بیا، ای خفته دایم بر سر گنج
بزر پیچیده همچون اژدر گنج
زر و سیم جهان را جمع سازی
باین سر رشته خود را شمع سازی
بسوز این رشته را تا شمع باشی
تلف کن سیم را تا جمع باشی
کجایی؟ ای حریص مال عالم
مگر واقف نه ای از حال عالم؟
چه حاصل زانکه ماه و آفتابی؟
که هرگز ذره ای بر کس نتابی
چه حاصل زانکه ابر نوبهاری؟
که هرگز قطره ای بر کس نباری
درم داری که او صاحب کرم نیست
اگر صد گنج دارد محترم نیست
بپای آن درخت آرام گیرند
که خلق از میوه او کام گیرند
سخاوت موجب قدر بلندست
سخاوت پیشه دایم ارجمند است
سخا قصریست عالی پایه او
هزار آسودگی در سایه او
ز دریای کرم ابری که خیزد
نه باران، گوهر سیراب ریزد
ز صحرای سخا برگی که روید
جواب گلشن فردوس گوید
کرم هر چند در عالم عزیزست
کمال عزت او از دو چیزست:
یکی پیش از توقع کام دادن
دوم بر خویشتن منت نهادن
فقیه شهر اگر در بخل ماند
کسی در زندگی نامش نداند
وگر کافر باحسان دست گیرد
چو حاتم نام او هرگز نمیرد
چو پیش عیب جو نانی شکستی
دهانش را فرو بستی و رستی
مکن در لقمه دادن هیچ تقصیر
که بدگوی ترا گردد گلو گیر
درمهایی که ریزد خواجه بر هم
برو داغست و بر درویش مرهم
چرا این داغ را بر هم نهد کس؟
همان بهتر کزان مرهم نهد کس
درم بگشا، که در بازار مقصود
زیان مال باشد مرد را سود
گر این سودا کنی سودت رساند
وزین مقصد بمقصودت رساند
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به موضوع ثروت، سخاوت و اهمیت بخشش می‌پردازد. شاعر از شخصی که دائم در خواب است و ثروت اندوزی می‌کند، می‌خواهد بیدار شود و به جای جمع‌آوری مال در پی بخشش و کمک به دیگران باشد. او تأکید می‌کند که ثروت واقعی در بخشش و سخاوت نهفته است و کسی که بخیل باشد، به اعتبار واقعی دست نخواهد یافت. شاعر همچنین اشاره می‌کند که ثروت باید برای آسایش دیگران و بهره‌مندی از میوه‌های آن باشد. در نهایت، او بر اهمیت کار نیک و صفات خوب در زندگی تأکید می‌کند و یادآور می‌شود که سخاوت منجر به ارزش و احترام فرد می‌شود.
هوش مصنوعی: بیا، ای کسی که همیشه در خواب هستی و بر روی گنج بزرگ خوابیده‌ای، همانند اژدهایی که به دور گنج پیچیده شده است.
هوش مصنوعی: اگر تمام طلا و نقره‌های دنیا را جمع آوری کنی، در نهایت با این کار تنها خودت را به مانند شمعی روشن می‌کنی.
هوش مصنوعی: این شعر به این معناست که برای رسیدن به هدف یا ایجاد روشنایی، باید چیزی را فدای آن کنی. به عبارتی دیگر، اگر می‌خواهی در زندگی موفق شوی و روشنی و جمع و جوری داشته باشی، باید بعضی از چیزها را رها کنی یا از بین ببری.
هوش مصنوعی: کجایی؟ ای کسی که به مال دنیا شوق زیادی داری، مگر از وضعیت و حال مردم خبر نداری؟
هوش مصنوعی: این بیت به این معنی است که داشتن زیبایی و شکوه مانند ماه و آفتاب، هیچ فایده‌ای ندارد اگر نتوانی چیزی از آن به دیگران منتقل کنی یا نفعی به کسی برسانی. به نوعی، به اهمیت بخشش و اشتراک‌گذاری اشاره دارد.
هوش مصنوعی: ثمره و فایده‌ای ندارد که ابر بهاری باشی اگر هرگز قطره‌ای بر کسی نبارانی.
هوش مصنوعی: اگرچه تو دارایی‌های زیادی داری، اما شخصیت و بزرگواری واقعی را نداشته و به همین خاطر به تو احترام نمی‌گذارند.
هوش مصنوعی: به آرامش در کنار درختی بنشین که مردم از میوه‌اش بهره‌مند می‌شوند.
هوش مصنوعی: سخاوت باعث افزایش مقام و ارزش شخص می‌شود و کسی که همیشه بخشنده و سخاوتمند باشد، در چشم دیگران محترم و باارزش خواهد بود.
هوش مصنوعی: سخا مانند یک قصر بلند و شکوهمند است که در سایه‌اش هزار راحتی و آرامش وجود دارد.
هوش مصنوعی: از دریاچه‌ای پر از نعمت، ابرهایی که می‌بارند، تنها باران نیست که می‌ریزد، بلکه جواهراتی نیز از آن جاری می‌شود.
هوش مصنوعی: برگى که از بیابان بخشش به دست می‌آید، سخنان دل‌انگیز و زیبا را از باغ بهشت بیان می‌کند.
هوش مصنوعی: هر چند که کرم موجودی ارزشمند در دنیا به شمار می‌رود، اما عظمت و بزرگی او به دو چیز وابسته است.
هوش مصنوعی: شخصی که پیش از آنکه انتظار داشته باشد، از نعمت‌ها بهره‌مند می‌شود، باید خود را در برابر آن نعمت‌ها شکرگذار و سپاس‌گزار بداند.
هوش مصنوعی: اگر فقیه و عالم شهر در بخل و خساست بماند، هیچ‌کس در زندگی‌اش نام او را نخواهد شناخت و به یاد نخواهد آورد.
هوش مصنوعی: اگر کافری با نیکی و محبت دست دوستی به سوی کسی دراز کند، همانند حاتم طایی، نام او هرگز فراموش نخواهد شد.
هوش مصنوعی: زمانی که نزد انسان‌های عیب‌جو و انتقادگر قرار می‌گیری و خوراکی را خراب می‌کنی، بهتر است سکوت کنی و هیچ چیزی را نگویی تا از آسیب و قضاوت‌های آنها دور بمانی.
هوش مصنوعی: در دادن لقمه به دیگران هیچ کم و کاستی نکن، زیرا ممکن است این کار باعث شود که دیگران در مورد تو بد بگویند و مورد سرزنش قرار بگیری.
هوش مصنوعی: وقتی که ثروتمند با بخشش‌هایش بر مردم فقر می‌افزاید، هیچ تردیدی نیست که بر روی افراد نیازمند، باید تسلی باشد.
هوش مصنوعی: چرا کسی تلاش کند که این درد را بپوشاند؟ بهتر است که هیچ کس برایش درمانی نیاندیشد.
هوش مصنوعی: در را باز کن، زیرا در بازار این دنیا، هدف افراد غالباً از دست دادن مال و ثروت است، در حالی که در این میان، افراد سودی برای خود کسب می‌کنند.
هوش مصنوعی: اگر به این کار مشغول شوی، به تو منفعت می‌رسد و از این راه به هدفت می‌رسی.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.