ای پسر گر کنی مرا پسری
بندگی کن بمردم هنری
بیهنر چون درخت خار آور
با هنر چون درخت باروری
بایدت کند و سوخت در آتش
چون نه شاخ و نه سایه نی ثمری
زی خردگام زن ز بی خردی
زی خبر راه پو ز بی خبری
بهتر آدمی شود زنده
که همان مردنست بی هنری
چون زر اندوده نقش گاو و خراست
بیهنر پوشد ار قبای زری
خویشتن را پیمبری خو کن
اگر از دوده پیامبری
راه چونین پدر اگر نروی
زشت و ناخوب و ناخلف پسری
پسری کن مرا بعلم و هنر
تا کنم نیز من تو را پدری
ما سفر کرده و جهان دیده
تو نبرده رهی و نو سفری
از پی ما بپو که هر که نکرد
رهروی مینکرد راه بری
ره چنین سخت و با نشیب و فراز
رهبر ار نه چسان شوی سپری
آدمیرا بهوش و عقل و خرد
بندگی کرده اند دیو و پری
راه خیره سران مپو که زیان
بینی از سرکشی و خیره سری
گر کنی ره ببزم پرده دران
پرده ما و خویشتن بدری
روز و شب بایدت که چون دانا
ساعت عمر خویش بر شمری
هر چه در خور بود بهر ساعت
بسپاری و ژرف در نگری
هر شب و روز را سه بهره کنی
که ز هر بهره بهره ای ببری
بهره ای بهر بندگی کردن
که از این بهره نیک بهره وری
وان دوم بهره بهر آسایش
که بگوئی و بغنوی و خوری
وان سه دیگر بکار و کرد جهان
آمد و رفت و گفت و بیع و شری
حیله ای به ز راستی نبود
تا نگردی بگرد حیله وری
دو جهان از برای تو کردند
که تو از دو جهان عزیزتری
از دو گیتی فزون بود معنات
گرچه بسیار خرد و مختصری
تو گدای خدا گدای تو خلق
گر گدائی گدای معتبری
هر شب و روز می بگرد سرت
گردد این آفتاب باختری
همه گیتی بسوی تو پویند
که تو هم کعبه ای و هم حجری
نزد نامحرمان بحرص و طمع
تا بکی آب مردمی ببری
همه گیتی سوی تو ره سپرند
که تو سوی خدا ره سپری
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به بررسی اهمیت علم و هنر در زندگی انسان میپردازد. شاعر از پسرش میخواهد که او را به عنوان پدر بخواند اگر در زندگی خود بندگی و هنری داشته باشد. او تأکید میکند که انسان بیهنر مانند درخت خاری است که ثمری ندارد، در حالی که انسان با هنر مانند درخت بارور است.
شاعر به خرد و عقل بهعنوان ویژگیهای انسانی اشاره میکند و هشدار میدهد که نباید راه خیرهسری را انتخاب کرد که به زیان میانجامد. او سه بهره برای زندگی را ذکر میکند: بندگی، آسایش و کار و تلاش در زندگی که هرکدام نقش مهمی دارند.
در نهایت، شاعر تأکید میکند که انسان گدای خدا است و در عین حال باید همواره به سوی خداوند حرکت کند و تمام زندگیاش را بر اساس معنای حقیقی و اصول انسانی بنا کند.
هوش مصنوعی: ای پسر، اگر میخواهی من هم چون پسرت باشم، پس باید بندگی کنی و هنری از خود نشان دهی.
هوش مصنوعی: بیمهارت مانند درخت خاری است که چیزی برای عرضه ندارد، اما دارای مهارت مانند درختی است که ثمر و میوه میدهد.
هوش مصنوعی: باید در آتش بسوزی و بیفایده بمانید، زیرا نه شاخهای داری و نه سایهای که به تو ثمر و سودی برساند.
هوش مصنوعی: از عقل و دانش قدم بردار و از نادانی دوری کن، زیرا فقط از آگاهی میتوان به مسیر درست رسید، نه از ناآگاهی.
هوش مصنوعی: انسان بهتر است که در زندگی خود به گونهای باشد که وجودش فقط به خاطر بیهنریاش به هدر نرود، چرا که در واقع زندگی بدون هنر و هدف، قابل توجه نیست.
هوش مصنوعی: اگر کسی ظواهر زیبا و قیمتی را بپوشد، اما درونش فاقد ارزش و هنر باشد، مانند این است که یک گاو را با طلای خالص بپوشانیم؛ در واقع زیباترین ظاهر، بدون عمق و معنا، بیفایده است.
