بخش ۸ - اندر کمال عقل
چار طبعش مرید و او پیر است
ده حواسش سپاه و او میر است
رنگ پنداشت را ز تختهٔ آز
رو بشویش به آب و ذُلّ و نیاز
زانکه اندر سواد سایهٔ شرع
اصل دین را برای نکتهٔ فرع
مایه داد از پی درنگ ترا
سه قوی چارگونه رنگ ترا
جان چو در عالم درنگ آید
خود از این رنگهاش ننگ آید
از پی جستن سلامت جان
اسب جان را در این محیط مران
داند آنرا که اهل ذهن و ذکاست
که سلامت به ساحل دریاست
دست و پای ترا به بند قضا
هست بسته درین سپنج فضا
پس تو با دست و پای بستهٔ او
روی دریا مجو به پشت کدو
آشنا را اگر نمیدانی
خر به قلزمْ درون چرا رانی؟
ور ندانی تو آشنا بشنو
خیره بیهوده بر مناره مرو
در سباحت اگرچه استادی
پیش من زین قبل بر استادی
نه چو کشتی شکست ای رعنا
شد سباحت وبال در دریا
جز ز روی کمال عقل و خرد
سه گز اطلس به نُه درم که خرد؟
نزد آن دل که معدن خردست
همه نیک فلک به جمله بدست
در دل و جان آنکه هشیارست
بر سر و چشم آنکه بیدارست
پل بود بر دو سوی آب سره
چون گذشتی ازو چه پل چه دره
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به مباحث عمیق فلسفی و معنوی میپردازد. poet به ویژگیهای انسانی اشاره میکند و به رابطه بین جنبههای مادی و معنوی وجود انسان میپردازد. او میگوید که طبیعت انسانی دارای چهار نوع طبع است که مرید و پیر را مشخص میکند و حواس انسانی را به سپاهی تشبیه میکند که نیاز به رهبری دارد.
شاعر همچنین بر اهمیت علم و درک عمیق از دین و اصول آن تأکید میکند و اشاره میکند که انسان باید از رنگ و ظواهر دنیایی بگذرد تا به حقیقت دست یابد. او به خطرات غفلت و ناشناسی در مسیر رشد و درک میپردازد و هشدار میدهد که اگر انسان نتواند به درستی راه را تشخیص دهد، ممکن است دچار دردسر شود.
شاعر در نهایت به این نتیجه میرسد که بیداری عقل و خرد راهی به سمت درک بهتر از زندگی و حقیقت است و عبور از چالشها و مشکلات به شناخت عمیقتری از خود و دنیا منجر میشود.
هوش مصنوعی: این شاعر به وضعیت شخصی اشاره میکند که چهار خصلت خوب دارد و به دلیل سن و تجربهاش مورد احترام است. همچنین، او از حواس پنجگانهاش به عنوان گروهی کارآمد یاد میکند و خود را در موضع رهبری یا هدایت میبیند. این تصویر نمادین نشاندهنده تعادل میان تجربه، مقام و تواناییهای درونی فرد است.
هوش مصنوعی: اگر به پندار و فکر نادرست خود دقت کنی، باید آن را با آب و تواضع و نیاز از دل و جان بشویی.
هوش مصنوعی: به خاطر این که در تاریکی سایهی قوانین دینی، اصل دین به فرعیات آن تبدیل شده است.
هوش مصنوعی: مایه تو از روی تأمل و تأخیر، سه ویژگی قوی و انواع مختلفی از زیبایی را به تو بخشیده است.
هوش مصنوعی: زمانی که جان در این دنیا معطل میشود، از این رنگها و ظاهرها شرمنده میشود.
هوش مصنوعی: به دنبال حفظ جان خود باش و در این فضا، جانت را تحت فشار قرار نده.
هوش مصنوعی: فقط افرادی که باهوش و فهمیده هستند میدانند که امنیت و آرامش در ساحل دریا قرار دارد.
هوش مصنوعی: دستها و پاهایت به دست تقدیر بسته شدهاند و در این فضای محدود گرفتار هستی.
هوش مصنوعی: پس تو با محدودیتها و وابستگیهای او، روی دریا جستجو نکن و به سراغ موضوعات بیهوده نرو.
هوش مصنوعی: اگر نمیدانی که آشنا چه کسی است، چرا او را مثل یک الاغ به دریا میفرستی؟
هوش مصنوعی: اگر نمیدانی چه جریانی در کار است، بهتر است بیدلیل و بیهدف به چیزهای نامناسب نگاه نکنی.
هوش مصنوعی: اگرچه در شناگری استادانی در پیش من وجود دارند، اما تو در این هنر بر همه آنها برتری داری.
هوش مصنوعی: ای زیبا، مانند کشتی که شکست خورده است، زیباییات به عذاب و مشکل در دریا تبدیل شده است.
هوش مصنوعی: تنها از روی کمال عقل و هوش، سه گز پارچه اطلس که نُه درم قیمت دارد، چه ارزشی دارد؟
هوش مصنوعی: نزدیک قلبی که منبع عقل و دانش است، تمام خوبیها به دست میآید و همه بدیها از آن دور است.
هوش مصنوعی: کسی که هوشیار و آگاه است، در دل و جانش روشنی و انرژی وجود دارد، اما کسی که بیدار و آشناتر است، بر سر و چشمانش اثرات آگاهی و بینش نمایان است.
هوش مصنوعی: وقتی از این پل که بر روی آب صاف قرار دارد عبور میکنی، دیگر برایت تفاوتی نمیکند که در کدام طرف هستی، چه پل باشد و چه دره.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بیمثل و شبه و بیهمتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.