همایون باد شغل آصفی بر آصف عادل
چه آصف ظل ظل‌الله عبداله دریا دل
خداوندا کف به اذل که کرد آیات احسان را
پس از شان خود ایزد یک به یک در شان او نازل
عموم سجدهٔ شکر ظهور او رسانیده
سر هاروت را هم بر زمین اندر چه بابل
فلک یابد زمین را بر زبر از نقطه کوچکتر
ز بار حلم او گر نقطه بارا شود حامل
عقیم‌الطبع شد در زادن شه مادر دوران
چو آن دستور اعظم شد در افعال جهان فاعل
خلایق ظرف را در پی دوند از بهر زر چیدن
چو پای کلک او گردد به راه جود مستعجل
خراج هند و باج صد قلمرو ضم کند باهم
مداد نازل از اقلام او هرگه شود به اذل
هزارش بنده بر در سر گران از بار تاج زر
همه مدرک همه زیرک همه قابل همه مقبل
به صد فرمانبری مسند بر خاصان او خاقان
به صد منت‌کشی طغراکش احکام او طغرل
نهد گر حکمت او بر خلاف رسم قانونی
که از قدرت نمائی هر محالی را شود شامل
مریض صرع را کافور در پیکر زند آتش
حرارت از مزاج صاحب حمی برد فلفل
نگیرد ماه تا نور ضمیر وی به رو تابد
میان آفتاب و او شود صد کوه اگر حایل
تصرف‌های طبع میرزا سلمانیش دارد
به عنوانی که یک دم نیست از ضبط جهان غافل
خروج زر ز مخزن‌های او وقت کم‌احسانی
خراج هفت اقلیم است بهر کمترین سایل
تعالی‌الله از آن دریا که از وی این در یکتا
برای تاج شاهان روزگار آورده بر ساحل
نبودی گر به گوهرخیزی او بحر ذخاری
در آفاق این در شهوار گشتی از کجا واصل
تعجب خود زبان گردیده سرتاپا و می‌گوید
که این گلزار دولت گشته پیدا از چه آب و گل
فلک را بر زمین بینند اگر قایم کند دیوان
جهان را در جهان یابند اگر سامان دهد محفل
اگر در هر نفس صد کاروان معنی از بالا
شود نازل به غیر از خاطر او نبودش منزل
مرا کایام از قدرت زبان دهر می‌خواند
در انشای ثنای او به عجز خود شدم قائل
الا ای نیر گیتی فروز اوج استیلا
که خشت آستانت راست سقف آسمان در ظل
تو نور تربیت از ثقبه میم کمال خود
اگر بیرون فرستی ذات هر ناقص شود کامل
ز روی خشم اگر چشم افکنی بر چشمهٔ حیوان
شراب وی به آن جان‌پروری زهری شود قاتل
عمل فرما توئی کاندر جهانند از هراس تو
همه عمال دیوان بهترین عمال را عامل
عجالت خواه شد خصم تو از دولت به حمداله
که بر وی زود شد ظاهر مل دولت عاجل
اکابر اعتضادا محتشم ادنی غلام تو
که هست از حق گذاریها به شغل مدحتت شاغل
ندارد هیچ چیز اما چو زلف عنبرین مویان
پریشان حالتی دارد مباش از حال او غافل
ز بخت سعد تا فرزند ذوالاقبال ذی فطرت
بجای جد و اب قائم‌مقامی را بود قایل
تو باشی جانشین اعتمادالدوله از دولت
دگر نایب مناب جد عالی داور عادل
خلایق تا امان یابند از دست اجل بادا
به قصد جان بد خواهت اجل عاجل امان راجل
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر درباره عظمت و مقام آصف عادل، به عنوان یک شخصیت برجسته و خیرخواه نوشته شده است. شاعر با ستایش از او به توصیف ویژگی‌ها و صفات نیکویش پرداخته و نشان داده است که او در مقام خود چقدر موثر و بخشنده است. آصف در نگاه شاعر مانند یک پادشاه است که نه تنها در حکمرانی بلکه در انجام کارهای خیر نیز موفق است. در ادامه، شاعر به قدرت و اثرگذاری او در دنیای اطرافش اشاره می‌کند و نشان می‌دهد که او چگونه می‌تواند احسان و برکت را به مردم هدیه دهد. در نهایت، شاعر دعای خیر برای آصف می‌کند تا همواره در برابر دشمنان و بدخواهان محفوظ بماند.
