حبذا ای کاخ کیوان رفعت گردون اساس
شمس از مقیاس تابان شمسه ات در اقتباس
شمع های محفل تو است اینکه خوانندش نجوم
زانکه سطح بارگاهت کرده با گردون مماس
گوهر آگین مسندت را فرش زیرین است از آن
اطلس افلاک ماند ایمن زنقص آندراس
صورت زیرین اشکال تو باشند این صور
کاندرین زنگار گون مرآت دارند انعکاس
کبک و بازت سال و مه انبازهم در یک کنام
گور و شیرت روز و شب دمسازهم در یک کناس
نه غزالان تو را از حمله ی گرگان گریز
نه گوزنان ترا از هیبت شیران هراس
شاهدانت به خلاف خوب رویان زمان
با یکی دارند دایم باده ی عشرت به کاس
مایه ی ماهیت هفتم سپهر آمد پدید
دود شمعت یافت تا در زیر سقفت احتباس
گرنه شبها تا سحر از بهر پاست نغنوند
از چه در هر صبح باشد چشم انجم را نعاس؟
با وجود گرد راهت ایمن است از سکته چرخ
کآسمان را بر دماغ از این عطوس آمد عطاس
رنگ زنگار تو چون صیقل زداید زنگ غم
عکس شنگرف تو چون روناس دارد روی ناس
بر سپهر ساکنی هم مشرق و هم مغرب است
در گهت زآمد شد شاهنشه گردون اساس
مظهر الطاف حق فتحعلی شه آنکه کرد
آفتاب از آفتاب چتر او نور اقتباس
کرده وقت سعی و کوشش برده گاه قهر و بیم
جذب ادراک از عقول و فعل احساس از حواس
ره زشش سو بسته می خواهند بر خصمش از آن
شد مسدس چو سرای نحل این دیر سداس
آن زمان کز برق تیغ لعلگون سیم سپهر
سرخ گردد آنچنان کز تابش آتش نحاس
چهر مهر از گرد گیرد برقعی تاریک رنگ
پشت دشت از کشته یابد پشته ی گردون مساس
پیکر مردان به نیلی حله گردد مختفی
خنجر گردان به لعلی جامه یابد التباس
پاک خواهد ز رخ گرد کینه زان پس تیغ او
زآن به جا آرد به خون خصم رسم ارتحاس
الغرض چون یافت این عالی بنا اتمام، خواند
عرش بر فرشش درود و خلد بر خانش سپاس
از پی تاریخ سالش زد رقم کلک (سحاب)
سجده گاه پادشاهان است این عالی اساس
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر توصیف و ستایش کاخ سلطنتی و ویژگی‌های درخشان آن است. شاعر با تشبیه کاخ به آسمان و آفتاب، به عظمت و شکوه آن اشاره می‌کند. او از امنیت و آرامش داخلی این کاخ سخن می‌گوید و به زیبایی‌های آن، همچون نور و درخشش ستاره‌ها، اشاره می‌کند. همچنین، شاعر به قدرت و حکمت پادشاه و خدمات او به مردم اشاره دارد و تاکید می‌کند که این مکان، محل اجتماع پادشاهان و نمادی از عظمت و شکوه است. شاعر در نهایت از برکت و نعمت‌هایی که این کاخ به همراه دارد، سخن می‌گوید و آرزو می‌کند که این بنا همیشه پاینده و برقرار باشد.
هوش مصنوعی: ای کاخ کیوان! چه خوب که بالای آسمان قرار داری و اساس و پایه‌ات همچون خورشید درخشان است. النور و نور تو به همه می‌تابد و از آن بهره می‌برند.
هوش مصنوعی: شمع‌های محفل تو نشان دهنده ستاره‌هایی است که در آسمان می‌درخشند، چرا که سطح کاخ تو به آسمان وصل شده است.
هوش مصنوعی: مسند و جایگاه تو، که با جواهرات آراسته شده، بر روی فرشی قرار دارد که از آسمان و ستاره‌ها ساخته شده است. بنابراین، نگران نقصان و کاستی نباش، زیرا این جایگاه با چیزهای باارزش پوشیده شده است.
هوش مصنوعی: این ابیات بیانگر این است که شکل‌ها و صورت‌های مختلفی که در دنیای بیرون وجود دارند، تنها نمایانگر واقعیت‌های درونی ما هستند و مانند آینه‌ای هستند که ما را به خودمان می‌شناسانند. این صورت‌ها با زنگارها و رنگ‌های گوناگون، انعکاس‌های مختلفی از افکار و احساسات ما را به نمایش می‌گذارند.
هوش مصنوعی: کبک و باز در کنار هم زندگی می‌کنند و گور و شیر هم شب و روز در کنار هم هستند. این یعنی همه موجودات، با وجود تفاوت‌هایی که دارند، در یک جا و در کنار هم زندگی می‌کنند.
هوش مصنوعی: نه آهوان تو از حمله گرگ‌ها فرار می‌کنند و نه خرگوش‌ها از قدرت شیرها می‌ترسند.
هوش مصنوعی: معنای این بیت به این صورت است که زیبایی‌تان نسبت به دیگران متفاوت است و در هر زمانی با یکدیگر در حال نوشیدن باده‌ای هستید که نشانه‌ی خوشی و لذت از عشق است.
