هرکه را دستی ز همت بود جز بر دل نداشت
دستگاه پرتو یک شمع این محفل نداشت
دل به هرنقشی‌که بستم صورت آیینه بود
نسخهٔ تحقیق امکان جز خط باطل نداشت
عاجزیها را غنیمت دان که درباب طلب
دست‌و پایی‌گز می‌کردیم‌گم ساحل نداشت
انفعالی نیست دل را ورنه درکیش حیا
سنگ هم‌گر آب‌می‌شد عقده ای مشکل نداشت
زندگی در پیچ و تاب سعی بیجا مردن است
از تپیدن عالمی بسمل شد و قاتل نداشت
خیرگیهای نظر محو نقاب‌آرایی‌ست
ورنه هرگز، لیلی آزاد ما، محمل نداشت
غنچه‌ها بال نفس در پردهٔ دل سوختند
عیش این باغ امتداد رقص یک بسمل نداشت
شوخی موج کرم شد انفعال جرم ما
این محیط آبی برون از جبههٔ سایل نداشت
همچو شبنم گریه بر ما راه جولان بسته است
چشم ما تا بود بی‌نم این بیابان گل نداشت
سرو گلزار تمنا طوق قمری در بر است
گل نکرد از سینه‌ام آهی‌که داغ دل نداشت
اشکم و گم کرده‌ام از ضعف راه اضطراب
ورنه این ره لغزش پا داشت‌گر منزل نداشت
نقش او از اضطرابم در نفس صورت نبست
حسن را آیینه می‌بایست و این بیدل نداشت
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر بیانگر احساساتی عمیق و تفکرات فلسفی شاعر است. شاعر به بررسی موضوعاتی همچون همت، عشق، ضعف و زندگی می‌پردازد. او می‌گوید که افرادی که دست به تلاش و همت می‌زنند، تنها می‌توانند بر دل‌های خود تکیه کنند و دنیا برایشان نورانی نیست. او به نقش عشق در زندگی و تأثیر آن بر دل و زندگی اشاره می‌کند و این که در میانه تلاش، انسان‌ها ممکن است دچار ضعف و ناامیدی شوند.
شاعر بیان می‌کند که زندگی پر از درد و رنج است و هر تلاشی بی‌فایده اگر تلاش نادرست باشد، به مرگ منتهی می‌شود. او تأکید دارد که حسرت و آرزوهای برآورده نشده، ملالی دائمی برای انسان ایجاد می‌کند و انسان در درون خود دچار کشمکش‌های زیادی است.
در نهایت، شاعر به ناامیدی و عدم وجود امید در زندگی اشاره می‌کند و می‌گوید که عشق و زیبایی‌ها به وضوح در زندگی وجود ندارند و انسان‌ها در تلاشند تا از این شرایط رهایی یابند.
هوش مصنوعی: هر کس که اراده و تلاش داشته باشد، جز عشق و علاقه به دل چیزی دیگر نخواهد داشت. در این محفل، تنها نور یک شمع، نشانه‌ای از روشنایی نیست.
هوش مصنوعی: هر نقشی که به دل بستم، مانند تصویر آیینه‌ای بود که نشان از حقیقت نداشت و در واقع نمی‌توانست جز خطای ناشی از خیال چیز دیگری باشد.
هوش مصنوعی: از ناتوانی‌های خود بهره‌برداری کن، زیرا در زمان تلاش برای رسیدن به خواسته‌هایمان، به سختی و بی‌پناهی می‌افتیم و به ساحل نجات نمی‌رسیم.
هوش مصنوعی: دل اگر به حالت انفعالی درنیاید، در آن صورت هیچ چیزی نمی‌تواند آن را خجالت‌زده کند؛ حتی سنگ سخت هم اگر با آب تماس بگیرد، تغییر می‌کند و هیچ مشکلی در آن وجود نخواهد داشت.
هوش مصنوعی: زندگی پر از تلاش‌های بی‌فایده است و مرگ، نتیجه‌ی این تلاش‌هاست. در حالی که بسیاری از افراد به خاطر این دنیا آسیب دیده‌اند و هیچ کسی نیست که مسؤولیت این وضعیت را بر عهده بگیرد.
هوش مصنوعی: زیبایی‌های چشم‌نواز نتیجه‌ی جلوه‌گری و آرایش است، وگرنه هرگز، لیلی آزاد ما، محلی برای پذیرایی نداشت.
هوش مصنوعی: غنچه‌ها با صدای نفس در دل، محو و نابود شدند. شادی این باغ، ادامه‌ای نداشت و مانند رقص یک قربانی بدون امید بود.
هوش مصنوعی: در اینجا به نظر می‌رسد که نویسنده به شدت تحت تأثیر تحولات و تغییرات محیطی قرار دارد. وی بیان می‌کند که ما در این فضا و جو موجود، به نوعی تحت تأثیر این تغییرات و وقایع قرار می‌گیریم و احساس می‌کنیم که فعالیت‌هایمان به نوعی محدود و خنثی شده است. فضای آبی و محیطی که در آن هستیم، احساسی از عدم توانایی برای خروج از این شرایط را به ما می‌دهد.
هوش مصنوعی: چشم ما در این بیابان، مانند شبنم که بر زمین می‌چکد، اندوه و گریه را تحمل کرده و دیگر قادر به اشک ریختن نیست. تا زمانی که چشم ما بی‌نم باشد، این سرزمین گل نخواهد داشت.
هوش مصنوعی: در باغ، درخت سرو به زیبایی نمایان است و مانند طوقی که بر گردن قمری حلقه زده، اما از دل من آوایی برنمی‌خیزد که نشان‌دهنده درد و رنجی باشد.
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر از احساس ناشی از اضطراب و ضعف خود سخن می‌گوید. او از اشک و گریه‌اش می‌گوید که به خاطر احساس ضعف و نبود راه‌حل در زندگی‌اش رخ داده است. او همچنین اشاره می‌کند که اگر این مسیر پر از چالش و لغزش نبود، می‌توانست به مقصد خود برسد. به نوعی، او در حال بیان یک حس ناامیدی و سردرگمی در زندگی است.
هوش مصنوعی: به خاطر نگرانی و اضطراب من، تصویر او در وجودم شکل نگرفته است. برای اینکه بتوانم زیبایی او را ببینم، نیاز به آیینه دارم و این درد دل را ندارم.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
یاد ایامم که در تن جان ما منزل نداشت
موجه مطلق عنان ما غم ساحل نداشت
پرده بیگانگی در بحر وحدت محو بود
رشته مو از حباب این عقده مشکل نداشت
روز و شب در پرده های شرم خود می کرد سیر
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.