گنجور

حاشیه‌گذاری‌های سید محمود حسینی پناه

سید محمود حسینی پناه


سید محمود حسینی پناه در ‫۲۹ روز قبل، شنبه ۱ دی ۱۴۰۳، ساعت ۰۴:۰۱ در پاسخ به برمک دربارهٔ عیوقی » ورقه و گلشاه » بخش ۱ - طبق نظر محققان شانزده بیت ابتدایی توسط نسخه برداران اضافه شده و از همای و همایون خواجوی کرمانی وام گرفته شده است:

اول که برای آنچه میگویید در شیوه‌ی علمی بهتر است منبع ذکر کنید (اینجا در مورد "بهٔک") تا مخاطب بهره‌ی بیشتری از مطالب ببرد و سره از ناسره نیز متمایز گردد. البته با اینحساب در بخش 21 که "رفتن ورقه بهٔمن" نوشته شده بود، و بنده ویرایش کردم "به یمن"؛ چه می‌شود؟ در "گویش کهن" شما ورقه به کجا رفته احتمالا؟! یا شاید یمن را "بهٔمن" می‌نوشته‌اند در پهلوی و سنسکریت!

دوم اینکه هر جا نام پیامبر یا پیشوایان اسلام در ادبیات کهن ایرانی آمده، عده‌ای بدون هیچ منبع و استدلالی و صرفاً با نگره‌های ذوقی، به نامعتبر بودن آن ابیات حکم میکنند. در حالی که بهتر است بدانید، چه به اجبار و چه به عرف و چه به اعتقاد؛ در آن زمانه چنین سرآغازهایی متداول بوده. و بدون این سرآغازها، شروع یک داستان ناقص می‌نموده. در نتیجه نظر محققان در اینجا آنچنان معتبر نمی‌نماید، مگر اسناد معتبری از نسخ مختلف ارائه دهند.

سید محمود حسینی پناه در ‫۲ سال و ۲ ماه قبل، دوشنبه ۹ آبان ۱۴۰۱، ساعت ۲۰:۰۸ دربارهٔ کسایی » ابیات پراکنده از فرهنگهای لغت » شمارهٔ ۵۳:

گواز: چوب‌دستی کلفتی که با آن خر و گاو را می‌رانند

انگشته: وسیلۀ چوبی چهارشاخه با دستۀ بلند که برزگران با آن خرمن کوفته‌شده را به باد می‌دهند تا دانه از کاه جدا شود

هر دو مصرع ظاهرا آماده به رزم شدن مردم را شرح می‌دهد. در مصرع اول ظاهرا مسلح شدن مردم عادی، و در مصرع دوم مسلح شدن رزم آوران را تصویر می کند.

سید محمود حسینی پناه در ‫۲ سال و ۲ ماه قبل، چهارشنبه ۴ آبان ۱۴۰۱، ساعت ۱۰:۰۴ دربارهٔ کسایی » ابیات پراکنده از فرهنگهای لغت » شمارهٔ ۱۴:

خوید: بوتۀ جو، گندم، و مانند آن که هنوز خوشه نبسته باشد. گیاه نورسته

لاله با دیدن خوید نورسته و حسادت به رشد آن (گیاهان نورسته‌ی دشت)، بالا می آید و از خوید بلندتر می‌شود.

سید محمود حسینی پناه در ‫۲ سال و ۶ ماه قبل، چهارشنبه ۲۵ خرداد ۱۴۰۱، ساعت ۲۱:۳۸ در پاسخ به Sobhansahra دربارهٔ رودکی » ابیات پراکنده » شمارهٔ ۱۲:

بله درست می‌فرمایید. ممنون از دقت و اصلاحتون.

