بر دستگاه اقبال کس خیره‌سر نگردد
این‌خط نمی‌توان خواند تا صفحه برنگردد
ای خواجه بی‌نیازی موقوف خودگدازی‌ست
تسکین تشنه کامی آب گهر نگردد
حیف است موج آزاد نازد به قید گوهر
بی‌قدردانیی نیست پایی که سر نگردد
وحشت بهار شوقیم بی‌برگ و ساز اسباب
پرواز رنگ این باغ مرهون پر نگردد
ننگ وفاست دعوی در مشرب محبت
چشمی بهم رسانید کز گریه تر نگردد
تسکین طلب جهانی مست جنون نوایی ست
لب از فغان نبندد نی تا شکر نگردد
در فکر چرخ و انجم جهد تغافل اولی‌ست
تا دانه ات به غربال پر در به در نگردد
تختحقیق نقطهٔ دل از علم و فن مبراست
پرگار همت اینجا گرد هنر نگردد
در بیخودی نهفته‌ست بوی بهار وصلش
دور است قاصد ما تا رنگ برنگردد
آشوب غفلت ما ظلم است بر قیامت
یارب شبی که داریم ننگ سحر نگردد
در کارگاه تسلیم کو عزت و چه خواری
خورشید بی‌نیاز است گر خاک زر نگردد
همت درین بیابان سرمنزل قرین است
بیدل تو در طلب باش گو راه سر نگردد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف حالاتی از انسان و جهان می‌پردازد و به مسائلی چون بی‌نیازی، عشق و تلاش برای رسیدن به هدف‌ها اشاره دارد. شاعر به این نتیجه می‌رسد که درختان ظاهری بهاری که در خلوت خودگی از جهان جدا هستند، بی‌ثمرند و در جهانی که در تلاش و دوندگی است، بی‌توجهی به زیبایی‌ها و معنای عمیق زندگی ظلم است. او تأکید می‌کند که برای رسیدن به حقیقت و ارزش‌های واقعی باید تلاشی پایدار داشت و هرگز نباید از نهایت خواسته‌ها غافل شد. در نهایت، شاعر به این نکته اشاره می‌کند که همت و تلاش در بیابان زندگی نشانه‌ای از عزت و کرامت است و هر انسان باید در پی حقیقت و عشق باشد.
هوش مصنوعی: هیچ کس به جانب شانس و اقبال خود بی‌خود نمی‌شود، زیرا این نوشته قابل فهم نیست مگر اینکه شرایط تغییر کند.
هوش مصنوعی: ای آقای بی‌نیاز، بودن در حالت بی‌نیازی به تلاش و فداکاری نیاز دارد، همچنان که تشنگی کسی با آب خالص برطرف نمی‌شود.
هوش مصنوعی: موج آزاد زیباست و نباید به قید و بند جواهر اهمیت بدهد. انسان‌هایی که قدر خود را نمی‌دانند، سرشان را پایین می‌آورند و به سختی‌ها توجه نمی‌کنند.
هوش مصنوعی: در اینجا شاعر از شوق و وحشت بهار صحبت می‌کند، یعنی در حالی که بهار با زیبایی‌ها و شورش می‌آید، اما هنوز درختان بی‌برگ و خالی از زندگی‌اند. پرواز و شادی رنگ‌های باغ به چیزی وابسته است که باعث رشد و سرزندگی می‌شود و بدون پر و بال، این زیبایی‌ها به تنهایی نمی‌توانند ادامه پیدا کنند. به عبارت دیگر، همه چیز به عناصر و امکاناتی که برای شکوفایی نیاز است وابسته است.
هوش مصنوعی: شرم و عار از وفاداری نیست که در عشق و محبت، چشمی به هم برسد که از اشک و گریه خیسی نگیرد.
هوش مصنوعی: دنیا در جستجوی آرامش است، اما عشق و جنون همیشه نغمه‌ای دارند. تا زمانی که عشق در دل بماند، نمی‌توان از فریاد و ناله‌ها دست برداشت و این ناله‌ها به شیرینی تبدیل نخواهند شد.
هوش مصنوعی: بگذار در فکر گردش روزگار و ستاره‌ها مشغول شوید و از مسائل زندگی غافل بمانید، زیرا بهتر است که توجه‌تان را به این چیزها معطوف کنید تا زحمت‌تان هدر نرود و دانه‌تان در غربال گم نشود.
هوش مصنوعی: تحقیق در مورد احساسات و دل و جان نمی‌تواند فقط بر اساس علم و فن باشد؛ در اینجا، تلاش و کوشش ما باید به سمت هنر هدایت شود.
هوش مصنوعی: در حالت بیخودی، عطر بهار عشق او نهفته است و فاصله‌ی پیام‌رسان ما به اندازه‌ای است که تا رنگ و حال و هوای زندگی تغییر نکند، به او نمی‌رسد.
هوش مصنوعی: بی‌خبری ما در حقیقت ظلمی است بر روز قیامت. خداوندا، ای کاش شبی که داریم، باعث شرمندگی و خجالت در سپیده‌دم نشود.
هوش مصنوعی: در کارگاه تسلیم، به دنبال عزت و افتخار نباش، چرا که خورشید به خودی خود بی‌نیاز است، حتی اگر خاک (زمینی) به طلا تبدیل نشود.
هوش مصنوعی: در این بیابان، تلاش و اراده تو با مقصد و هدفی که داری پیوند خورده است. بیدل، در جستجوی عطش خود ادامه بده و بدان که راه به جایی نمی‌رسد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال یک حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.