گنجور

حاشیه‌گذاری‌های زهرا محمودی

زهرا محمودی


زهرا محمودی در ‫۲۶ روز قبل، دوشنبه ۵ شهریور ۱۴۰۳، ساعت ۱۲:۰۹ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » داستان سیاوش » بخش ۲۰:

تو با این سواران به ایران شوی ...

تو با این سواران به ایران شوی

همی در دمِ گاوشیدان شوی

در نسخه مسکو گاوشیدان را اژدهایی دانسته‌اند اما در تصحیح شاهنامه‌ی استاد خالقی این بیت به صورتی دیگر آمده:

 

تو با این سُواران به ایران شوی

همی در دم و چنگ شیران شوی

 

تنها توضیحی هم که در پاورقی آورده‌اند: بنداری (431-432): فمنعه هومان، و قال: لاتعجل، واعلم انّک انَّ عبرت بهذا العسکر الی ارض ایران فانما تلقی نفسک فی افواه الثعابین، ولهوات الاسود.( داستان رفتن گیو به ترکستان ص 461 بیت 432)

اما در مطلبی که از استاد جیحونی نقل شده بود ایشان گاوشیران را درست دانسته‌اند که اشاره به مرز ایران و توران (نزدیک بلخ) و گاو اسطوره‌ایِ نگهبانِ آن داشته. 

 

زهرا محمودی در ‫۹ ماه قبل، یکشنبه ۳ دی ۱۴۰۲، ساعت ۱۰:۵۲ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۹۰:

خیالِ حوصله‌یِ بحر می‌پزد، هیهات

چه‌هاست در سرِ این قطره‌یِ محال‌اندیش!

 

خیال‌پختن: کنایه از توقع بی‌جا، تصور و خیال نابه‌جا در ذهن آوردن. 

حوصله: مجازاً تاب و تحمل.

هیهات: شبه جمله؛ دور است.

قطره: مجازاً هرچیز اندک و در اینجا استعاره از دل.

خواجه در اینجا دل سرگشته‌ی خود را که در بیت اول به شکاری (شکار شده) سرگشته مانند کرده بود، به قطره‌ی کوچکی تشبیه می‌کند که آرزوهای بزرگ و محال در سر می‌پرورد.

 

نه عمرِ خضر بمانَد، نه مُلکِ اسکندر

نزاعِ بر سرِ دُنیّیِ دون مَکُن درویش

 

ای فقیر، بر سر این دنیای فانی و زودگذر جنگ و جدال نکن، که نه عمر خضرِ جاوید، ماندگار است و نه سلطنت اسکندر.

 

ص 80-679 شاخ نبات حافظ نوشته دکتر محمدرضا برزگر خالقی

انتشارات زوّار - چاپ پنجم 1389

 

دنیی: مُمالِ (برگردانِ) دنیا.

مُمال: گاهی در برخی واژگان عربی مصوت «ا» به مُصَوت «ی» تبدیل می‌شود. اسلامی= اسلیمی/ سلاح= سَلیح/ جهاز= جهیز