اگر خواهی که این معنی بدانی
تو را هم هست مرگ و زندگانی
ز هرچ آن در جهان از زیر و بالاست
مثالش در تن و جان تو پیداست
جهان چون توست یک شخصِ معیّن
تو او را گشته چون جان، او تو را تن
سه گونه نوع انسان را مَمات است
یکی هر لحظه وان بر حسبِ ذات است
دو دیگر زان مماتِ اختیاری است
سیم مردن مر او را اضطراری است
چو مرگ و زندگی باشد مقابل
سه نوع آمد حیاتش در سه منزل
جهان را نیست مرگ اختیاری
که آن را از همه عالم تو داری
ولی هر لحظه میگردد مبدّل
در آخر هم شود مانند اوّل
هر آنچ آن گردد اندر حشر پیدا
ز تو در نزع میگردد هویدا
تن تو چون زمین، سر آسمان است
حواست انجم و خورشید جان است
چو کوه است استخوانهایی که سخت است
نباتت موی و اطرافت درخت است
تنت در وقت مردن از ندامت
بلرزد چون زمین روز قیامت
دماغ آشفته و جان تیره گردد
حواست هم چو انجم خیره گردد
مَسامت گردد از خوی هم چو دریا
تو در وی غرقه گشته بی سر و پا
شود از جانکَنش ای مرد مسکین
ز سستی استخوانها پشم رنگین
به هم پیچیده گردد ساق با ساق
همه جفتی شود از جفتِ خود طاق
چو روح از تن به کلیّت جدا شد
زمینت «قَاعًا صَفْصَفًا لَا تَرَى» شد
بدین منوال باشد حال عالم
که تو در خویش میبینی در آن دم
بقا حقّ راست، باقی جمله فانی است
بیانش جمله در «سَبْع الْمَثانِی» است
به «کلُّ مَنْ عَلیها فَان» بیان کرد
«لَفِي خَلۡقࣲ جَدِيدِۭ» هم عیان کرد
بود ایجاد و اَعدام دو عالم
چو خلق و بعثِ نفسِ ابنِ آدم
همیشه خلق در خلقِ جدید است
و گرچه مدتِ عمرش مدید است
همیشه فیضِ فضلِ حقّ تعالیٰ
بود از شأنِ خود اندر تجلّیٰ
از آن جانب بود ایجاد و تکمیل
وز این جانب بود هر لحظه تبدیل
ولیکن چو گذشت این طور دنییٰ
بقای کل بود در دارِ عُقبیٰ
که هر چیزی که بینی بالضّرورت
دو عالم دارد، از معنی و صورت
وصالِ اولین، عینِ فراق است
مر آن دیگر ز «عِنْدَ اللَّهِ بَاقٍ» است
مظاهر چون فتد بر وفق ظاهر
در اول مینماید عین آخر
بقا اسم وجود آمد ولیکن
به جایی کان بود سائر چو ساکن
هر آنچ آن هست بالقوّه در این دار
به فعل آید در آن عالم به یک بار
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن درباره مفهوم مرگ و زندگی در جهان و انسان است. شاعر بیان میکند که انسان همزمان با زندگی و مرگ مواجه است و این دو حالت در درون او وجود دارد. او سه نوع مرگ را توصیف میکند: یکی مرگ طبیعی هر لحظه، دیگری مرگ اختیاری و سومی مرگ اضطراری.
شاعر دنیا را به تن انسان تشبیه میکند و هر جزئی از وجود انسان را نماد یک بخش از جهان میداند. در لحظه مرگ، بدن انسان به زمین و روح او به عالم بالاتر منتقل میشود. همچنین، او به بقا و فنا اشاره میکند و بیان میکند که هر چیزی در این دنیا به نوعی ناقص و فانی است و تنها خداوند است که باقی و جاودان است.
در نهایت، او به وضعیت انسان در عالم پس از مرگ و تجلی حق اشاره دارد و بیان میکند که هر چیزی که در این دنیا میبینیم، در عالم دیگر به طور کامل تجلی مییابد.
هوش مصنوعی: اگر میخواهی حقیقت این موضوع را بفهمی، باید بدانی که هم مرگ و هم زندگی سهم تو است.
هوش مصنوعی: هر چیزی که در جهان وجود دارد، از دو جنبه مختلف قابل مشاهده است؛ مانند جنبههای جسم و روح در وجود تو.
هوش مصنوعی: این دنیا مانند توست؛ تو یک موجود مشخص هستی و او هم به خاطر تو همانند جان تو به زندگی ادامه میدهد.
هوش مصنوعی: انسانها در سه دسته قرار میگیرند که هر کدام نوعی مرگ و نیستی دارند؛ یکی از این دستهها هر لحظه در حال مرگ است و این موضوع به ذات آنها مرتبط میشود.
