به یمن سبقت جهد از هزار قافله گیری
به رنگ موج گهر گر پی یک آبله گیری
به علم و فن تک وتاز نفس چه فایده دارد
جز اینقدرکه عدم تا وجود فاصله گیری
حیا خوشست ز برگ عدم به فرصت هستی
به یک قدم سفر آخر چه زاد و راحله گیری
به محفلی که بود دور جام و جلوهٔ ساقی
چو زاهد از چه هوس کنج خلوت و چلهگیری
فتاده خلق مقیّد به دامگاه تعیَّن
تو هم اسیر خودی عبرت از چه سلسله گیری
ز فکر مدحت ابنای روزگار حذر کن
که بدتر از لگدست آنچه زبن خران صله گیری
دلت بهکینه مینباز تا فساد نزاید
چه مردی استکه بار زنان حامله گیری
نشسته هر نفس آمادهٔ هزار شکایت
گرفتن در لب به که دامن گله گیری
ز موج کف به گهر ختم کن تردد دنیا
سزد که یکدلی از روزگار ده دله گیری
صفای آینهٔ دل گشاد کام نهنگست
فرو بری دو جهان گر عیار حوصله گیری
قضا چه صور دمیدهست در مزاج تو بیدل
که از نفس زدنی کوه را به زلزله گیری
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به بررسی دلالتهای وجود و عدم، و همچنین روابط انسان با دنیا و خویشتن میپردازد. شاعر به این نکته تأکید میکند که تلاش و کوشش در زندگی، به ویژه در علم و دانش، جز برای نزدیکتر شدن به وجود و دوری از عدم فایدهای ندارد. او از حیا و فرصتهای هستی سخن میگوید و به زاهدانی که از زندگی و لذتها دوری میکنند، انتقاد میکند. همچنین، اشارهای به اسارتهای خودی دارد و ضرورت دوری از کینه و دلخوری را به عنوان عاملی که میتواند انسان را به فساد بکشاند، مطرح میکند. شاعر در پایان به ناپایداری دنیا و تأثیرات آن بر روح و روان انسان میپردازد و به خواننده توصیه میکند که در مواجهه با مسایل زندگی واقع بین باشد.
هوش مصنوعی: با تلاش و کوشش میتوان از میان هزاران قافله پیشی گرفت؛ درست مانند آنکه اگر به دنبال دانهای از مروارید بروی، به رنگ امواج دریا توجه کنی.
هوش مصنوعی: آموختن علم و هنر به تنهایی چه سودی دارد، جز اینکه انسان را از نبود به بودن نزدیکتر کند؟
هوش مصنوعی: حیا و شرم زیباست، اما فرصت زندگی کوتاه است. در یک قدم میتوان به مقصد نهایی رسید، پس چه نیازی به بار و تجهیزات سفر است؟
هوش مصنوعی: در دنیای شاداب و پر از لذت، جایی که دور هم جمع میشویم و شرابی در دست داریم، چه دلیلی دارد که فرد زاهد و دور از pleasuresخواهان باشد و تنهایی و دوری از جامعه را انتخاب کند؟
هوش مصنوعی: مردم در دام بندگی و محدودیتهای خود گرفتار شدهاند و تو نیز به نوعی اسیر همین خودخواهی و خودپسندی هستی. این موضوع باید برای تو عبرتی باشد تا از این زنجیرههای وابستگی رهایی یابی.
هوش مصنوعی: از فکر ستایش و مدح فرزندان زمانه دوری کن، زیرا این کار از لگد زدن بدتر است، مانند آنچه که از دهان الاغها برای پذیرایی دریافت میشود.
هوش مصنوعی: دل خود را به کینه و خشم آلوده نکن، زیرا این کار باعث فساد و آسیب میشود. چه کسی میتواند بر دوش خود باری را تحمل کند که متعلق به زنان باردار است؟
هوش مصنوعی: هر لحظه آمادگی دارم که هزاران شکایت را بیان کنم، اما به جای آن بر دامن گلایهها میچسبم.
هوش مصنوعی: از نوسانات و تغییرات دنیایی که در آن هستیم، باید به جواهری که در دل داریم، یعنی یکدلی و محبت، توجه کنیم؛ زیرا این یکدلی از مشکلات و دلزدگیهای روزگار ارزش بیشتری دارد.
هوش مصنوعی: آینهٔ دل به زیبایی و صفایی مینگرد که مانند کام نهنگ بزرگ است. اگر حوصله و استقامت کافی داشته باشی، میتوانی تمام دنیا را در آن گنجاند.
هوش مصنوعی: سرنوشت چه تاثیری در وجود تو گذاشته است، بیدل، که با یک نفس تو میتوانی کوه را به لرزه درآوری.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.