احمد خرم‌آبادی‌زاد
دارای دکترای شیمی، علاقه‌مند به ادبیات، زبان و زبانشناسی و ....
احمد خرم‌آبادی‌زاد در ۱ ماه قبل، سه‌شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲، ساعت ۰۱:۴۷ دربارهٔ سلمان ساوجی » جمشید و خورشید » بخش ۴۱ - غزل:
در دو نسخه مجلس، بیت شماره 22 چنین نوشته شده است:
چو گل گر صحبتم می‌خواهی از خار/به شب در زیر پهلو بستر انداز
احمد خرم‌آبادی‌زاد در ۱ ماه قبل، پنجشنبه ۲۴ اسفند ۱۴۰۲، ساعت ۰۰:۵۳ دربارهٔ ناصرخسرو » دیوان اشعار » قصاید » قصیدهٔ شمارهٔ ۹۵:
«یات» در مصرع نخست بیت شماره 5 مخفف «یا تو را» می‌باشد.
احمد خرم‌آبادی‌زاد در ۱ ماه قبل، پنجشنبه ۲۴ اسفند ۱۴۰۲، ساعت ۰۰:۵۲ دربارهٔ جهان ملک خاتون » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۶۶۸:
«یات» در مصرع دوم بیت شماره 6 مخفف «یا تو را» می‌باشد.
احمد خرم‌آبادی‌زاد در ۱ ماه قبل، جمعه ۱۸ اسفند ۱۴۰۲، ساعت ۱۱:۲۳ دربارهٔ سلمان ساوجی » جمشید و خورشید » بخش ۳۶ - غزل:
1-بیت شماره 19 در یکی از نسخه‌های مجلس به شکل زیر آمده است:
«تو گفتی بخت گیتی روی برگاشت/و یا ایزد ز گیتی مهر برداشت»
بر خلاف شکل کنونی (که بسیار خام، سبک و نارساست)، این شکل از بیت شماره 19 نه تنها شیوا، رسا و گویا می‌باشد، بلکه با توانایی شاعر سازگارتر است!
2-گفتنی است که در نسخه دوم مجلس، بیت 19 به این شکل ثبت شده است:
«تو گفتی بخت گیتی روی برداشت/و یا ایزد ز گیتی مهر برداشت»
اما مشکل بنیادی این شکل از بیت، نداشتن قافیه است. اکنون اگر در مصرع نخست همین شکل، واژه «برداشت» را به «برگاشت» تبدیل کنیم، دقیقا همان شکلی است که در نسخۀ نخست مجلس دیده می‌شود!
یادآوری:– روی برگاشتن = روی برگرداندن (فرهنگ فارسی معین)
احمد خرم‌آبادی‌زاد در ۱ ماه قبل، پنجشنبه ۱۷ اسفند ۱۴۰۲، ساعت ۱۲:۱۶ دربارهٔ سلمان ساوجی » جمشید و خورشید » بخش ۳۰ - جمشید و سفر دریا:
در کتاب «خورشید و جمشید» که به سرپرستی شادروان احسان یارشاطر گردآوری شده، از چهار نسخه بهره گرفته‌اند. گویا نسخه‌های پنجم و ششم (موجود در مجلس) در آن زمان در دسترس نبوده است.
1-در یکی از این نسخه‌ها:
بیت «وداع پیر کرد از دیر مینا/بیامد ضمه زو نزدیک دریا» وجود دارد که پس از نخستین بیت آمده است. چنین بیتی هم با آغاز داستان در بخش 28 سازگار است و هم پیش‌درآمدی است بر اینکه جمشید کنار دریا می‌آید و دستور ساخت کشتی را می‌دهد.
2-در هر دو نسخه، بیت شماره 3 به این شکل است:
«صد و هشتاد کشتی راست کردند/در او چیزی که می‌بایست بردند» این شکل از بیت شماره 3، از نظر قافیه کاملا سازگار است (بر خلاف شکل کنونی).
احمد خرم‌آبادی‌زاد در ۱ ماه قبل، چهارشنبه ۱۶ اسفند ۱۴۰۲، ساعت ۱۲:۲۴ دربارهٔ سلمان ساوجی » جمشید و خورشید » بخش ۳۳ - جواب دادن حورزاد جمشید را:
مصرع نخست بیت شماره 2 را به گونه‌ای باید خواند که معنی‌اش چنین باشد: «راستش را بخواهی، این اسب ویژه دریا می‌باشد.»
