معراج ماست پستی، اقبال ما زبونی
عمری‌ست کوکب اشک می‌تابد از نگونی
از ذره تا مه و مهر در عاجزی مساوی‌ست
اینجا کسی ندارد بر هیچ‌کس فزونی
یک گل بهار دارد این رنگ و بو چه حرف‌ست
تهمت کشان نامند بیرونی و درونی
آن به که خاک باشید در سجده‌گاه تسلیم
بر آسمان مبندید از طبع پست دونی
در حرف و صوت دنیا گم گشت فهم عقبا
فرسوده بال عنقا پرواز چند و چونی
در عشق جان کنی هم دارد ثبات جاوید
بنیاد نام فرهاد کرده‌ست بیستونی
نامحرمی به گردن بی‌اعتباری‌ام بست
شد صفر حلقهٔ در از خجلت برونی
ای گمرهان خودسر تحقیر عاجزان چند
از خس عصا گرفته آتش به رهنمونی
در ساز عجز کوشید گردن به مو فروشید
با سرکشی مجوشید تیغ قضاست خونی
چندانکه وارسیدیم ز آیینه عکس دیدیم
بیدل تلاش تحقیق بوده‌ست واژگونی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به بررسی وضعیت انسانی و نسبت او با جهان می‌پردازد. او به نقص‌های بشری و عاجزی اشاره می‌کند و می‌گوید که همه در یک سطح از ضعف هستند. در این میان، بر ارزش تسلیم و خاکساری تأکید می‌کند و می‌فرماید که در عشق واقعی، انسان به ثبات و جاودانگی می‌رسد. همچنین، شاعر نگرانی خود را از تحقیر انسان‌ها و انحرافات آنها بیان می‌کند و می‌گوید که در جستجوی حقیقت، فهم و آگاهی از ارزش بالایی برخوردار است. در نهایت، به نقش تلاش و پیگیری در کشف حقیقت اشاره می‌کند و بر این باور است که تنها با پذیرش خود و واقعیت می‌توان به روشنایی رسید.
هوش مصنوعی: معراج ما به معنای اوج گرفتن و بالا رفتن است، اما این اوج برای ما به پستی تبدیل شده است. خوش شانسی ما در واقع به پایین بودن و زبونی ما مربوط می‌شود. ستاره‌ی اشک، به خاطر درد و اندوه ما می‌درخشد.
هوش مصنوعی: از کوچک‌ترین موجودات تا بزرگ‌ترین ستاره‌ها، همه در ناتوانی یکسان هستند. در اینجا هیچ‌کسی بر دیگری برتری ندارد.
هوش مصنوعی: یک گل بهاری با این رنگ و عطر زیبایی دارد، پس چه حرفی برای گفتن وجود دارد؟ آن‌هایی که به دنبال تهمت‌زدن هستند، چه در ظاهر و چه در باطن، نام می‌برند.
هوش مصنوعی: بهتر است که در سجده و تسلیم به خداوند humble باشید و خود را به عرش آسمان نرسانید. زیرا پایین آمدن از مقام و جایگاه ناپسند، به شما لطمه می‌زند.
هوش مصنوعی: در گفتار و صداهای دنیا، درک زندگی پس از مرگ نادیده گرفته شده است. عقاید و آرزوهای بلندپروازانه فرساوده و خسته شده‌اند.
هوش مصنوعی: در عشق، فداکاری و جان‌فشانی وجود دارد که نشان‌دهنده‌ی پایبندی و استحکام است. همچنین، نام فرهاد با کارهای بزرگ و ماندگارش بر روی کوه بیستون جاودانه شده است.
هوش مصنوعی: این بیت بیانگر حسی عمیق از شرم و عزت نفس است. شخصی که به دلیل وضعیت و موقعیت خود، احساس شرم و خجالت می‌کند، مانند این که در این شرایط خاص، کسی که به او نزدیک می‌شود، او را نادیده می‌گیرد و او احساس می‌کند که یک نقص یا بی‌اعتباری به گردن دارد. این احساس باعث شده که او از ورود به جمع‌ها فرار کند و به نوعی خود را به دور از دیگران نگه دارد. در اینجا حلقه‌ی در به عنوان نمادی از محدودیت و جدایی تلقی می‌شود.
هوش مصنوعی: ای گمراهان ستیزه‌جو، به چه اندازه بر کسانی که ضعیف و ناتوان هستند، بی‌احترامی می‌کنید؟ چرا که خس، یعنی آن کس که به دیگران ظلم می‌کند، با عصای خود آتش به راهنمایی می‌آورد.
هوش مصنوعی: در ساز ناتوانی تلاش کردید و برای دلجویی از خود چیزی ارزشمند را قربانی کردید، اما با نافرمانی از تقدیر، در حال نبرد با سرنوشت هستید که نتیجه آن، رنج و درد است.
هوش مصنوعی: هرچه بیشتر به آینه نگاه کردیم، تصویر خود را دیدیم. بیدل در تلاش برای جست‌وجو و شناخت خود، به این نتیجه رسیده است که واقعیات گاهی برعکس آنچه که تصور می‌کنیم، هستند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
گرمی مجوی الا از سوزش درونی
زیرا نگشت روشن دل ز آتش برونی
بیمار رنج باید تا شاه غیب آید
در سینه درگشاید گوید ز لطف چونی
آن نافه‌های آهو و آن زلف یار خوش خو
[...]
ای یوسف گل اندام از چیست غرقه خونی
در چاه غم نگونی
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.