کی جزا می‌رسد از اهل حیا سرکش را
آب آیینه محال است‌کشد آتش را
بر زبان راست روان را نرود حرف خطا
خامه ظاهر نکند جز سخن دلکش را
استخوانم نشود سدّ ره ناوک یار
شمع ناچار به خودکوچه دهد آتش را
کینه‌سازی المی نیست که زایل‌گردد
روزوشب سینه پرازتیر بود ترکش را
از چه پرواز بزرگی نفروشد زاهد
ریش برتافته‌کم نیست بزاخفش را
بگذر از خرقه اگر صافی مشرب خواهی
کز نمد می‌گذرانند می بیغش را
ناله‌ای هست اگرگریه عنان‌کوته کرد
ابر ازبرق چرا هی نکند ابرش را
مژه‌ای بازکن از چاک کتان هستی
نتوان دید به چشم دگرآن مهوش را
دام ماگرم‌روان نیست تعلق بیدل
خارپا مانع جولان نشود آتش را
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به مفاهیم عشق، حقیقت و تبعیض‌های اجتماعی پرداخته است. او بر این نکته تأکید می‌کند که افراد با حیا و راستگو باید از چیزهای بی ارزش دوری کنند و تنها به زیبایی‌ها و حقیقت فکر کنند. شاعر به شمعی اشاره می‌کند که ناچار است خود را بسوزاند، نمادی از فدای عشق. او همچنین به این نکته می‌پردازد که کینه و حسد نمی‌توانند دوام بیاورند و در نهایت به ناکامی می‌انجامند. در ادامه به اهمیت پاکی و خلوص نیت اشاره می‌کند و یادآور می‌شود که زیبایی و عشق باید از دل مایه بگیرند. به طور کلی، شاعر به عمق تجارب انسانی و ارتباطات عاطفی می‌پردازد و خواهان دست‌یابی به مفهوم واقعی عشق و زیبایی است.
هوش مصنوعی: تنها کسی که متقی و با حیا باشد، می‌تواند به جزای اعمالش برسد؛ اما شخص سرکش و بی‌حیا نمی‌تواند به راحتی به آتش بیفتد یا عذاب ببیند، زیرا شرایط و ویژگی‌های خاصی دارد که او را در امان نگه‌دارد.
هوش مصنوعی: فردی که زبانش درست و صادق است، هرگز حرف نادرستی نمی‌زند و قلم او تنها به بیان سخنان زیبا و دلنشین می‌پردازد.
هوش مصنوعی: استخوانم مانع راه تیر عشق محبوب نخواهد شد؛ شمع ناچار آتش را به کوچه خود می‌دهد.
هوش مصنوعی: کینه‌ورزی درد و رنجی است که روز و شب از دل نمی‌رود و مانند تیر در سینه باقی می‌ماند.
هوش مصنوعی: زاهدی که موی خود را به خاطر زهد و پارسایی خود بلند کرده است، از چه پرواز بزرگی دست می‌کشد؟ در واقع، برتری و قدرتی که در شور و شوق زندگی وجود دارد، کم از قدرت یک پرنده تیزپرواز نیست.
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی روحی پاک و خالص داشته باشی، باید از ظواهر و جامه‌های مادی بگذری، چرا که شراب ناب از عبور از میان چیزهای غیرضروری می‌گذرد.
هوش مصنوعی: اگر ابر از باران و رعد و برق خالی شود، چرا همچنان ناله و گله‌ای وجود دارد؟ این اشاره به تألم و اندوهی است که در دل وجود دارد، حتی اگر نشانه‌های تظاهر آن کم شده باشد.
هوش مصنوعی: چشمانت را به آرامی باز کن، زیرا زیبایی‌ات را نمی‌توان به هیچ راه دیگری دید.
هوش مصنوعی: دام ماگرم‌روان به این معنی است که اگر کسی در رفتار و احساساتش متعادل نباشد، نمی‌تواند به راحتی پیشرفت کند. تعلق بیدل، اشاره به این دارد که وابستگی به چیزهای ناپایدار و بی‌معنی مانع از پیشرفت روحی و احساسی می‌شود. همچنین، خارپا به عنوان مانع در مسیر حرکت و پیشرفت، نشان می‌دهد که مشکلات و موانع نمی‌توانند آتش وجود را خاموش کنند، بلکه آن آتش می‌تواند به فعالیت و تلاش ادامه دهد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
می‌خواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
نیست اندیشه ای از زخم زبان سرکش را
خار و خس بستر سنجاب بود آتش را
بهره از عمر بود تیره روانان را بیش
زودتر جذب کند خاک می بی غش را
خوابش از بستر بیگانه پریشان نشود
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.