اهل تشبیه نحس یاوه درای
چون خودی را گرفتهاند خدای
چون ز قید خودی نمیرستند
صفت خویش بر خدا بستند
زان خدا را چو خود همی خوانند
که ره از خود برون نمیدانند
قول حشوی به خویش بربستند
وان خطا را صواب دانستند
راه تقلید را پسندیدند
همه بر ریش خویش خندیدند
هیچکس عقل را کند معزول؟
چیست این ترّهات نامعقول
واجب آمد نظر ولیک به شرع
اصل این اصل ثابت است به فرع
امر و حکم «قل انظروا» ز کتاب
وارد اندر حق «اولوالالباب»
وانگهی اندرین سخن راند
چکند جهل خود نمیداند
مُثْبِت نقل باز نقل بود
دَوْر باشد، محال عقل بود
گر نبودی قیاس و فهم و عبر
خر به از آدمیستی ای خر
چون بهایم امور جسمانی
بیش دارد ز نوع انسانی
بیست و نه مسأله است در معقول
که نباشد موافق منقول
باقیش رد مکن به نادانی
بده انصاف اگر مسلمانی
قول عاقل شنو تو از جبّار
«وقنا ربّنا عذاب النار»
مر تو را خود نه عقل و نه نقل است
ورنه هم نقل مثبت عقل است
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به نقد افرادی میپردازد که به تقلید از دیگران میپردازند و عقل و تفکر مستقل را کنار گذاشتهاند. شاعر به توهماتی اشاره میکند که از خودپرستی ناشی میشود و براین باور است که چنین افرادی خدا را به عنوان خودشان میپندارند و از واقعیت دور شدهاند. او هشدار میدهد که بدون استفاده از عقل و استدلال، انسان به مانند حیوانی میشود که بر اساس غریزه رفتار میکند. همچنین، او تأکید میکند که درک صحیح و علم باید بر مبنای دلیل و استدلال باشد و نه بر پایه جهل و تفکرات غلط. به طور کلی، شعر به اهمیت تفکر صحیح و پرهیز از تقلید کورکورانه در مسائل دینی و فلسفی اشاره دارد.
هوش مصنوعی: افرادی که به تشبیه و قیاسهای نادرست میپردازند، در حقیقت فقط افکار پوچ و بیارزشی را دنبال میکنند، زیرا در واقع به خود خداوند نزدیکترند.
هوش مصنوعی: وقتی که نتوانستند از محدودیتهای خود خارج شوند، صفات و ویژگیهای خود را به خداوند نسبت دادند.
هوش مصنوعی: خداوند را کسانی میخوانند که خودشان نمیدانند چگونه از خودشان خارج شوند و به ذات الهی برسند.
هوش مصنوعی: گفتاری نا درست را به خود چسباندند و آن اشتباه را درست تصور کردند.
هوش مصنوعی: همه راه تقلید را پذیرفتند و به وضع خودشان خندیدند.
هوش مصنوعی: آیا هیچکس نمیتواند عقل را از کار بیندازد؟ این چه سخنان بیمعنایی است؟
هوش مصنوعی: نظر واجب است اما طبق قوانین شرع، اصل این موضوع ثابت است که جزئیات وابسته به آن اصل هستند.
هوش مصنوعی: توجه کنید که در کتاب، به صاحبان عقل و فهم سفارش شده است که به نکات و نشانهها دقت کنند و به آنها نگاه کنند تا به حقیقت نزدیکتر شوند.
هوش مصنوعی: سپس در این صحبت، فردی حرف میزند که خود از نادانیاش بیخبر است.
هوش مصنوعی: این جمله به مفهوم این است که اگر بخواهیم چیزی را که قبلاً به وجود آمده است دوباره به وجود آوریم، به نوعی نمیتوان آن را به طور کامل تکرار کرد. به عبارت دیگر، عقل نمیتواند به طور منطقی این امر را بپذیرد که یک چیز تنها در یک زمان خاص وجود داشته باشد و بعد به طور کامل دوباره همانند قبلی آن تکرار شود.
هوش مصنوعی: اگر قیاس و درک و عبرت نبود، تو از آدمی هم بهتر بودی، ای الاغ.
هوش مصنوعی: زیرا که گاوان و چهارپایان نیازها و خواستههای بدنی بیشتری دارند نسبت به انسانها.
هوش مصنوعی: در سیستم معقولاتی که در فلسفه و علم مطرح میشود، بیست و نه موضوع وجود دارد که با مباحث استدلالی و منطقی همخوانی ندارد.
هوش مصنوعی: اگر باقی مسائل را نادیده بگیری و به نادانی بسپاری، به انصاف رفتار کن، اگر مسلمان هستی.
هوش مصنوعی: به حرف عاقلانهای که از فردی قدرتمند و با محتوای جدی است، گوش کن که میگوید: «پروردگارا، ما را از عذاب آتش نجات بده».
هوش مصنوعی: در تو نه عقل وجود دارد و نه نقل، وگرنه هر دو یعنی عقل و نقل، به یک حقیقت اشاره دارند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بیمثل و شبه و بیهمتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.