خان زمان یگانه ی دوران علی نقی
کآمد به بذل وجود و سخا در جهان فرید
چشم جهان ندید چو او آفریده ای
تا آفریدگار جهان را بیافرید
طبعش در یگانه ی افضال را صدف
دستش در خزانه ی اقبال را کلید
تعظیم آستان ویش نیست گر غرض
پشت سپهر از چه سبب این چنین خمید؟
با عدل وجود او بجز افسانه ای نیافت
هر کس حدیث حاتم و اوصاف جم شنید
از لطف او مزارع آمال خرم است
زآنسان که در بهار زمین خرم از خوید
آمد چو مشعل سخط او به اشتعال
در موسم بهار سموم خزان وزید
گردید ابر مرحمت او چو قطره بار
در شوره زار فصل دی انواع گل دمید
دستش اگر چو ابر بگویم بود شگفت
رایش اگر چو مهر بخوانم بود بعید
کآنرا عطا ز ابر مطیر است بس فزون
وین را ضیا زمهر منیر است بس مزید
کار جهان ز عدل وی از بس قرار یافت
روی زمین ز داوری از بس نظام دید
در پنجه ی پلنگ غنم جایگاه کرد
در مخلب عقاب تذرو آشیان گزید
هم شیر با گوزن به یک جایگاه خفت
هم گور با غزال به یک سرزمین چرید
در شهر یزد کرد بپا بس بنای خیر
از اقتضای طالع فرخنده ی حمید
در آن دیار نیز بنا کرد برکه ای
بر پادشاه تشنه لبان سرور شهید
آنگونه برکه ای که زرشک زلال آن
آب حیات گشته به ظلمات ناپدید
هم قعر آن زمر کز هفتم زمین گذشت
هم سقف آن به اوج نهم آسمان رسید
حیران آب روشن و سقف مسدسش
این چشمه ی منور و این غرفه ی مشید
امروز از آن پدید زلالی که خلق را
روز جزا ز چشمه ی کوثر بود امید
این برکه را به یاد شه تشنه لب چو ساخت
از طالع خجسته و از اختر سعید
تاریخ سال خواست زپیر خرد (سحاب)
او این دو مصرع از پی تاریخ آن گزید:
بنیاد آن ز مصرع ثانی شود عیان
اتمام آن ز مصراع اول بود پدید
«جاوید آب حیوان زین برکه شرمسار»
«هر بار نوشی آبی گو لعل بریزید»
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شاعر در این شعر به توصیف خان زمان، فردی استثنایی و سخاوتمند، می‌پردازد که در دوران علی نقی ظهور کرده است. او را با صفات ارزنده‌ای توصیف می‌کند و به این نکته اشاره دارد که هیچ‌کس مانند او وجود ندارد. خان زمان با نیکی‌هایش زمین را خرم کرده و در بهار، خوشی‌ها و برکت‌ها را به ارمغان آورده است.
شاعر همچنین از برکه‌ای که خان زمان در یزد ساخته، می‌گوید؛ برکه‌ای با آب زلال و خاصیت‌های شگفت‌انگیز. این برکه نماد زندگی و امید است و یادآور پادشاهی است که تشنه لبان را سیراب می‌کند. در نهایت، شاعر به تاریخ‌نگاری و اهمیت یادآوری این ویژگی‌ها و آثار می‌پردازد و این شعر را به یاد آن پادشاه و خیراتش نوشته است.
هوش مصنوعی: خان زمان، انسان بی‌مثالی است که همچون علی نقی به دنیای ما آمده و با generosity و بخشندگی‌اش در این جهان درخشش خاصی دارد.
هوش مصنوعی: هیچ چشمی در جهان چنین موجودی را ندیده است که مانند او خلق شده باشد، تا خالق جهان را نیز به وجود آورد.
هوش مصنوعی: نفس او مانند یک صدف است که در آن بهترین نعمت‌ها را نگهداری می‌کند و در دستانش کلیدی وجود دارد که به خزانه خوشبختی و فرصت‌ها راه می‌برد.
هوش مصنوعی: احترام گذاشتن به درگاه کسی بی‌مورد است، زیرا باید بدانیم که چرا آسمان این‌گونه بر زمین خم شده است.
هوش مصنوعی: وجود او به قدری عادل و بی‌نظیر است که هیچ‌کس جز داستان‌های خیالی از او نشنیده است، هر کسی که درباره حاتم طایی و ویژگی‌های جم صحبت کند.
هوش مصنوعی: خوشبختی و امیدهای ما به خاطر محبت و رحمت او سرشار است، مانند فصل بهار که زمین سرسبز و شاداب می‌شود.
هوش مصنوعی: وقتی خشم او به‌مثابه شعله‌ای روشن به وقوع پیوست، در فصل بهار، بادهای زهرآگین پاییزی وزیدن گرفتند.
