تخم هوس مکارید در خاکدان دنیا
نتوان عمارتی ساخت بر روی موج دریا
عالم همه سرآب‌ست، بودی ندارد از خود
فانی شناسد او را، چشمی که هست بینا
تا دیده برگشائی یک مشت خاک بینی
گر خانه‌ای بسازی بر روی سنگ خارا
کو خسرو و سکندر؟ کو کیقباد و جمشید؟
کو خاتم سلیمان؟ کو تخت و تاجِ دارا؟
بگذر ز باغ و بستان بگذر ز طاق و ایوان
ای کاروان مفلس بشناس آن سرا را
تا همچو خر نمانی اندر جلاب دنیی
چون عیسیِ مجرد، آهنگ کن به بالا
غیر از وجوب واجب معدوم مطلق آمد
کونین اعتبار است هستی اوست پیدا
بر خویش عاشقی تو، نه بر خدای جاوید
وجهت چو یوسف آمد نفس تو شد زلیخا
کوهی ز خود فنا شو جویای کبریا شو
آن جا مبر تن وجان کآن باد هست پیدا
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به بررسی حقیقت زندگی و فریبندگی دنیا می‌پردازد. شاعر بیان می‌کند که دنیای مادی و ظاهری، در واقع توهمی است و نمی‌توان بر اساس آن عمارتی پایدار ساخت. عالم را مانند سرابی توصیف می‌کند که تنها چشم‌های بینا می‌توانند واقعیت فانی آن را بشناسند. او به یادآوری شخصیت‌های بزرگ تاریخی و قدرت‌ها می‌پردازد که همه در نهایت نابود می‌شوند.
شاعر از ما می‌خواهد تا از ظواهر و زرق و برق دنیا گذر کنیم و به دنبال حقیقت متعالی باشیم، مانند عیسی که به بالا پرواز می‌کند. او تأکید می‌کند که وجودی غیر از خداوند، مفهوم واقعی ندارد و آنچه برای ما مهم است، قرب به خدا و رهایی از تعلقات دنیاست. در نهایت، اشاره می‌کند که برای رسیدن به کمال باید از خودفریبایی‌ها و دلبستگی‌های دنیوی رها شویم.
هوش مصنوعی: در دنیا نمی‌توان بر اساس آرزوهای فریبنده و سطحی، بنایی مستحکم و پایدار بنا کرد، زیرا زندگی مثل دریاست و به راحتی تغییر می‌کند.
هوش مصنوعی: دنیا همه‌اش ظاهری است و حقیقتی در آن وجود ندارد. آدمی، اگر نگاهش به حقیقت باشد و بینا باشد، می‌تواند فانی بودن این عالم را درک کند.
هوش مصنوعی: اگر به دور و بر خود با دقت نگاه کنی، ممکن است تنها یک تکه خاک را ببینی. اما اگر توانایی ساختن داشته باشی، می‌توانی بر روی سنگ سخت هم خانه‌ای بسازی.
هوش مصنوعی: کجا هستند شخصیت‌های بزرگ تاریخ مانند خسرو، سکندر، کیقباد و جمشید؟ کجا هستند نشانه‌ها و نمادهای قدرت مانند خاتم سلیمان و تخت و تاج دارا؟
هوش مصنوعی: از باغ و بستان عبور کن و از طاق و ایوان بگذر. ای کاروان بی‌پول، آن خانه را بشناس.
هوش مصنوعی: تا گرفتار دنیا نشوی و مثل خر اسیر مشکلات آن نگردی، همچون عیسی به سوی آسمان پرواز کن و اهل معنویت باش.
هوش مصنوعی: جز این‌که وجود واجب مطلق به خودی خود، موجود نیست، هستی دیگر چیزها اعتباری است و وجود اوست که در آنها قابل مشاهده است.
هوش مصنوعی: عشق به خودت را بر کسی که همیشه هست، نگذار. وقتی که چهره‌ات مثل یوسف زیباست، نفس تو همانند زلیخا خواهد شد.
هوش مصنوعی: خود را رها کن و به دنبال عظمت و بزرگی برو. در آنجا نه به جسم و جان خود اهمیت بده، زیرا آنجا فقط وجود نامرئی و بیکران قابل مشاهده است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
بادِ صبا درآمد، فردوس گشت صحرا
آراست بوستان را نیسان به فرشِ دیبا
آمد نسیمِ سُنبُل با مُشک و با قَرَنفُل
آورد نامهٔ گُل، بادِ صبا به صَهبا
کُهسار چون زُمُرُّد، نقطه زده ز بُسَّد
[...]
ای کرده فتح و نصرت در مشرق آشکارا
بگذشته زآب جیحون وآتش زده در اعدا
با خیل‌خیل لشکر چون سیل‌سیل باران
با فوج‌فوج موکب چون موج‌موج دریا
از توده‌توده آهن چون کوه کرده هامون
[...]
در ملکت فریدون می خواه بهمن آسا
کز بهمن و فریدون در ملک یادگاری
اینجا کسی‌ست پنهان خود را مگیر تنها
بس تیز گوش دارد مگشا به بد زبان را
بر چشمهٔ ضمیر‌ت کرد آن پری وثاقی
هر صورت خیالت از وی شده‌ست پیدا
هر جا که چشمه باشد، باشد مقام پریان
[...]
تا جسته برق رویت از عکس روی زیبا
افتاده شعلهٔ او در خرمن دل ما
تاب تجّلیّ حسن، جز عشق ما ندارد
محکمترست با تو، عهدم ز سنگ خارا
در فقر اگر ندارم، جز چهرهٔ تو وجهی
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال یک حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.