اگر شه ور گدا کز مرگ دایم بر حذر باشد
بلند و پست دنیا رمزی از زیر و زبر باشد
مرا در شیشهٔ دل بادهٔ راز است می لرزم
که اینجا آمد و رفت نفس موج خطر باشد
مزن لاف محبت گر نداری همت شیران
به راه عشق دل بازی ز پهلوی جگر باشد
به راه نیستی زادی نباید صدق کیشان را
زبان حق سرا این قوم را برگ سفر باشد
اگر نادم نباشی ترک اظهار ندامت کن
ز گریه دامن اهل ریا پیوسته تر باشد
ز تیغ ابروی او بیش از شمشیر می ترسم
کزین سر را ود آفت بوزو دل را خطر باشد
کمالی نیست پیش اهل دل کس را نرنجاندن
بلی در کیش ما از کس ترنجیدن هنر باشد
خبر ار زخود ندارد او که در بزم قدح نوشی
تعجب چیست گر از حال جویا بی خبر باشد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به بررسی عمق احساسات و تجربیات انسانی در مواجهه با عشق و پستی و بلندیهای زندگی میپردازد. شاعر ابتدا به ترس از مرگ و خطرات زندگی اشاره میکند و به این نکته میپردازد که تجربه عشق نیازمند شجاعت است. او به افرادی که در عشق واقعیاشان تردید دارند، هشدار میدهد که فقط ادعای محبت نکنند اگر همت لازم را ندارند.
سپس به بحث ندامت و ریاکاری در بین انسانها میپردازد و میگوید که باید از حالتهای ظاهری و ناپاکیها دوری کرد. شاعر ترس خود را از زیباییهایی که خطرناک نیز هستند ابراز میکند و نشان میدهد که گاهی زیبایی میتواند دردسرآور باشد.
در نهایت، او به این نکته اشاره میکند که در جامعه اهل دل، مهم است که کسی را ناراحت نکنیم و این هنر است که بتوانیم دیگران را بدون رنجاندن به سمت خود جلب کنیم. این شعر به نوعی دعوت به خودآگاهی و صداقت در روابط انسانی است.
هوش مصنوعی: اگر شاه یا فقیر از مرگ دائماً بترسند، آنگاه دنیا پر از نشانهها و رازهای زیر و زبر خواهد بود.
هوش مصنوعی: در دل من نوشیدنی پر از راز وجود دارد، و من به شدت نگرانم که نفسهای من به همراه این نوشیدنی در اینجا به خطر بیفتند.
هوش مصنوعی: اگر واقعاً در عشق اصرار به محبوبی داری، نباید تنها به حرف و ادعا بسنده کنی و با خودت مغرور شوی. در راه عشق، باید شجاعت و دلیری داشته باشی و نشان دهی که واقعا آمادهی فداکاری هستی؛ چرا که فقط اینگونه میتوان به عمق احساسات و عشق واقعی پی برد.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که وقتی انسان در مسیر نیستی قرار میگیرد، نباید به صداقت و راستگویی افرادی که در این راه هستند، تردید کند. کلام راست و حقی که این افراد دارند، شایستگی سفر و ادامه مسیر را به آنها میدهد.
هوش مصنوعی: اگر از کار خود پشیمان نباشی، دیگر نیازی به ابراز پشیمانی نیست، چون اهل ریا همیشه در حال گریه و ابراز ناراحتی هستند.
هوش مصنوعی: من از تیغ ابروی او بیشتر از شمشیر میترسم؛ زیرا اگر سرم را بفهمد، خطر عذاب برای قلبم به وجود میآید.
هوش مصنوعی: هیچ کس در میان اهل دل به کمال نمیرسد مگر اینکه دیگران را ناراحت نکند. بله، در مکتب ما، اگر کسی از دیگری ناراحت شود، این خود هنری است.
هوش مصنوعی: اگر کسی از حال و احوال خود آگاه نباشد، چه جای تعجب است که در میخانه و هنگام نوشیدن، متوجه چیزی نباشد و از وضعیت خودش بیخبر بماند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
دل من چون صدف باشد، خیال دوست دُر باشد
کنون من هم نمیگنجم، کز او این خانه پر باشد
ز شیرینیِ حدیثش شب، شکافیدهست جان را لب
عجب دارم که میگوید؟ حدیث حق مر باشد
غذاها از برون آید، غذای عاشق از باطن
[...]
من آزاد آمدم زان دوست کز دشمن بتر باشد
به ظاهر معتبر گوید به باطن مختصر باشد
حضور و غیبتِ یاران مخلص مختلف نبود
حذر اولاتر از یاری که در غیبت دگر باشد
نه از بی دانشی بود این که دشمن دوست دانستم
[...]
مبارک بامدادی کان جمال اندر نظر باشد
خجسته طالعی کان ماه را بر ما گذر باشد
گرت بیند کسی کز زندگی دل خبر دارد
عجب نبود، اگر تا زنده باشد بی خبر باشد
نظر از دور در جانان بدان ماند که کافر را
[...]
گرفتار سر زلفت کجا در بند سر باشد
زهی با بسته سودا که از سر باخبر باشد
کسی کز قامت جانان به طوبی سر فرود آرد
دراز اندیشه خوانندش ولی کوته نظر باشد
مرا سریست با مهرت که آن دیگر نخواهد شد
[...]
دلم از ناله خوش گردید امید اثر باشد
بسی آسود شستم این خدنگم کارگر باشد
اگر دزدیده دیدن ها نباشد بهر پاس دل
محبت از تغافل های بیجا در خطر باشد
دلم تا خو به آسایش نگیرد روز خرسندی
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.