هوش مصنوعی: ابر رحمت او مانند قطرات بارانی در زمین خشک و شور می‌بارد و در فصل زمستان انواع گل‌ها شکوفا می‌شوند.
هوش مصنوعی: اگر دستش را مانند ابر توصیف کنم، می‌تواند شگفت‌انگیز باشد و اگر عقلش را مانند خورشید بنامم، ممکن است دور از دسترس به نظر برسد.
هوش مصنوعی: این متن به این معناست که نعمت‌ها و بخشش‌هایی که از باران به زمین می‌رسند، بسیار زیاد و فراوان هستند و همچنین روشنایی و نور خورشید نیز به زندگی و زمین افزوده می‌شود. به عبارت دیگر، هر دو منبع طبیعی، یعنی باران و نور خورشید، تاثیرات مثبت و زیادی بر روی زندگی دارند و هر کدام به نوعی موجب رونق و شکوفایی می‌شوند.
هوش مصنوعی: کارهای دنیا به خاطر عدل و انصاف او به ترتیب و نظام درآمده است. به همین دلیل زمین به آرامش و نظم رسیده است.
هوش مصنوعی: در چنگال پلنگ، غنایم نگهداری می‌شود و در چنگال عقاب، آشیانه‌ای برای خود برمی‌گزیند.
هوش مصنوعی: شیر و گوزن هر دو در یک مکان ذلت دارند و گورخر و غزال نیز در یک سرزمین به چرا می‌پردازند.
هوش مصنوعی: در شهر یزد، کارهای نیک و سازنده‌ای به راه افتاد، که نتیجه خوبی از سرنوشت خوش حامیان آن بود.
هوش مصنوعی: در آن سرزمین، برکه‌ای ساخته شد تا پادشاهانی که تشنه‌اند، از آن آب بنوشند و از سرور شهید بهره‌مند شوند.
هوش مصنوعی: برکه‌ای که آب زلال و شفاف آن باعث حیات شده، اکنون در تاریکی ناپدید شده است.
هوش مصنوعی: این بیت به مفهوم عظمت و توانایی وجود انسانی اشاره می‌کند که می‌تواند به عمق‌های عمیق و اسرار نهفته در زمین دست یابد و به اوج‌های مرتفع و آسمانی برسد. نشان‌دهنده قدرتی است که انسان می‌تواند در جستجوی حقیقت و شناخت به دست آورد، چه در دنیای مادی و چه در امور معنوی.
هوش مصنوعی: عشق من به این چشمه زلال و جایی که در آن قرار دارد، باعث حیرت و شگفتی‌ام شده است. این مکان با سقفش که به شکل چندضلعی است، تأمل‌برانگیز و زیباست.
هوش مصنوعی: امروز از آن چشمه زلال و پاک که مردم در روز قیامت از آن سیراب می‌شوند، امید داریم.
هوش مصنوعی: این برکه به خاطر یاد آن شاه تشنه لب ساخته شده و به خاطر سرنوشت خوش و ستاره نیکو شکل گرفته است.
هوش مصنوعی: سال گذشته از بزرگتر خردمند تاریخ سؤال شد و او این دو بیت را به عنوان پاسخ انتخاب کرد:
هوش مصنوعی: مفهوم این بیت این است که منشأ و اصل یک موضوع یا مسئله از بخش دوم آن مشخص می‌شود، در حالی که پایان و نتیجه آن از بخش اول آن قابل مشاهده است. به عبارت دیگر، برای درک کامل یک موضوع، باید به اجزای مختلف آن توجه کرد.
هوش مصنوعی: آب جاودانی در این برکه، از شرم می‌لرزد. هر بار که نوشیدنی بیاوری، گویی لعل‌ها را ریخته‌ای.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
صبح آمد و علامت مصقول بر کشید
وز آسمان شمامهٔ کافور بر دمید
گویی که دوست قُرطهٔ شَعر کبود خویش
تا جایگاه ناف به عمدا فرو درید
در شد به چتر ماه سنانهای آفتاب
[...]
از ابر نوبهار چو باران فروچکید
چندین هزار لاله ز خارا برون دمید
آن حله‌ای که ابرمر او را همی‌تنید
باد صبا بیامد و آن حله بردرید
جشن خزان به‌خدمت شاه جهان رسید
رایت ز کوهسار به صحرا درون کشید
از عکس رایت وی و از نور آفتاب
وز جام می سه صبح بهٔک جای بردمید
شرط است اگر کنند به جشنی چنین نشاط
[...]
ای بنده طول عمر تو خواهنده از خدا
از بنده یک حدیثک موجز توان شنید
فصل زررز است، بدینگاه دست گیر
چندانکه نیمدانک بزر، رز توان خرید
صبح آمد و علامت مصقول برکشید
وز آسمان شمامه کافور بردمید
گویی که دست قرطه شعر کبود خویش
تا جایگاه ناف بعمدا فرو درید
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.