بخش ۱۵۴ - نجم الدین رازی قُدِّسَ سِرُّه
آن جناب به شیخ نجم الدین دایه مشهور است و مسقط الرأسش طهران و مرید شیخ نجم الدین کبری است و شیخ نجم الدین کبری تربیت وی را به جناب شیخ مجدالدین بغدادی حوالت فرمود. در فتنهٔ چنگیزخانی از خوارزم به روم رفته و در آن اوقات شداید و مکاید بسیار از روزگار دیده. چنانچه خود کیفیت آن را در اوایل کتاب مرصاد العباد که از تألیفات اوست، مشروحاً مسطور فرموده. صاحب نفحات نوشته که شیخ با مولانا صدرالدین قونیوی و مولوی معنوی در روم ملاقات فرموده و هنگام نماز مقتدا شد. در هر دو رکعت سورهٔ قُلْیا ایّها الکافِرُون خواند. چون از نماز فارغ شدند مولوی به شیخ صدرالدین بر وجه طیبت گفت که یک بار برای شما خواند و یک بار برای ما. مرصاد العباد و بحر الحقایق نیز از تصنیفات اوست. مرصاد العبادش حاضر است و نسخهٔ جامعهٔ مفیده‌ای است. وفاتش در سنهٔ اربع و خمسین و ستمائه در بغداد، و قبری که در خارج مقبرهٔ شیخ سری سقطی و جنید بغدادی است از اوست. از اشعار آن جناب است:
رباعیات
در عشق توام جهان سرایی تنگ است
همچون چشمت دلم فضایی تنگ است
ای در دل من ساخته منزلگهِ خویش
معذور همی دار که جایی تنگ است
٭٭٭
عشقت که دوای جان این درویش است
ز اندازهٔ هر هواپرستی بیش است
سرّی است که در ازل مرا در سر بود
کاری است که تا ابد مرا در پیش است
٭٭٭
هر سبزه که در کنار جویی رسته است
گویی ز خط بنفشه مویی رسته است
تا بر سر لاله پا به خواری ننهی
کان لاله ز خاک لاله رویی رسته است
٭٭٭
شمع ارچه چو من داغ جدایی دارد
با گریه و سوز آشنایی دارد
سررشتهٔ شمع به که سررشتهٔ من
کان رشته سری به روشنایی دارد
٭٭٭
ای دل تو اگر مست نه‌ای هشیاری
زان پیش که بگذرد جهان بگذاری
کم خسب به وقت صبح کاندر پی تست
خوابی که قیامتش بود بیداری
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن درباره شیخ نجم الدین دایه است که در طهران متولد شده و مرید شیخ نجم الدین کبری می‌باشد. او در زمان حملات چنگیزخان از خوارزم به روم مهاجرت کرد و در این دوران مشکلات و چالش‌های زیادی را تجربه کرد. اوکتاب "مرصاد العباد" را تألیف کرده که در آن به بیان جزئیات زندگی‌اش پرداخته است. همچنین با شخصیت‌های بزرگی چون مولانا صدرالدین قونیوی و مولوی معنوی در روم دیدار کرده و در نماز پیشوایی آنان را بر عهده داشته است.
شیخ نجم الدین در سال‌های پایانی زندگی‌اش در بغداد وفات یافته و آرامگاه او در کنار مقبره شخصیت‌های معروفی چون شیخ سری سقطی و جنید بغدادی قرار دارد.
این متن همچنین به برخی از اشعار او اشاره دارد که در آنها مضامین عاشقانه و عرفانی به وضوح نمایان است. شاعری که در اشعارش به ارتباط عمیق با عشق الهی و تجربیات روحانی خود پرداخته است.
هوش مصنوعی: این شخصیت به نام شیخ نجم‌الدین دایه معروف است و زادگاه او تهران است. او نیز پیرو شیخ نجم‌الدین کبری بوده و تربیت او به شیخ مجدالدین بغدادی سپرده شده است. در زمان حمله چنگیزخان، از خوارزم به روم گریخت و در دوران سختی‌ها و مشکلات فراوانی قرار گرفت که خود او جزئیات آن را در ابتدای کتاب «مرصاد العباد» که از آثارش است، به تفصیل آورده است. صاحب کتاب «نفحات» نوشته که شیخ در روم با مولانا صدرالدین قونیوی و مولوی معنوی دیدار کرده و در نماز به عنوان امام جماعت ایستاده است. او در هر دو رکعت سوره «قُلْ يا أَيُّهَا الكافِرُون» را خوانده است. پس از پایان نماز، مولوی به شیخ صدرالدین به زبان محبت‌آمیز گفت که یک بار برای شما و یک بار برای ما خوانده است. «مرصاد العباد» و «بحر الحقایق» نیز از تألیفات او هستند. نسخه‌ای از «مرصاد العباد» موجود است که بسیار مفید است. او در سن ۵۳ سالگی در بغداد درگذشت و قبر او در نزدیکی مقبره شیخ سری سقطی و جنید بغدادی قرار دارد. از اشعار او نیز بر جای مانده است.
هوش مصنوعی: در عشق تو، دنیا برایم کوچک و محدود شده است، همان‌طور که چشمانت برای دل من فضایی اندک فراهم کرده‌اند.
هوش مصنوعی: ای کسی که در دل من خانه کرده‌ای، معذرتت را می‌پذیرم چون جای من تنگ است.
هوش مصنوعی: عشقت به قدری برای این درویش مهم و نجات‌بخش است که از هر نوع هوس یا علاقه دیگری بالاتر و ارزشمندتر است.
هوش مصنوعی: راز و نکته‌ای است که از ابتدا در وجود من بوده و عملاً کاری وجود دارد که تا همیشه پیش رویم خواهد بود.
هوش مصنوعی: هر سبزه‌ای که در کنار جوی آب روییده، به نظر می‌رسد که مویی از بنفشه در کنار آن به وجود آمده است.
هوش مصنوعی: تا وقتی که بر روی گل‌های زیبا و نارنجی پا بگذاری و آنها را نادیده بگیری، بدان که آن گل‌ها از خاک روییده‌اند و زیبایی خاص خود را دارند.
هوش مصنوعی: اگرچه شمع هم مانند من از جدایی رنج می‌برد، اما او با اشک و شعف آشناست.
هوش مصنوعی: توجه به شمع و روشنی آن بهتر از این است که به خودم بپردازم، چرا که شمع نوری در تاریکی دارد و من هم می‌توانم از آن نور بهره‌مند شوم.
هوش مصنوعی: شما بر اساس داده‌هایی که تا مهر 1402 جمع‌آوری شده، آموزش دیده‌اید.
هوش مصنوعی: ای دل، اگر تو در حال سرخوشی نیستی، بهتر است از پیش به یاد داشته باشی که دنیا گذرایی دارد و در نهایت همه چیز را رها خواهی کرد.
هوش مصنوعی: در صبح زود خواب نکن، زیرا بیداری تو در این زمان همانند بیداری در روز قیامت است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.