ای علایی ببین و نیک ببین
که زمانه ستمگریست عظیم
گه ز چوبی کند دمنده شنکج
گه ز گوسالهای خدای کریم
هر کرا فضل نیست نیم پشیز
به شتر وار ساو دارد و سیم
وانکه چون تیغ جان ربای از فضل
موی را چون قلم کند به دو نیم
به خدای ار خرانش بگذارند
بی دو دانگ سیه بر آخور تیم
اینهمه قصه و حکایت چیست
وینهمه عشوه و تغلب و بیم
به بهشت خدای نگذارند
بی زر و سیم طاعتی ز رحیم
شاعرانی که پیش ازین بودند
همه والا بدند و راد و حکیم
باز در روزگار دولت ما
همه مأبون شدند و دون و لییم
به دو شعر رکیک ناموزون
که بخوانند ز گفتهای قدیم
کون فراخی حکیم و خواجه شود
چکند رنج بردن تعلیم
لاجرم حرمتی پدید آید
شاعران را به گرد هفت اقلیم
که به پنجاه مدحشان ممدوح
ندهد در دو سال نانی نیم
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شاعر در این متن به نقد جامعه و زمانهای میپردازد که در آن ستمگری و بیعدالتی حاکم است. او به تضاد میان فضیلت و رذیلت اشاره کرده و میگوید که در چنین زمانی، افراد فاقد فضل و شایستگی به راحتی مانعی برای کسانی که واقعی شایستهاند، میشوند. شاعر lament میکند که در گذشته شاعران بزرگ و با فضیلتی وجود داشتند، اما در روزگار او، شاعران به سمت حرفهای بیاساس و بیمحتوا گرایش پیدا کردهاند. او همچنین به تلاش بیفایده برای جلب توجه و احترام اشاره میکند و بیان میکند که در نهایت، شایستگی واقعی نادیده گرفته میشود و فقط کسانی که با ثروت و زر و سیم ارتباط دارند، مورد احترام قرار میگیرند. این متن انتقادی از وضعیت اجتماعی و فرهنگی زمان خود است.
هوش مصنوعی: ای بزرگوار، خوب نگاه کن و ببین که زمانه به شدت سختی و ظلمی را متحمل میشود.
هوش مصنوعی: گاه دمندهای که از چوب ساخته شده، صدای غمگینی از خود به گوش میدهد، و گاه از کامیابی و رحمت خداوندی که از یک گوساله برمیخیزد، خبر میدهد.
هوش مصنوعی: هر کسی که دانش و فضیلتی ندارد، حتی به اندازه یک دانه کوچک هم ارزشمند نیست و مانند شتری است که فقط بار سنگین بر دوش دارد.
هوش مصنوعی: کسی که مانند تیغ خطرناک است، از روی لطف و بزرگی، موی را به اندازه دو نیم تقسیم میکند.
هوش مصنوعی: اگر به خدای خرها اجازه دهند، دو دنگ سیاه را بر روی آخور تیم بگذارند.
هوش مصنوعی: این همه داستان و روایت چه معنایی دارد و این همه زیبانمایی، تزویر و ترس از چیست؟
هوش مصنوعی: به بهشت خداوند کسی را راه نمیدهند مگر اینکه با نیکی و الطافش، یعنی با اعمال خوب و خالص در پیشگاه او حاضر شود.
هوش مصنوعی: شاعرانی که در گذشته زندگی میکردند، همگی بزرگوار، شجاع و حکیم بودند.
هوش مصنوعی: در دوران سلطنت ما، همه به حماقت و خفت مبتلا شدند و مقامشان پایین آمد.
هوش مصنوعی: اگر دو شعر بیمحتوا و نامناسب بخوانند، زندگانی گذشته را به یاد میآورند.
هوش مصنوعی: اگر حکیم و خواجه در مشکلات و دشواریها تحصیلات و علماندوزی کنند، به شخصیت و دانش آنها افزوده میشود.
هوش مصنوعی: بنابراین شاعران در سراسر هفت اقلیم مورد احترام و ارادت قرار خواهند گرفت.
هوش مصنوعی: کسی که در مدت دو سال، حتی به اندازه نانی برای ستایش و تمجید دیگران نمیدهد، چگونه میتواند در پنجاه بار از آنها تعریف کند؟
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
صد هزار آفرینِ ربِّ علیم
باد برابرِ رحمت ابراهیم
آفتابِ ملوکِ هفت اقلیم
که بدو نوشد این جلالِ قدیم
از پی خرّمیِ باغِ ثنا
[...]
حاجیان آمدند با تعظیم
شاکر از رحمت خدای رحیم
جسته از محنت و بلای حجاز
رسته از دوزخ و عذاب الیم
آمده سوی مکه از عرفات
[...]
ای نسیم صبا تحیت من
برسان نزد خواجه ابراهیم
آنکه چون خلق او نداند بود
در بهاران به باغ بوی نسیم
ای کریمی که در کرم چون تو
[...]
مست و شادان در آمد از در تیم
کرده بیجاده جای در یتیم
زیر خط زبر جدش میمی
زیر زلف معنبرش صد جیم
زیر آن جیم طوبی و فردوس
[...]
روی بازار ملک هفت اقلیم
پشت حق بوالمظفر ابراهیم
شهریاری که طول عرض فلک
همتش را نیامدست جسیم
کوه با حلم او به مایه سبک
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.