شنیدم که در خاکِ وَخش از مهان
یکی بود در کنجِ خلوت نهان
مجرّد به معنی نه عارف به دلق
که بیرون کند دستِ حاجت به خلق
سعادت گشاده دری سویِ او
در از دیگران بسته بر رویِ او
زبانآوری بیخرد سعی کرد
ز شوخی به بد گفتنِ نیکمرد
که زنهار از این مکر و دستان و ریو
بجایِ سلیمان نشستن چو دیو
دمادم بشویند چون گربه روی
طمعکرده در صیدِ موشانِ کوی
ریاضتکِش از بهرِ نام و غرور
که طبلِ تهی را رَوَد بانگ دور
همیگفت و خلقی بر او انجمن
بر ایشان تفرّجکنان مرد و زن
شنیدم که بگریست دانایِ وخش
که یارب مر این بنده را توبه بخش
وگر راست گفت ای خداوندِ پاک
مرا توبه ده تا نگردم هلاک
پسند آمد از عیبجویِ خودم
که معلومِ من کرد خویِ بدم
گر آنی که دشمنت گوید، مرنج
وگر نیستی، گو برو بادسنج
اگر ابلهی مشک را گَنده گفت
تو مجموع باش او پراکنده گفت
وگر میرود در پیاز این سخُن
چنین است گو گَندهمغزی مکُن
نگیرد خردمندِ روشنضمیر
زبانبندِ دشمن ز هنگامهگیر
نه آیینِ عقل است و رای و خرد
که دانا فریبِ مُشَعبِد خورَد
پسِ کارِ خویش آنکه عاقل نِشَست
زبانِ بداندیش بر خود بِبَست
تو نیکورَوِش باش تا بدسگال
نیابد به نقصِ تو گفتن مجال
چو دشوارت آمد ز دشمن سخُن
نگر تا چه عیبت گرفت آن مکُن
جز آن کس ندانم نکوگویِ من
که روشن کند بر من آهویِ من
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به موضوع عادات ناپسند و افترا به نیکان میپردازد. او از فردی سخن میگوید که در گوشهای پنهان و بیادعا زندگی میکند و به دیگران کمک میکند. این فرد، با وجود داشتن صفات خوب، مورد انتقاد و تمسخر قرار میگیرد. شاعر به شنیدن درد و توبه این فرد اشاره میکند و او را به پذیرش خطاهای خود تشویق میکند. در نهایت، شاعر استدلال میکند که انسان باید عاقل و هوشیار باشد و به سخنان بد و بیاساس دیگران اهمیت ندهد؛ زیرا این خود انسان است که با رفتار و کردار خود، باید از انتقادات جلوگیری کند و به اصلاح خویش بپردازد.
هوش مصنوعی: در گوشهای از خاک وحش، یکی از بزرگان پنهان شده بود که من از وجود او باخبر شدم.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که کسی که در حالت مجردی و بینیازی قرار دارد، لزوماً نمیتواند به طور کامل به درک عمیق و معنوی دست یابد و از دنیا و نیازهای آن جدا شود. او نمیتواند دست خود را برای درخواست نیازها به سمت دیگران دراز کند. در واقع، معنای عمیق و حقیقی مجرد بودن، فراتر از صرفاً دوری از دنیا و مادیات است.
هوش مصنوعی: سعادت به سوی او راهی باز کرده است، درِ دیگران بر روی او بسته است.
هوش مصنوعی: یک فرد نادان تلاش کرد تا با کنایه و شوخی به شخصیت خوب و نیک انسانی بد بگوید، اما در این کار موفق نشد.
هوش مصنوعی: بپرهیز از این فریبها و نیرنگها که بیمانند است، زیرا نشستن به جای سلیمان، همچون دیو است.
هوش مصنوعی: هر لحظه و به طور مداوم مانند گربهای که منتظر شکار موشهاست، به شوق و طمع، در حال جستجو و تلاش برای رسیدن به خواستههایش هستند.
هوش مصنوعی: زحمت و سختی کشیدن برای کسب نام و شهرت مانند ضرب زدن به طبل توخالی است که فقط صدای دور و بیمحتوا دارد.
هوش مصنوعی: او در حال صحبت بود و جمعی از مردم دور او جمع شده بودند و مردان و زنان به تماشای او نشسته بودند.
هوش مصنوعی: زمانی شنیدم که یک عالم و دانشمند از دل غم بارید و از خداوند درخواست کرد که به این بندهاش بخشش عطا کند.
هوش مصنوعی: اگر راست میگویی، ای پروردگار پاک، به من توبهای عطا کن تا از نابودی و هلاکت دور بمانم.
هوش مصنوعی: برای خودم خوشایند بود که از عیبجوئیهای خودم فهمیدم که چه اخلاق ناپسندی دارم.
هوش مصنوعی: اگر کسی که از تو بیزار است، به تو میگوید که ناراحت نشو، و اگر تو در حالتی نیستی که بتوانی این را بپذیری، بهتر است بروی و خود را از این موقعیت دور کنی.
هوش مصنوعی: اگر فردی نادان بگوید که مشک بوی بدی دارد، تو باید بدانی که او درک درستی ندارد و در عوض تو باید خودت جمع و جور باشی و نظر درست را در مورد مسئله داشته باشی.
هوش مصنوعی: اگر کسی در تفسیر این سخن به اشتباه برود و آن را نادرست بفهمد، به او بگو که در این مسئله دچار نادانی نشود.
هوش مصنوعی: خردمند روشنضمیر در شرایط پرتنش و سخت، قدرت بیان و کلام دشمن را نادیده میگیرد و تحت تأثیر آن قرار نمیگیرد.
هوش مصنوعی: عقل و خرد به ما نمیگوید که کسی که باهوش است، باید فریب دامهای پیچیده را بخورد.
هوش مصنوعی: پس از اتمام کار، آن کسی که عاقل است، زبان بدخواهان را بر خود خاموش میکند.
هوش مصنوعی: خودت را به خوبی و نیکویی بساز تا دیگران نتوانند به عیبهایت ایراد بزنند.
هوش مصنوعی: وقتی که از طرف دشمنان به تو سخنی دشوار و ناپسند گفته شد، توجه کن که آن چه عیبی را مطرح کردند و خودت آن را نپذیر.
هوش مصنوعی: جز آن کسی که خوب سخن میگوید، کسی را نمیشناسم که بتواند آهویم را که به من آشنایی دارد، روشن کند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۷ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.