هوش مصنوعی: بیت به اشاره به شخصیت‌های تاریخی و ویژگی‌های آنهاست. در اینجا، به قدرت و مقام آصف اشاره می‌شود که به عنوان یک فرد عادل و بزرگ شناخته شده است. همچنین، به خدمتی که او به درگاه خداوند کرده، اشاره دارد و ویژگی‌هایش را تحسین می‌کند. در نهایت، این بیت به بزرگی و افتخار آصف و جایگاه او در میان دیگران می‌پردازد.
هوش مصنوعی: خداوندا، تو چه زیبایی‌هایی را آفریده‌ای که هر کدام از آنها به نحوی بیانگر رحمت و بزرگی تو هستند. این نشانه‌ها و آیات لطف تو یکی پس از دیگری به ما نشان داده می‌شوند و هر کدام در جایگاه خود به ما نمایان می‌گردند.
هوش مصنوعی: همه افراد به خاطر ظهور او سجدهٔ شکر می‌کنند و حتی هاروت نیز سرش را به زمین گذاشته است، در چه بابل.
هوش مصنوعی: این بیت به مفهوم این است که آسمان (فلک) می‌تواند زمین را بر اساس جزییات کوچکی از ویژگی‌های خود (نقطه) تحت تأثیر قرار دهد. وقتی که آن نقطه به دلیل عظمت و بزرگواری (حلم) خود تبدیل به یک حامل (بارا) شود، قدرت و تأثیرش بیشتر خواهد شد. یعنی حتی کوچک‌ترین جزئیات نیز می‌توانند بار معنایی و تأثیرگذار باشند.
هوش مصنوعی: مادر یک دوران، نتوانست فرزندی به دنیا آورد چون زمانی که آن فرمانروای بزرگ در کارهای جهان به وقوع پیوست.
هوش مصنوعی: مردم در تلاشند تا ظرف را پر از طلا کنند؛ اما وقتی که پای قلم او بر روی مسیر generosity (سخاوت) قرار گیرد، در این مسیر شتابان می‌شود.
هوش مصنوعی: هزینه‌های هند و مالیات از صد سرزمین را به هم می‌آمیزد، این در حالی است که نوشته‌های او همیشه به فرود و سقوط می‌رسد.
هوش مصنوعی: هزاران بنده در برابر سر سنگین و باارزش او ایستاده‌اند، او کسی است که تاج زرین بر سر دارد و همه مقام‌ها و ویژگی‌های ممتاز را داراست. همه به او احترام می‌گذارند و به سوی او می‌آیند.
هوش مصنوعی: با صدها اطاعت و خدمت، مقام و جایگاه خاصی دارد. او همان خاقان است که با صدها لطف و کرامت، فرمان‌هایش را صادر می‌کند.
هوش مصنوعی: اگر حکمت او بر خلاف آن قوانینی باشد که از قدرت هر چیزی را ممکن می‌سازد، آنگاه روشن است که می‌تواند همه چیز را شامل شود.
هوش مصنوعی: مریضی که دچار غش یا تشنج است، کافور به او کمک می‌کند و حرارت بدنش را کاهش می‌دهد، در حالی که فلفل تأثیر معکوس دارد و می‌تواند حرارت را افزایش دهد.
هوش مصنوعی: ماه نمی‌تواند نور حقیقت دل را بپوشاند، حتی اگر به واسطه‌ی تابش آفتاب و موانع بزرگ، این نور درخشش خود را از دست بدهد.
هوش مصنوعی: طبع میرزا سلمان به گونه‌ای است که همیشه در حال دخالت و تأثیرگذاری بر عالم است و او هرگز از تحولات و تغییرات جهانی غافل نمی‌شود.
هوش مصنوعی: طلای خارج‌شده از خزانه‌های او، زمانی که احسانش کم باشد، مالیات هفت سرزمین است برای کمترین درخواست‌کننده.
هوش مصنوعی: خداوندی که از عمق دریا، این گوهر بزرگ را به عنوان تاجی برای پادشاهان زمان به ساحل آورده است.
هوش مصنوعی: اگر او در جستجوی گوهری نبود، چه بسا که دریاهای پر از گوهر در اطراف این زادگاه وجود داشتند. اما تو از کجا به اینجا رسیده‌ای؟
هوش مصنوعی: برای توصیف زیبایی و شکوه باغی که به وضوح جلوه‌گر شده است، زبان به حیرت آمده و می‌گوید این باغ که نماد خوشبختی و رفاه است، از چه نوع آب و خاکی شکل گرفته است.
