سنایی
»
حدیقة الحقیقه و شریعة الطریقه
»
الباب الرّابع: فی صفة العقل و احواله وافعاله و غایة عنایته و سبب وجوده
»
بخش ۹ - اندر عزّت عقل
عزّتِ عقل هست سوی روان
نزد روشن ضمیر پاک روان
در اضافت سوی زمانه لطیف
به اضافت به سوی عقل کثیف
اول و آخر و عزیز و ذلیل
علوی و سفلی و قبیح و جمیل
غرض امر و دایهٔ آدم
عَرَض نفس و جوهر عالم
هم ورای مراتب اسمی
هم پذیرای صورت جسمی
ذات او گشته مستدیر از نفس
جنبش او اثرپذیر از نفس
مایه و پایهٔ مدارج اسم
علت و آلت مراتب جسم
این همه عقل را مسلّم گشت
آسمان عقل و روح سُلّم گشت
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این ابیات، شاعر به رابطه بین عقل و روان اشاره میکند. عقل به عنوان یک ویژگی ارزشمند و روشن، به سمت روان پاک و پرنور هدایت میشود. در عین حال، عقل میتواند به سوی امور پست و کثیف هم گرایش پیدا کند. شاعر به مفاهیم عالی و پست، و همچنین به ذات انسان و جوهر عالم اشاره میکند و میگوید که عقل بر تمام مراتب وجود حاکم است و توانایی سازگاری با صورتهای جسمانی را دارد. در نهایت، همه این مفاهیم به وحدت عقل و روح ختم میشود که به سادگی و آرامش میانجامد.
هوش مصنوعی: عزت و بزرگی عقل به روحی میرسد که نورانی و پاک است.
هوش مصنوعی: این بیت به نوعی به تضاد بین دو وضعیت یا حالت اشاره دارد. در یک سو، به ویژگیهای لطیف و زیبا در زمانه اشاره شده که ممکن است به آنچه مثبت و دلنشین است مربوط باشد. در سوی دیگر، به وضعیت کثیف و ناپسند عقل اشاره شده که نشاندهنده تفکر یا برداشتهای منفی و زشت است. به عبارت دیگر، بیت به تفاوتها و تضادهایی بین زیبایی و زشتی، یا فضیلت و رذیلت در دنیای پیرامون ما پرداخته است.
هوش مصنوعی: این جمله به تنوع و گستردگی مفاهیم اشاره دارد. هر چیزی در زندگی میتواند در دو گروه متضاد قرار بگیرد؛ از چیزهایی که در ابتدا و انتها قرار دارند، تا چیزهای با ارزش و بیارزش، زیبا و زشت. این نشاندهندهی دوگانگی در طبیعت و ویژگیهای مختلف اشیاء و مفاهیم است.
هوش مصنوعی: هدف از وجود آدم و نگهداری او در دنیا، تأثیر و وجود نفس او و همچنین جوهر و ماهیت عالم است.
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که فراتر از نامها و عناوین، وجودی هست که قادر به پذیرش و درک اشکال و صورتهای مادی نیز است. به عبارتی، بحث از وجودی است که هم بعد معنوی و هم بعد مادی را در خود دارد.
هوش مصنوعی: ذات او به گونهای هماهنگ و کامل شده که تحت تأثیر حرکات او قرار میگیرد و از نفس او تأثیر میپذیرد.
هوش مصنوعی: اساس و بنیاد بالاترین درجات، نام و دلیلی است برای نشانهها و مراحل جسمانی.
هوش مصنوعی: همهٔ عقل و فهم بشری به این حقیقت رسید که آسمان، عقل و روح به مرتبهای بالا و مطلوب رسیده است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بی‌مثل و شبه و بی‌همتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی آهنگهایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 شما حاشیه بگذارید ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.