گنجور

 
غالب دهلوی

میرزا اسدالله بیگ خان، مشهور به میرزا غالب یا غالِب دِهلَوی از شاعران و نویسندگان پارسی‌گوی و اردونویس سدهٔ سیزدهم هجری در شبه‌قاره هند بود.

نیاکان غالب از مرزبان‌زادگان و کشاورزان سمرقند و ترک‌زبان بوده‌اند که بعداً به هندوستان آمدند.

غالب در چامه سرودن پیرو سبک هندی و مکتب وقوع بود. او در نوشته‌های خود از واژه‌های فارسی سره و همچنین واژه‌های دساتیری نیز استفاده می‌نمود.

ادب و فلسفه و عرفان موضوعات بیشتر نوشته‌های غالب را تشکیل می‌دهند.

این آمار از میان ۳٬۸۳۹ بیت شعر موجود در گنجور از اشعار این بخش استخراج شده است.

توجه فرمایید که این آمار به دلایلی از قبیل وجود چند نسخه از آثار شعرا در سایت (مثل آثار خیام) و همینطور یک بیت محسوب شدن مصرع‌های بند قالبهای ترکیبی مثل مخمس‌ها تقریبی و حدودی است و افزونگی دارد.

آمار همهٔ شعرهای گنجور را اینجا ببینید.

وزن‌یابی دستی در بیشتر موارد با ملاحظهٔ تنها یک مصرع از شعر صورت گرفته و امکان وجود اشکال در آن (مخصوصاً اشتباه در تشخیص وزنهای قابل تبدیل از قبیل وزن مثنوی مولوی به جای وزن عروضی سریع مطوی مکشوف) وجود دارد. وزن‌یابی ماشینی نیز که جدیداً با استفاده از امکانات تارنمای سرود اضافه شده بعضاً خطا دارد. برخی از بخشها شامل اشعاری با بیش از یک وزن هستند که در این صورت عمدتاً وزن ابیات آغازین و برای بعضی منظومه‌ها وزن غالب منظومه به عنوان وزن آن بخش منظور شده است.

در ۱۲ مورد ابیات به لحاظ چند وزنی بودن در جدول اوزان بیش از یک بار محاسبه شده‌اند و جمع آمار ناخالص ابیات با احتساب چندبارهٔ ابیات چندوزنی در جمع فهرست اوزان برابر ۳٬۸۵۱ بیت است که در محاسبهٔ نسبت درصد از کل استفاده شده است):

ردیف وزن تعداد ابیات درصد از کل
۱ مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف) ۶۶۳ ۱۷٫۲۲
۲ مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف) ۵۷۷ ۱۴٫۹۸
۳ فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف) ۵۲۱ ۱۳٫۵۳
۴ فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف) ۴۱۸ ۱۰٫۸۵
۵ مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف) ۴۱۲ ۱۰٫۷۰
۶ مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم) ۴۱۰ ۱۰٫۶۵
۷ مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی) ۲۲۴ ۵٫۸۲
۸ مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن (منسرح مطوی مکشوف) ۹۵ ۲٫۴۷
۹ مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن (رجز مثمن مطوی مخبون) ۷۱ ۱٫۸۴
۱۰ مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی) ۶۰ ۱٫۵۶
۱۱ فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون) ۵۴ ۱٫۴۰
۱۲ مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن (رجز مثمن سالم) ۵۲ ۱٫۳۵
۱۳ مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب) ۴۷ ۱٫۲۲
۱۴ فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی) ۴۰ ۱٫۰۴
۱۵ مفتعلن فاعلات مفتعلن فع (منسرح مثمن مطوی منحور) ۳۵ ۰٫۹۱
۱۶ فاعلن مفاعیلن فاعلن مفاعیلن (مقتضب مثمن مطوی مقطوع) ۳۱ ۰٫۸۰
۱۷ فعولن فعولن فعولن فعولن (متقارب مثمن سالم) ۳۱ ۰٫۸۰
۱۸ مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن (هزج مثمن اخرب) ۳۱ ۰٫۸۰
۱۹ مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف) ۱۹ ۰٫۴۹
۲۰ فاعلات مفعولن فاعلات مفعولن ۱۱ ۰٫۲۹
۲۱ فعلات فاعلاتن فعلات فاعلاتن (رمل مثمن مشکول) ۱۱ ۰٫۲۹
۲۲ مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلاتن (مجتث مثمن مخبون) ۱۰ ۰٫۲۶
۲۳ مستفعلن فع مستفعلن فع (متقارب مثمن اثلم) ۱۰ ۰٫۲۶
۲۴ فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلاتن (رمل مثمن مخبون) ۹ ۰٫۲۳
۲۵ فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مسدس مخبون محذوف) ۹ ۰٫۲۳

آمار ابیات برچسب‌گذاری شدهٔ این بخش با قالب شعری در گنجور به شرح زیر است:

ردیف قالب شعری تعداد ابیات درصد از کل
۱ غزل ۳٬۶۱۵ ۹۴٫۱۷
۲ رباعی ۲۲۴ ۵٫۸۳

آمار فراوانی تعداد ابیات اشعار این بخش به شرح زیر است (بلندترین شعر شامل ۲۰ بیت و کوتاه‌ترین شامل ۲ بیت شعر است):

ردیف تعداد ابیات شعر فراوانی درصد از ۴۴۷ شعر
۱ ۱۰ ۱۴۹ ۳۳٫۳۳
۲ ۲ ۱۱۲ ۲۵٫۰۶
۳ ۱۲ ۵۵ ۱۲٫۳۰
۴ ۱۱ ۴۹ ۱۰٫۹۶
۵ ۹ ۳۷ ۸٫۲۸
۶ ۱۳ ۱۷ ۳٫۸۰
۷ ۱۵ ۱۱ ۲٫۴۶
۸ ۷ ۴ ۰٫۸۹
۹ ۱۴ ۴ ۰٫۸۹
۱۰ ۱۷ ۳ ۰٫۶۷
۱۱ ۱۶ ۲ ۰٫۴۵
۱۲ ۱۸ ۱ ۰٫۲۲
۱۳ ۲۰ ۱ ۰٫۲۲
۱۴ ۶ ۱ ۰٫۲۲
۱۵ ۸ ۱ ۰٫۲۲

آمار ابیات به تفکیک زیربخش‌های این قسمت به شرح زیر است (بخش‌هایی که در این جدول نیامده‌اند فاقد شعر بوده‌اند):

ردیف بخش تعداد ابیات درصد از کل
۱ دیوان اشعار ۳٬۸۳۹ ۱۰۰٫۰۰