ای آنکه همی قصه من پرسی هموار
گویی که چگونه ست بر شاه تراکار
چیزیکه همی دانی بیهوده چه پرسی
گفتار چه باید که همی دانی کردار
ور گویی گفتار بباید ز پی شکر
آری ز پی شکر بکار آید گفتار
کاریست مرا نیکو و حالیست مرا خوب
با لهو وطرب جفتم با کام وهوایار
از فضل خداوند و خداوندی سلطان
امروز من از دی به و امسال من ازپار
با ضیعت بسیارم و با خانه آباد
با نعمت بسیارم و با آلت بسیار
هم با رمه اسبم و هم با گله میش
هم با صنم چینم وهم بابت تاتار
ساز سفرم هست ونوای حضرم هست
اسبان سبکبار و ستوران گرانبار
از ساز مرا خیمه چوکاشانه مانی
وز فرش مرا خانه چو بتخانه فرخار
میران و بزرگان جهان راحسد آید
زین نعمت وزین آلت و زین کار و ازین بار
محسود بزرگان شدم از خدمت محمود
خدمتگر محمود چنین باید هموار
باموکبیان جویم در موکب او جای
با مجلسیان یابم در جلس او بار
ده بار، نه ده بار، که صدبار فزون کرد
در دامن من بخشش او بدره دینار
گر شکر کنم خواسته داده ست مرا شاه
چون شکر کنم در خور این ابلق رهوار
از خواسته بارامش و با شادی بودم
زین اسب شدم با خطر و قیمت و مقدار
این اسب نه اسبست که سرمایه فخرست
من فخر بکف کردم و ایمن شدم از عار
اسبی که چنو شاه دهد اسب نباشد
تاجی بود آراسته از لؤلؤ شهوار
ای آنکه بیاقوت همی تاج نگاری
بر تاج شهان صورت این مرکب بنگار
دشمن که برین ابلق رهوار مرادید
بی صبر شدو کرد غم خویش پدیدار
گفتا که به میران و به سر هنگان مانی
امروز کلاه و کمرت باید ناچار
گفتم تو چه دانی که شب تیره چه زاید
بشکیب و صبوری کن و تا شب بنهد بار
باشد که بدین هر دو سزاوار ببیند
آن شه که بدین اسب مرا دید سزاوار
خواهم کله واز پی آن خواهم تا تو
مارا نزنی طعنه به کج بستن دستار
کار سره و نیکو بدرنگ برآید
هرگز بنکویی نرسد مرد سبکسار
با وقت بود بسته همه کار و همه چیز
بی وقت بود کار بسر بردن دشوار
چون حال براین جمله بود وقت بباید
چون وقت بود کار چنان گردد هموار
من تنگدلی پیشه نگیرم که بزرگان
کس را ببزرگی نرسانند بیکبار
خدمت کنم او را به دل و دیده همه روز
از بهر دعا نیز بشب باشم بیدار
گویم که خدایا بخدایی و بزرگیت
کو را بهمه حال معین باش و نگهدار
چندانکه بود ممکن واو را بدل آید
عمرش ده و هرگز مرسانش بتن آزار
تا در عوض عمر که بدهی ز پی دین
در مصر کند قرمطیانرا همه بردار
کم کن بقوی بازوی او قرمطیانرا
چونانکه بشمشیرش کم کردی کفار
توفیق ده او را و ببر تا بکند حج
چون کرد بشادی و بپیروزی باز آر
پیوسته ازو دور بود انده و دایم
با خاطر خرم بود و با دل هشیار
دو دولت و در ملک همیدار مر او را
با سنت و باسیرت پیغمبر مختار
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شاعر در این بیتها به توصیف نعمتها و برکات زندگی خود میپردازد و از لطف خداوند و سلطان محمود صحبت میکند. او به خوشیها و آسایشهایی که در زندگیاش دارد اشاره میکند، مانند اسبهای خوب، خانه آباد و ثروت. شاعر به مقامی که دارد و محبوبیتی که به خاطر خدمت به محمود به دست آورده است، افتخار میکند و بیان میکند که در برابر بزرگان حسادتهایی نسبت به او وجود دارد.