هوش مصنوعی: دو نوع مرگ وجود دارد: یکی مرگی است که انسان خود انتخاب میکند و دیگری مرگی است که ناچار به آن دچار میشود.
هوش مصنوعی: وقتی که مرگ و زندگی در مقابل هم قرار میگیرند، ظهور حیات به سه شکل مختلف در سه مرحله متفاوت صورت میگیرد.
هوش مصنوعی: دنیا هیچگونه اختیاری بر مرگ ندارد و تنها تو هستی که بر تمام آن تسلط داری.
هوش مصنوعی: در هر لحظه دنیا تغییر میکند، اما در نهایت همه چیز به همان شکل اولیهاش برمیگردد.
هوش مصنوعی: هر چیزی که در روز قیامت به وجود میآید، از تو نشأت میگیرد و در لحظههای سختی و درگیری، خود را نمایان میکند.
هوش مصنوعی: بدن تو مانند زمینی است که زیر آسمان قرار دارد و توجه تو به ستارهها و خورشید روح و جانت است.
هوش مصنوعی: استخوانهایت همانند کوهها محکم و استوارند، و موی تو مانند گیاهانی است که نرم و لطیف هستند و در اطرافت درختان قرار دارند.
هوش مصنوعی: در لحظهی مرگ، بدن تو از پشیمانی می لرزد، مانند زمین در روز قیامت.
هوش مصنوعی: وقتی که ذهن و روح انسان دچار آشفتگی و تیرهروزی میشود، تمرکز و توجه او نیز مانند ستارهها پراکنده و متمرکز نخواهد بود.
هوش مصنوعی: مثل دریا که با عمق و وسعتش همه چیز را در خود غرق میکند، تو نیز با خوی و شخصیت خود، دیگران را در خود فرو میبردی، بهطوریکه دیگر نه سر و پایشان را میشناسند.
هوش مصنوعی: ای مرد ناتوان، از دل و جانت به سالخوردگی و ضعف استخوانها، رنگ و رو بگیر.
هوش مصنوعی: پاهای انسانها وقتی که به هم میپیچند و به هم نزدیک میشوند، به شکلی هماهنگ و متناسب در کنار هم قرار میگیرند.
هوش مصنوعی: وقتی که روح از بدن به طور کامل جدا میشود، زمین تو به حالت خالی و بیصدا تبدیل میشود.
هوش مصنوعی: حال عالم به این صورت است که تو در آن لحظه، حال خود را در درونت میبینی.
هوش مصنوعی: حیات حقیقی فقط مختص خداوند است و همه چیز دیگر زودگذر و ناپایدار است. این حقیقت در متنهایی مانند «سبع المثانی» به خوبی بیان شده است.
هوش مصنوعی: همه چیزهایی که بر روی زمین هستند، نابود خواهند شد و این مساله به وضوح نشاندهنده این است که انسانها پس از وفات به زندگی تازهای وارد میشوند.
هوش مصنوعی: دو عالم، یعنی عالم مخلوقات و عالم معنوی، به وجود آمدهاند و این دو وجود، مانند آفرینش انسان و برانگیختن روح اوست.
هوش مصنوعی: آدمها همیشه در حال تغییر و تحول هستند، حتی اگر عمرشان طولانی باشد.
هوش مصنوعی: همیشه نعمت و بخشش خداوند از صفات عالی او در حال ظهور است.
هوش مصنوعی: این جهان که ما در آن زندگی میکنیم، از یک سو تحت تأثیر خالقش شکل گرفته و به کمال رسیده است، و از سوی دیگر، هر لحظه در حال تغییر و دگرگونی است.
هوش مصنوعی: اما هنگامی که این دنیا گذرا و فانی است، بقای همیشگی در جهان آخرت خواهد بود.
هوش مصنوعی: هر چیزی که میبینی، قطعاً دارای دو جنبه است: یک جنبه معنایی و دیگری جنبه ظاهری.
هوش مصنوعی: دیدار و نزدیکی با محبوب در واقع آغاز فراق و دوری است، زیرا آنچه بعداً باقی میماند، تنها نزدیکی و دوستی با خداوند است.
هوش مصنوعی: چهرهها و جلوهها وقتی بر اساس شکل و ظاهر قرار میگیرند، در ابتدا همانند چیزی به نظر میرسند که در انتها خواهد بود.
هوش مصنوعی: وجود چیزی است که همیشه پا بر جاست، اما هر چیزی که به آن بقاء میبخشد، در واقع در جایی خاص قرار دارد که مشابه حالت ساکن است، یعنی هر دو حالت به نوعی در یک جا و مکان مشخص حضور دارند.
هوش مصنوعی: هر چیزی که در این دنیا به صورت نهفته وجود دارد، در آن جهان به یکباره و به فعلیت خواهد رسید.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۸ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.