هوش مصنوعی: اگر میخواهی به مقام پیامبری برسی، ابتدا باید خود را به صفات نیکو و اخلاقی این مقام برسانی.
هوش مصنوعی: اگر از راه نیک پدرت پیروی نکنی، فرزند زشت و نامناسبی خواهی شد.
هوش مصنوعی: مرا به علم و هنر تربیت کن تا من هم بتوانم مثل یک پدر برای تو باشم.
هوش مصنوعی: ما که در سفرها بودهایم و دنیای زیادی را دیدهایم، تو هنوز راهی را نرفتهای و سفری جدید نداشتهای.
هوش مصنوعی: به دنباله ما بیا که هر کس که در زندگی به دنبال هدفی نرود، قادر نخواهد بود دیگران را به راهنمایی کند.
هوش مصنوعی: اگر این مسیر پر از سختی و پستی و بلندی باشد، بدون رهبر چگونه میتوانی محافظت کنی؟
هوش مصنوعی: انسانها به واسطه هوش و عقل و خرد خود، در خدمت موجوداتی چون دیو و پری قرار گرفتهاند.
هوش مصنوعی: به راه افرادی که سرسخت و نافرماناند نرو، زیرا از نافرمانی و لجاجت آنها متضرر خواهی شد.
هوش مصنوعی: اگر راهی پیدا کنی تا در جمع ما وارد شوی، پردهها و حجابها میان ما و خودت کنار خواهد رفت.
هوش مصنوعی: در طول روز و شب باید مراقب باشی که مانند یک انسان فرزانه، مدت عمر خود را بشماری و از آن به خوبی بهره ببری.
هوش مصنوعی: هر چیزی که مناسب است را برای هر زمانی آماده کن و به عمق مطالب توجه کن.
هوش مصنوعی: در هر شب و روز سه قسمت از وقتت را به کارهای مختلف اختصاص بده تا از هر کدام سودی بدست آوری.
هوش مصنوعی: برای انجام بندگی و خدمت، بهرهای حاصل کن که از این بهره، بهترین بهره را ببری.
هوش مصنوعی: و بهرهی دومی که از زندگی میبری، آسایش و آرامش است؛ چیزی که میگویی و میخوری.
هوش مصنوعی: این سه چیز دیگر مربوط به فعالیتها و تعاملات انسانهاست: آمدن و رفتن، گفتوگو و معامله.
هوش مصنوعی: هیچ کلکی بهتر از حقیقت نیست، تا زمانی که در جستجوی فریبکاری نباشی.
هوش مصنوعی: دو دنیا را برای تو آفریدند، اما تو برای این دو دنیا باارزشتر و عزیزتری.
هوش مصنوعی: معنى تو از دو دنیا بیشتر و والاتر است، هرچند که به نظر کوچک و مختصر میآید.
هوش مصنوعی: تو نیازمند خدا هستی و خدایی که به خلق انس میدهد. اگر گدا هستی، باید خود را به عنوان گدای قابل احترام بشناسی.
هوش مصنوعی: هر روز و شب بر روی تو میتابد این خورشید غروبکننده.
هوش مصنوعی: تمام جهان به سوی تو حرکت میکند، زیرا تو هم کعبهای و هم سنگ مقدسی.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که تا چه زمانی به دنبال بهرهبرداری و طمع از دیگران هستی، در حالی که به خاطر حرمت انسانیت دچار مشکل میشوی.
هوش مصنوعی: تمام جهان به سمت تو حرکت میکند، زیرا تو به سوی خدا حرکت میکنی.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
این جهان را نگر به چشم خرد
نی بدان چشم کاندر او نگری
همچو دریاست وز نکوکاری
کشتیی ساز، تا بدان گذری
ای بزفتی علم بگرد جهان
بر نگردم بتو مگر بمری
گرچه سختی چو نخلکه مغزت
جمله بیرون کنم بچاره گری
نه چو تو در زمانه ناموری
نه چو نام تو در جهان سمری
عزم تو کف حزم را تیغی است
حزم تو روی عزم را سپری
نه چو کین تو ظلم را زهری
[...]
معجز معجزی پدید آمد
چون فرورید قوم او پسری
بینهادی پلید و پر هوسی
بیزمانی دراز و بیخبری
هم ازو بود و از کفایت او
[...]
شاد باش ای مؤید سکنه
ای جوانمرد مهتر هنری
نشود از تو صنعتی پیدا
تا که بر مغز کرمه ای نخوری
تا جوازه بدو تنه بکشند
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.