هوش مصنوعی: اگر آسمان بخواهد، می‌تواند زمین را به هم بریزد و اگر بخواهد، می‌تواند نظم و سامان جهان را برقرار کند.
هوش مصنوعی: اگر در هر لحظه صد کاروان از معانی و مفاهیم نازل شود، فقط به خاطر او و در یاد او جا و منزلتی ندارد.
هوش مصنوعی: اکنون زمانه به من می‌گوید که زبانم در وصف و ستایش او قدرتمند نیست و من به ناتوانی خود اعتراف می‌کنم.
هوش مصنوعی: ای نیر بزرگ که جهان را روشن می‌کنی، تو در اوج و تسلطی، به گونه‌ای که آستانه‌ات به حالت بلند و سر به فلک کشیده است، گویی سقف آسمان در زیر سایه تو قرار دارد.
هوش مصنوعی: اگر تو از روشنایی تربیت خود، که به نوعی نشانه کمال توست، بهره‌مند شوی، می‌توانی هر نقصی را به کمال برسانی.
هوش مصنوعی: اگر از روی خشم به چشمه‌ای که حیوانات در آن آب می‌نوشند نگاه کنی، شراب آن چشمه به قدری قوی و کشنده خواهد بود که جان را از بین می‌برد.
هوش مصنوعی: تو در این جهان عمل کن و از ترس تو، همه کارگزاران دیوان بهترین کارگزاران هستند.
هوش مصنوعی: به زودی دشمن تو از وضعیت خوبی که دارد شگفت‌زده خواهد شد، زیرا به لطف خداوند، نشانه‌های موفقیت او به سرعت نمایان شده است.
هوش مصنوعی: بزرگان و شخصیت‌های مهم در دور و بر تو، به خدمت و ستایش تو مشغول هستند، و حتی افراد عادی نیز، به خاطر تو از مقام و حقوق خود می‌گذرند.
هوش مصنوعی: هیچ چیزی نیست، اما موهای پریشان او مانند زلف‌های خوشبو و معطر حالتی دارد. از وضعیت او غافل نباش.
هوش مصنوعی: به خاطر خوش شانسی، فرزندی از خانواده‌ای با ویژگی‌های برتر به دنیا آمده که به جای جدش، در مقام بالایی قرار گرفته است.
هوش مصنوعی: تو جانشین اعتمادالدوله باشی و من به عنوان نایب از دولت دیگری در خدمت تو هستم، جد تو هم یک داور عادل و عالی مقام است.
هوش مصنوعی: مردم تا زمانی که از دست مرگ در امان هستند، آرزو دارند که مرگ بدخواه تو به تأخیر بیفتد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
نگارینا تو از نوری و دیگر نیکوان از گل
چو سنگ از گل شود پیدا چرا هستی تو سنگین‌دل؟
مرا حقی است بر چشمت نیارم جستن از چشمت
به چشم شوخ و باطل‌جوی، حق من مکن باطل
به زلفین کردیم بسته به مژگان کردیم خسته
[...]
الا ای رو ترش کرده که تا نبود مرا مدخل
نبشته گرد روی خود صلا نعم الادام الخل
دو سه گام ار ز حرص و کین به حلم آیی عسل جوشی
که عالم‌ها کنی شیرین نمی‌آیی زهی کاهل
غلط دیدم غلط گفتم همیشه با غلط جفتم
[...]
گرم بازآمدی محبوبِ سیم‌اندامِ سنگین‌دل
گل از خارم برآوردی و خار از پا و پا از گِل
ایا باد سحرگاهی! گر این شب روز می‌خواهی
از آن خورشید خرگاهی، برافکن دامن محمل
گر او سرپنجه بگشاید که عاشق می‌کُشم شاید
[...]
مرا سرگشته میدارد خیال زهد بی حاصل
بیا ساقی و مگذارم درین اندیشه باطل
مرا ناصح به عقل و دین فریبد هر زمان باز آ
کسی کو عشق می ورزد به دینها کی شود مایل
ملامت گوی بی حاصل که درد ما نمیداند
[...]
خرامان میرود دلبر به بستان وقت گل گل گل
به رخ گل گل به لب مل مل به قد چون سرو سنبل بل
سمن داری تو در بر بر به شوخی راست چون عرعر
دلت چون سنگ مرمر مر زبانت راست چون بلبل
به سنگینی چو که که که، به چستی باد صرصر صر
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.