یکی دو زایند آبستنان مادر طبع
ز من بزاد به یکباره صدهزار پسر
یکان یکان حبشی چهره و یمانی اصل
همه بلال معانی، همه اویس هنر
یگانهٔ دو سرا و سه وقت و چار ارکان
امیر پنج حس و شش جهات و هفت اختر
مرا چه نقصان گر جفت من بزاد کنون
به چشم زخم هزاران پسر یکی دختر
که دختری که ازینسان برادران دارد
عروس دهرش خوانند و بانوی کشور
اگر بمیرد باشد بهشت را خاتون
وگر بماند زیبد مسیح را خواهر
اگرچه هست بدینسان خداش مرگ دهاد
که گور بهتر داماد و دفن اولیتر
اگر نخواندی نعم الختن برو برخوان
وگر ندیدی دفن البنات شو بنگر
مرا به زادن دختر چه خرمی زاید
که کاش مادر من هم نزادی از مادر
سخن که زادهٔ خاقانی است دیر زیاد
که آن ز نه فلک آمد نه از چهار گهر
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شاعر در این شعر به زاد و ولد و اهمیت دختران و پسران میپردازد. او به طور تمثیلی میگوید که مادرش از وجود او و برادرانش صدها پسر زاده، اما به دنیا آمدن یک دختر نیز مانند یک نعمت بزرگ است. او دختر را مانند عروس دهر و بانوی کشور توصیف میکند و حتی خاطرنشان میکند که اگر دختر بمیرد، در بهشت مقام والایی دارد و اگر زنده بماند، به مسیح شباهت مییابد. در نهایت، شاعر به این نتیجه میرسد که زادن دختر نیز پربرکت است و آرزو میکند که کاش مادرش او را نیز به دنیا نمیآورد.
هوش مصنوعی: مادر طبیعت به من یک یا دو ایده زایید، ولی به یکباره صدها ایده و فکر جدید از من متولد شد.
هوش مصنوعی: هر یک از افراد اکثر رنگ و ویژگیهای مختلفی دارند، اما در اصل همه آنها به یک حقیقت مشترک میرسند که نشاندهنده زیباییهای معنوی و هنری است. بلال نماد همه معانی عمیق و اویس نماد هنری برتر هستند.
هوش مصنوعی: این عبارت به توصیف صفات و ویژگیهای یک شخصیت برتر و منحصر به فرد میپردازد، که در تمام حوزهها و ابعاد وجود خود، از دیگران متمایز است. او در آسمان و زمین، در زمانهای مختلف و با توجه به عناصر اساسی، برتری دارد. همچنین، اشاره به حواس و جهات مختلف دارد که بیانگر تسلط او بر همه جنبههای وجودی است.
هوش مصنوعی: چه تفاوتی دارد اگر همسرم حالا یک دختر به دنیا آورد؟ در این دنیا، با وجود هزاران پسر و مشکلاتی که در چشم زخم وجود دارد، وجود یک دختر برای من هیچ کمبودی به حساب نمیآید.
هوش مصنوعی: دختری که برادران بسیاری دارد، به عنوان همسر زمانهاش و بانوی سرزمین معرفی میشود.
هوش مصنوعی: اگر شخصی بمیرد، برای او بهشت مانند یک خانم با احترام و مقام خواهد بود و اگر زنده بماند، برای مسیح مانند یک خواهر مناسب خواهد بود.
هوش مصنوعی: اگرچه خداوند به شکلی است که مرگ را برای انسانها مقدر کرده، اما قبر به راستی مکان بهتری است و دفن شدن در آن از زندگی اولیتر است.
هوش مصنوعی: اگر کتاب «نعم الختن» را نخواندهای، برو و آن را مطالعه کن؛ و اگر مراسم «دفن البنات» را ندیدهای، برو و آن را ببین.
هوش مصنوعی: شادی زایمان دختر برای من چه ارزشی دارد، ای کاش مادر من هم فرزندی به دنیا نیاورده بود.
هوش مصنوعی: سخن و کلامی که به دست خاقانی خلق شده، از دیرباز اینطور نیست که از آسمان سرچشمه گرفته باشد یا از چهار عنصر اصلی دنیا به وجود آمده باشد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چگونه برخورم از وصل آن بت دلبر
که سوخت آتش هجرش دل مرا در بر
طمع کند که ز معشوق برخورد عاشق
بدین جهان نبود کار ازین مخالفتر
از آنکه عاشق نبود کسی که دل ندهد
[...]
فسانه گشت و کهن شد حدیثِ اسکندر
سخن نو آر که نو را حلاوتیست دگر
فسانهٔ کهن و کارنامهٔ به دروغ
به کار ناید رو در دروغ رنج مبر
حدیثِ آنکه سکندر کجا رسید و چه کرد
[...]
بنوبهار جوان شد جهان پیر ز سر
ز روی سبزه بر آورد شاخ نرگس سر
خزان جهان را عهد ار چه کرده بود کهن
بهار عهد جهان باز تازه کرد ز سر
هوا نشاند ببرگ شکوفه در، یاقوت
[...]
پلی شناس جهانرا و نو رسیده براو
مکن عمارت و بگذار و خوش ازو بگذر
کرا شنیدی و دیدی که مرگ دادامان
ز خاص و عام و بدو نیک و از صغیر و کبر
اگر هزار بمانی و گر هزار هزار
[...]
بفال سعد و خجسته زمان و نیک اختر
نشسته بودم یک شب بباغ وقت سحر
ز باختر شده پیدا سر طلایۀ روز
کشیده لشکر شب جوق جوق زس خاور
فلک چو بیضۀ عنبر نمود و انجم او
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۴ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.