او همچنین در مورد چگونگی رفتار در زمانهای سخت و صبر در برابر مشکلات تأکید میکند و دعا میکند که خداوند عمر و توفیق بیشتری به سلطان دهد. در نهایت، شاعر از سنت پیامبر و راهنماییهای او یاد میکند و این را نشانهای از موفقیت و شادی در زندگی میداند.
هوش مصنوعی: ای کسی که درباره داستان من سوال میکنی، گویا میخواهی بدانی که این داستان بر شاه چگونه آمده است.
هوش مصنوعی: اگر چیزی را که به آن آگاهی داری، بیهوده میپرسی، پس نیازی به پرسیدن نیست، چون هم میدانی که چه باید کنی و هم میدانی که چه گفته میشود.
هوش مصنوعی: اگر بگویی که باید سخن گفتن برای شکرگزاری باشد، در این صورت سخن گفتن برای شکرگزاری مفید خواهد بود.
هوش مصنوعی: من در حال انجام کاری خوب و لذتبخش هستم و حال و هوای خوبی دارم که با شادی و خوشگذرانی همراه است.
هوش مصنوعی: به لطف و کرم خداوند و مقام و سلطنتی که دارم، امروز من تنها از زمان گذشته به حال آمدهام و به تازگی به این وضعیت دست یافتهام.
هوش مصنوعی: من در وضعیت خوبی هستم و خانهام پر از آبادانی است. همچنین از نعمتهای فراوان و ابزارهای زیادی برخوردارم.
هوش مصنوعی: من با گروه اسبهایم هستم و همچنین با گلهی میشها، همزمان با محبوبم در حال چیدن گلهای چین هستم و همچنین در کنار تاتارها.
هوش مصنوعی: من در سفرم و صدای حضرم همراه من است، اسبها سبکبار و حیوانات بارکش سنگینبار هستند.
هوش مصنوعی: ساز من همچون خیمهای به زیبایی و شکوه است و فرش من نیز به اندازهای زیباست که شایسته یک معبد است.
هوش مصنوعی: بزرگان و قدرتمندان دنیا به این نعمت و ابزار و کار و بار حسد میبرند.
هوش مصنوعی: من از خدمت به بزرگانی نظیر محمود به مقام و جایگاهی رسیدم که خود نیازمند خدمت به او هستم، بنابراین این وضعیت طبیعی و لازم است.
هوش مصنوعی: در جستجوی معشوقم، جایی در کنار او میخواهم، تا با جمعی از دوستان و همراهان در محفلش شرکت کنم و از زیباییهای آن مجلس بهرهمند شوم.
هوش مصنوعی: او بارها و بارها، حتی بیشتر از صد بار، بار خود را با بخششهایش در دامن من افزون کرده است.
هوش مصنوعی: اگر بخواهم شکرگزاری کنم که پادشاه خواستهام را برآورده کرده، نمیدانم چگونه این کار را انجام دهم، چرا که این جوان بینظیر به قدری خیرهکننده است که شکرگزاری برای او بسیار دشوار به نظر میرسد.
هوش مصنوعی: با آرامش و شادی از خواستهام برخوردار بودم، اما حالا به خاطر این اسب، با خطر و هزینه مواجه شدهام.
هوش مصنوعی: این اسب فقط یک اسب نیست، بلکه نشانهای از افتخار و ثروت است. من با داشتن آن به خودم افتخار میکنم و از خجالت و شرمندگی دور شدهام.
هوش مصنوعی: اسب که تاجی از لؤلؤ و مروارید دارد و به شکوه و زیبایی آراسته شده، دیگر نمیتواند صرفاً یک اسب باشد، بلکه نمادی از بلندمرتبهگی و قدرت است.
هوش مصنوعی: ای کسی که برای زیبایی تاج شاهان، بر روی این مرکب نقش و نگار میکشی، همانند یاقوتی درخشان هستی.
هوش مصنوعی: دشمن که بر اسبی رنگارنگ و چابک سوار شده بود، بیصبر و شکیبایی، غم و ناراحتی خود را آشکار کرد.
هوش مصنوعی: گفت که امروز باید به می و خوشگذرانی بپردازی و کلاه و کمربند خود را به خوبی ببندی.
هوش مصنوعی: به او گفتم که تو چه میدانی دربارهٔ سختیهای شبهای تاریک و چالشهایی که به همراه دارند. صبر کن و تحمل کن، تا این شبها به پایان برسند و بار مشکلات بر زمین بگذارد.