من الان نسخه‌ی چاپی فرهنگ عمید رو دیدم و اونجا هم "کَبْد" ثبت شده، ولی سایت واژه‌یاب. برای فرهنگ عمید "کَبَد" ثبت کرده. متاسفانه بی دقتی هایی در این سایت مشاهده کردم که اصلا برازنده‌ی چنان سایتی نیست. سایت‌های معادل "واژه‌یاب"، در هر زبانی یکی از نمادهای مهم اون فرهنگ و زبان به حساب می‌آیند.

سید محمود حسینی پناه در ‫۲ سال و ۶ ماه قبل، جمعه ۲۰ خرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۸:۲۹ دربارهٔ عیوقی » ورقه و گلشاه » بخش ۱ - طبق نظر محققان شانزده بیت ابتدایی توسط نسخه برداران اضافه شده و از همای و همایون خواجوی کرمانی وام گرفته شده است:

سلام و وقت بخیر. در این منظومه، اشکالات ویرایشی بسیار است. منتهی یکی از مواردی که در خواندن ابیات بسیار اشکال ایجاد می‌کند، استفاده از همزه (ء) به جای "ی" است. که در خط فارسی منسوخ شده. ولی تا جایی که به شکل قدیم استفاده می‌شود باز هم مشکل خاصی به وجود نمی‌آید. مثلا در عبارت "ورقۀ هوشمند". مشکل جایی به وجود می‌آید که در جای کاملا نادرست استفاده می‌شود که در رسم الخط قدیم هم نبود. به عنوان مثال بسیار با این واژه مواجه خواهید شد: "بهٔک"!! که همزه روی "ه"ی ناملفوظ، نقش "ی" دارد!! یعنی در این جور موارد باید واژه را دو نصف کرده و "به یک" بخوانید!!

چون موارد بسیار بود، تنها دو مورد را ویرایش کردم (در شماره 19 و 21) و حوصله ویرایش تمام عباراتی این چنین دست نداد. اشکالات ویرایشی دیگر نیز مانند رعایت نکردن نیم فاصله و... هم که بسیار زیاد است.

برای گیج نشدن با دقت بیشتری بخوانید.

سید محمود حسینی پناه در ‫۲ سال و ۸ ماه قبل، پنجشنبه ۱ اردیبهشت ۱۴۰۱، ساعت ۰۳:۲۴ دربارهٔ رودکی » ابیات پراکنده » شمارهٔ ۶۲:

آخشیج این جا به معنی مجازاً: ضدیت . معادات . جدال . جنگ . نزاع . منازعت . مخالفت

سید محمود حسینی پناه در ‫۲ سال و ۹ ماه قبل، یکشنبه ۱۴ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۱۳:۱۲ دربارهٔ رودکی » ابیات پراکنده » شمارهٔ ۱۲:

کیل (kil): خمیده، کج

ولی به احتمال زیاد در این بیت «کَبَد» درست باشد. (رجوع کنید به دهخدا و عمید)

سید محمود حسینی پناه در ‫۳ سال قبل، دوشنبه ۱۵ آذر ۱۴۰۰، ساعت ۱۳:۳۸ در پاسخ به دریا دربارهٔ رودکی » قصاید و قطعات » شمارهٔ ۳۲ - در رثای ابوالحسن مرادی:

پیوند به وبگاه بیرونی

اینجا مقاله ای در مورد این موضوع موجود است.

سید محمود حسینی پناه در ‫۷ سال و ۹ ماه قبل، جمعه ۱۸ فروردین ۱۳۹۶، ساعت ۰۰:۲۵ دربارهٔ ناصرخسرو » دیوان اشعار » قصاید » قصیدهٔ شمارهٔ ۱۰۷:

در نسخه دیوان ناسر خسرو/ تصحیح و شرح جعفر شعار، کامل احمد نژاد. تهران: پیام امروز،1378
وزن این قصیده که قصیده ی شماره 86 در آن نسخه است ؛ در قسمت "وزن نما"، صفحه ی 743 چنین آمده:
مفعولُ مفاعیلُ مفاعیلُ مفاعیل