هوش مصنوعی: این جمله به وجود آمدن چیزی اشاره دارد که در آسمان و عالم بالا پدیدار می‌شود. همچنین، به روشنایی و تابش شمعی اشاره دارد که در زیر سقف، تحت تأثیر فضای محصور خود قرار گرفته است. در واقع، اشاره به آن دارد که وجود و روشنایی در محیطی خاص به وجود می‌آید و به نوعی جمال و زیبایی را نمایان می‌کند.
هوش مصنوعی: اگر شبها تا صبح برای پاسبانی بیدار نمانند، پس چرا در هر صبح، ستاره‌ها چشمانشان خواب آلود است؟
هوش مصنوعی: با وجود گرد و غبار راه، تو از خطرات و مشکلات مصون هستی، زیرا آسمان به تو و بر افراز تو نگاه دارد و این وضعیت به تو کمک می‌کند که از خطرات دور بمانی.
هوش مصنوعی: رنگ زنگار تو به مانند جلا دادن، غم را از بین می‌برد. تصویر شنگرفی تو همانند روناس، چهره‌اش را روشن و زیبا می‌کند.
هوش مصنوعی: در آسمان کسی ساکن است که هم در شرق و هم در غرب حضور دارد. زمانی که می‌آید، پادشاهی بر گردونه‌ی دنیا پایه‌گذاری می‌شود.
هوش مصنوعی: فتحعلی شاه، نماینده‌ی لطف‌های الهی است و همچون خورشیدی است که نور خود را از خورشید اصلی می‌گیرد.
هوش مصنوعی: انسان در زمانه‌ای که تلاش و کوشش می‌کند، همواره در معرض خطرات و چالش‌ها قرار دارد، اما در عین حال می‌تواند به درک و شناخت بهتر از پیرامون خود و احساساتش دست یابد.
هوش مصنوعی: در اینجا به تصویر کشیده شده که راهی که به سمت دشمن بسته شده و از آن می‌خواهند عبور کنند، به گونه‌ای نامناسب و دشوار شده است. گفت‌وگو از وضعیتی است که در آن، مانند خانه‌ای که مخصوص زنبور عسل است، مشکلات و موانع وجود دارد. این بیان نشان‌دهنده پیچیدگی‌های موجود در روابط یا مسائل میان افراد است.
هوش مصنوعی: زمانی که درخشش تیغ قرمز، آسمان را به رنگ سرخ درآورد، همانند تابش آتش بر روی مس.
هوش مصنوعی: چهره خورشید از میان ابرها پنهان است و رنگین‌کمانی تاریک تمام دشت را فراگرفته است. بر اثر این وضعیت، زمین به شکل توده‌ای بزرگ در آمده و همچون کوهی سایه خود را بر افرازها می‌اندازد.
هوش مصنوعی: جسم مردان در لباس آبی پنهان می‌شود و دلاورانی که خنجر در دست دارند، در جامه‌ای سرخ به نظر می‌رسند.
هوش مصنوعی: پس از این که کینه‌توزی‌ها از چهره پاک شوند، شمشیر او به جای کینه، بر خون دشمنانش نقشی تازه و زیبا خواهد کشید.
هوش مصنوعی: به هر حال، وقتی این ساختمان زیبا به پایان رسید، عرش به فرش آن سلام داد و به نعمت به خانه‌اش شکر کرد.
هوش مصنوعی: در پی سال‌ها، تاریخ را با دقت ثبت کرد، (سحاب) که محلی است برای سجده و عبادت پادشاهان، این مکان دارای بنیاد و ساختاری بسیار عالی است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون مراد خویش را با ملک ری کردم قیاس
در خراسان تازه بنهادم اقامت را اساس
چون غنیمت را مقابل کرده شد با ایمنی
عقل سی روز و طمع ماهی بود راسابراس
ای طمع از خاک رنگین گر تهی داری تو کیس
[...]
صاحب عادل نظام الملک ثانی مجد دین
ای حضیض بارگاهت اوج کیوان را مماس
ذهن پاکت خاک حیرت کرده در چشم عقول
حکم جزمت بند عطلت بسته بر پای حواس
آفتاب طلعتت گر سایه بر چرخ افکند
[...]
گر کسی از روزگار اکنون شکایت می‌کند
بنده باری زو ندارد غیر شکر بی‌قیاس
دوستان جمعند و جمع دشمنان در تفرقه
هست صحت حاصل و وجه معاشی بی‌هراس
من نمی‌دانم کزین خوش‌تر چه باشد روزگار
[...]
چون در این دنیا عزیزم داشتی یارب به لطف
وز بسی نعمت نهادی بر من مسکین سپاس
اندر آن دنیا عزیزم دار زیرا گفته‌اند
« خوش نباشد جامه نیمی اطلس و نیمی پلاس
نیست پنهان حق ز چشم مردمان و حق شناس
گرچه هر ساعت نماید خویش را در هر لباس
هر زمان آید بلبسی یار از خلوت برون
گاه اطلس پوش گشته گاه پوشیده لباس
گر هزاران جامه پوشد قامت او هر زمان
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.