این خوانش، با مصرع دوم همین بیت و بیت‌های شماره 3 و 4 سازگار است.
احمد خرم‌آبادی‌زاد در ۲ ماه قبل، پنجشنبه ۲۶ بهمن ۱۴۰۲، ساعت ۲۳:۵۱ دربارهٔ سلمان ساوجی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۰:
بزرگانی چون دکتر تفضلی، ابوالقاسم حالت و عباسعلی وفایی با مقایسه و بررسی دقیق نسخه‌های خطی، هریک اثر معتبری به جا گذاشته است. دقت این بزرگواران به اندازه‌ای بوده که آدم جرأت بررسی دوباره را به خود نمی‌دهد. به هر حال، بررسی دوباره همه نسخه‌های خطی موجود، و از همه مهمتر، قافیه‌بندی غزل، نشان از آن دارد که –اگر خوشبین باشیم–احتمالا غزل شماره 10 مربوط به شاعر دیگری است.
احمد خرم‌آبادی‌زاد در ۲ ماه قبل، پنجشنبه ۲۶ بهمن ۱۴۰۲، ساعت ۱۲:۴۷ دربارهٔ اسدی توسی » گرشاسپ‌نامه » بخش ۸۵ - نامه ی اثرط به گرشاسب:
در فرهنگ فارسی شادروان دکتر معین و نیز لغتنامه دهخدا، واژه «وَرْغ» به معنی «سد برای آب» (آب‌بند) آمده است. اما در بیت شماره 80 (انجام پند سوم برهمن) متوجه می‌شویم که «ورغ» برای «مهار کردن ریگِ روان» نیز به کار می‌رفته است.
احمد خرم‌آبادی‌زاد در ۲ ماه قبل، چهارشنبه ۱۱ بهمن ۱۴۰۲، ساعت ۱۱:۱۹ دربارهٔ نشاط اصفهانی » دیوان اشعار » مثنویات » شمارهٔ ۳۸:
تغییر فاز از بیت شماره 40
این بخش از مثنوی را که از آغاز میخوانیم، تا بیت شماره 40 در فضای ویژه‌ای هستیم. اما ناگهان از همین بیت با تغییر لحنی شگفت‌اگیز روبرو می‌شویم! دلیلش این است که ده بیت آخر، در مدح سیف‌الدوله (صاحب اختیار اصفهان) سروده شده است (نسخه خطی کتابخانه مجلس شورای ملی، شماره قفسه: 3118).
احمد خرم‌آبادی‌زاد در ۲ ماه قبل، دوشنبه ۹ بهمن ۱۴۰۲، ساعت ۱۳:۲۶ دربارهٔ نشاط اصفهانی » دیوان اشعار » مثنویات » شمارهٔ ۲۵ - آدمی را بر جانوران فخری نیست ....:
واژه «عَرَض» در مصرع دوم بیت 20 به این معنی است: «آنچه که قائم به جوهر است و خودش وجود مستقلی ندارد.» (فرهنگ فارسی دکتر معین)
احمد خرم‌آبادی‌زاد در ۳ ماه قبل، چهارشنبه ۴ بهمن ۱۴۰۲، ساعت ۱۹:۲۵ دربارهٔ مجد همگر » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۲۵:
واژه «اَرْچَل» در مصرع نخست بیت شماره 14همان «اَرْجَل» است.
«اَرْجَل» یعنی اسب یا هر چهارپای دیگری که یک پایش سفید باشد (فرهنگ فارسی شادروان دکتر معین).
احمد خرم‌آبادی‌زاد در ۳ ماه قبل، چهارشنبه ۴ بهمن ۱۴۰۲، ساعت ۱۳:۲۲ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » قصاید » قصیدهٔ شمارهٔ ۸۲ - در تهنیت عید و مدح ناصرالدین ابوالفتح طاهر:
واژه «سُکسُک» در مصرع دوم بیت شماره 4 برای اسبی به کار می‌رود که «بد رفتار» بوده و هنگام تیز رفتن، سوار خود را «جنبانده و ناآرام» می‌کند (فرهنگ فارسی تاجیکی، انتشارات فرهنگ معاصر، تهران، 1385).