هوش مصنوعی: امیدوارم که آن پادشاه که شایستهی نظر کردن به من است، لایق دیدن این دو اسب نیز باشد.
هوش مصنوعی: من میخواهم که سرم را بگذارم و از آن پس، نمیخواهم که تو به من طعنه بزنی یا به اصل و نسب من اشاره کنی.
هوش مصنوعی: هر کار درست و نیکو بیعیب و نقص انجام میشود، ولی هرگز کسی که به کارهای سبک و سطحی میپردازد، به نتیجهای خوب نخواهد رسید.
هوش مصنوعی: زمان مناسب برای انجام کارها بسیار مهم است؛ اگر همه چیز در وقت خود انجام شود، کارها به راحتی پیش میرود. اما وقتی کارها در زمانهای نادرست انجام شوند، مشکلات و دشواریها به وجود میآید.
هوش مصنوعی: زمانی که اوضاع به این شکل باشد، باید به وقت مناسب توجه کرد؛ وقتی که زمان درست باشد، کار به راحتی انجام میشود.
هوش مصنوعی: من به سختی و فقر عادت نمیکنم، زیرا بزرگان هیچکس را به یکباره به مقام بلند نمیرسانند.
هوش مصنوعی: هر روز با دل و چشم به او خدمت میکنم و برای او دعا میخوانم و شبها نیز بیدار میمانم.
هوش مصنوعی: میگویم که ای خدا، به بزرگی و عظمتت، میخواهم که در تمام حالات یاریگر و نگهبان من باشی.
هوش مصنوعی: هر اندازه که ممکن است او را دگرگون کن، عمرش را در اختیارش بگذار و هرگز به او آسیبی نرسان.
هوش مصنوعی: اگر عمرت را در راه دین صرف کنی، در عوض در سرزمین مصر، قرمطیان را همه از میان برمیدارند.
هوش مصنوعی: قدرت و توانایی بازوی او را نسبت به قرمطیان کاهش بده، همانطور که با شمشیرش قدرت دشمنان کافر را کم کردی.
هوش مصنوعی: او را موفق کن و به سوی حج ببر تا با شادی و پیروزی بازگردد.
هوش مصنوعی: همواره از اندوه دور بود و همیشه با خاطری شاداب و دل آگاه زندگی میکرد.
هوش مصنوعی: این شعر به دو دیدگاه اشاره دارد: یکی دولت و حکومت و دیگری ویژگیها و صفات معنوی که با سنت و رفتار پیامبر اکرم (ص) مرتبط است. به طور کلی، منظور از این بیت تأکید بر اهمیت پیوستگی به اصول اخلاقی و انسانی در کنار قدرت و موقعیت اجتماعی است. این دو، میتوانند در کنار هم، زندگی و جامعهای پایدار و متعادل بسازند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ای عاشق دل داده بدین جای سپنجی
همچون شمنی شیفته بر صورت فرخار
امروز به اقبال تو، ای میر خراسان
هم نعمت و هم روی نکو دارم و سیار
درواز و دریواز فرو گشت و بر آمد
[...]
مدحت کن و بستای کسی را که پیمبر
بستود و ثنا کرد و بدو داد همه کار
آن کیست بدین حال و که بوده است و که باشد ؟
جز شیر خداوند جهان ، حیدر کرّار
این دین هدی را به مثل دایرهای دان
[...]
پار آن اثر مشک نبوده ست پدیدار
امسال دمید آنچه همیخواست دلم پار
بسیار دعا کردم کاین روز ببینم
امروز بدیدم ز دعا کردن بسیار
عطار شدآن عارض و آن خط سیه عطر
[...]
این زرد تن لاغر گل خوار سیه سار
زرد است و نزار است و چنین باشد گل خوار
همواره سیه سرش ببرند از ایراک
هم صورت مار است و ببرند سر مار
تا سرش نبری نکند قصد برفتن
[...]
هنگام بهارست و جهان چون بت فرخار
خیز ای بت فرخار، بیار آن گل بیخار
آن گل که مر او را بتوان خورد به خوشی
وز خوردن آن روی شود چون گل بربار
آن گل که مر او را بود اشجار ده انگشت
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.