ بیت شعر موجود در گنجور از اشعار این بخش استخراج شده است.

توجه فرمایید که این آمار به دلایلی از قبیل وجود چند نسخه از آثار شعرا در سایت (مثل آثار خیام) و همینطور یک بیت محسوب شدن مصرع‌های بند قالبهای ترکیبی مثل مخمس‌ها تقریبی و حدودی است و افزونگی دارد.

آمار همهٔ شعرهای گنجور را اینجا ببینید.

وزن‌یابی دستی در بیشتر موارد با ملاحظهٔ تنها یک مصرع از شعر صورت گرفته و امکان وجود اشکال در آن (مخصوصاً اشتباه در تشخیص وزنهای قابل تبدیل از قبیل وزن مثنوی مولوی به جای وزن عروضی سریع مطوی مکشوف) وجود دارد. وزن‌یابی ماشینی نیز که جدیداً با استفاده از امکانات تارنمای سرود اضافه شده بعضاً خطا دارد. برخی از بخشها شامل اشعاری با بیش از یک وزن هستند که در این صورت عمدتاً وزن ابیات آغازین و برای بعضی منظومه‌ها وزن غالب منظومه به عنوان وزن آن بخش منظور شده است.

ردیف وزن تعداد ابیات درصد از کل
۱ فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف) ۵۲۰ ۲۶٫۴۰
۲ مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف) ۳۴۴ ۱۷٫۴۶
۳ مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف) ۳۳۰ ۱۶٫۷۵
۴ مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم) ۲۰۹ ۱۰٫۶۱
۵ مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف) ۱۲۱ ۶٫۱۴
۶ مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلاتن (مجتث مثمن مخبون) ۸۶ ۴٫۳۷
۷ فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلاتن (رمل مثمن مخبون) ۶۹ ۳٫۵۰
۸ فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن (رمل مثمن سالم) ۶۱ ۳٫۱۰
۹ فعلات فاعلاتن فعلات فاعلاتن (رمل مثمن مشکول) ۵۲ ۲٫۶۴
۱۰ مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب) ۴۸ ۲٫۴۴
۱۱ فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف) ۳۳ ۱٫۶۸
۱۲ مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن (رجز مثمن سالم) ۲۱ ۱٫۰۷
۱۳ مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن (هزج مثمن اخرب) ۱۸ ۰٫۹۱
۱۴ مفتعلن فاعلات مفتعلن فع (منسرح مثمن مطوی منحور) ۱۶ ۰٫۸۱
۱۵ فاعلن مفاعیلن فاعلن مفاعیلن (مقتضب مثمن مطوی مقطوع) ۱۶ ۰٫۸۱
۱۶ مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن (رجز مثمن مطوی مخبون) ۱۴ ۰٫۷۱
۱۷ فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون) ۱۲ ۰٫۶۱

آمار ابیات برچسب‌گذاری شدهٔ این بخش با زبان غالب شعر در گنجور به شرح زیر است:

ردیف زبان تعداد ابیات درصد از کل
۱ فارسی ۱٬۹۷۰ ۶۴٫۸۷
۲ ترکی ۱٬۰۶۷ ۳۵٫۱۳

آمار ابیات برچسب‌گذاری شدهٔ این بخش با قالب شعری در گنجور به شرح زیر است:

ردیف قالب شعری تعداد ابیات درصد از کل
۱ غزل ۱٬۹۷۰ ۶۴٫۸۷
۲ نامشخص ۴۵۹ ۱۵٫۱۱
۳ غزل/قصیده/قطعه ۲۶۹ ۸٫۸۶
۴ چند بندی ۲۶۶ ۸٫۷۶
۵ مثنوی ۷۳ ۲٫۴۰

آمار فراوانی تعداد ابیات اشعار این بخش به شرح زیر است (بلندترین شعر شامل ۲۳ بیت و کوتاه‌ترین شامل ۷ بیت شعر است):

ردیف تعداد ابیات شعر فراوانی درصد از ۱۶۱ شعر
۱ ۱۱ ۲۸ ۱۷٫۳۹
۲ ۱۲ ۲۸ ۱۷٫۳۹
۳ ۱۰ ۲۱ ۱۳٫۰۴
۴ ۱۴ ۱۸ ۱۱٫۱۸
۵ ۹ ۱۴ ۸٫۷۰
۶ ۱۳ ۱۲ ۷٫۴۵
۷ ۱۶ ۱۱ ۶٫۸۳
۸ ۱۵ ۱۰ ۶٫۲۱
۹ ۸ ۷ ۴٫۳۵
۱۰ ۱۸ ۵ ۳٫۱۱
۱۱ ۷ ۲ ۱٫۲۴
۱۲ ۱۷ ۲ ۱٫۲۴
۱۳ ۲۰ ۱ ۰٫۶۲
۱۴ ۱۹ ۱ ۰٫۶۲
۱۵ ۲۳ ۱ ۰٫۶۲

آمار ابیات به تفکیک زیربخش‌های این قسمت به شرح زیر است:

ردیف بخش تعداد ابیات درصد از کل
۱ گزیدهٔ غزلیات ۱٬۹۷۰ ۶۴٫۸۷
۲ گزیدهٔ اشعار ترکی ۴۱۲ ۱۳٫۵۷
۳ اشعار همین بخش ۶۵۵ ۲۱٫۵۷