با توجه به بیت شماره 6 از غزل 2993 دیوان شمس مولانا:
سُکسُک بُدیم و توسن و در راه صدق لَنگ/رهوار از آن شدیم که رهوار می‌کشی
«سُکسُک» یعنی «سرکش» و «رام نشده».
احمد خرم‌آبادی‌زاد در ۳ ماه قبل، یکشنبه ۱ بهمن ۱۴۰۲، ساعت ۱۳:۰۲ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۱۴:
در کهن‌ترین نسخه حافظ، که 10 سال پس از درگذشت او گردآوری شده است (کتابت 801 هجری، چاپ 1394، میراث مکتوب، تهران)، بیت شماره 5 چنین است:
چو جان فدای لبت شد خیال می‌بستم/که قطره‌ای ز زلالش به کامِ ما افتد
درخور یادآوری است که این نسخه در همین سال‌های اخیر در کتابخانه عثمانیه استانبول (به شماره 5194) پیدا شده است.
احمد خرم‌آبادی‌زاد در ۳ ماه قبل، جمعه ۲۹ دی ۱۴۰۲، ساعت ۱۳:۱۶ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۱۴:
توضیح نوشته شده، یعنی:
[شبی که ماه مراد از افق بخت سر بزنذ]، شاید پرتو نوری بر بام ما بیافتد.
مربوط است به بیت شماره 3.
لطفا تصحیح بفرمایید!
احمد خرم‌آبادی‌زاد در ۳ ماه قبل، پنجشنبه ۲۱ دی ۱۴۰۲، ساعت ۱۹:۲۵ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۱۵۴۵:
این رباعی در نسخه ده جلدی شادروان بدیع‌الزمان فروزانفر (انتشارات امیرکبیر، چاپ چهارم، افست چاپ اول) وجود ندارد.
احمد خرم‌آبادی‌زاد در ۳ ماه قبل، پنجشنبه ۲۱ دی ۱۴۰۲، ساعت ۱۹:۲۱ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۱۴۷۵:
این رباعی در نسخه ده جلدی شادروان بدیع‌الزمان فروزانفر (انتشارات امیرکبیر، چاپ چهارم، افست چاپ اول) وجود ندارد.
احمد خرم‌آبادی‌زاد در ۳ ماه قبل، پنجشنبه ۲۱ دی ۱۴۰۲، ساعت ۱۹:۱۷ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۱۵۵۶:
این رباعی در نسخه ده جلدی شادروان بدیع‌الزمان فروزانفر (انتشارات امیرکبیر، چاپ چهارم، افست چاپ اول) وجود ندارد.
احمد خرم‌آبادی‌زاد در ۳ ماه قبل، پنجشنبه ۲۱ دی ۱۴۰۲، ساعت ۰۲:۱۷ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۲۰:
در زیرنویس نسخه شادروان فروزانفر میخوانیم که این غزل در یکی از نسخه‌های مورد بررسی ایشان نیست.
جالب اینجاست که در بیت شماره 7 این غزل، واژۀ «تویی» به کار رفته است. ولی بررسی نشان از آن دارد که مولانا در شعرهای خود، همواره از واژه «توی» (با تلفظ tovi) بهره می‌برده است (البته بجز در کنار واژه «اویی»). این نکته، مشکوک بودن غزل را بیشتر نمایان می‌سازد.
بنابراین، هرگونه دستکاری در سندهای تاریخی (شناسنامه ملی)—به بهانه ویرایش و تصحیح—راه را بر پژوهش‌های بعدی خواهد بست!
احمد خرم‌آبادی‌زاد در ۳ ماه قبل، چهارشنبه ۲۰ دی ۱۴۰۲، ساعت ۱۹:۴۲ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۲۳۰:
واژه «هابده» در مصرع نخست بیت شماره 3 یعنی «بده، ببخش».
احمد خرم‌آبادی‌زاد در ۳ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۹ دی ۱۴۰۲، ساعت ۲۰:۵۱ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۵۴۲:
اَغاپوس، واژه یونانی αγάπησ به معنی «عشق‌ورز» (به انگلیسی loving) است.
افیغوم (مصرع دوم بیت 13) نیز واژه یونانی αφηγομ به معنی «سخن پرداز، بازخوان کننده و راوی» (narrating) می‌باشد.
بنابراین، معنی مصرع چنین خواهد بود: «لب گشوده سخن پردازی و لب فرو بسته، عشق‌ورز!»
در ضمن، واژه «ایلا» در مصرع دوم بیت 8 یعنی "ای یار»!