داد عجز ما ندهد سعی هیچ مشغله‌ای
دسترنج کس نشود مزد پای آبله‌ای
شب خیال آن نگهم گفت نکته‌ها که کنون
صدفغان ادا نکند شکر سرمه‌سا کله ای
غوطه در محیط زند تا حباب باده کشد
در شکست ساغر دل خفته است حوصله‌ای
محمل ثبات قدم دارد آب و دانه بهم
شمع تا عدم نکند فکر زاد و راحله‌ای
نیست ز انقلاب نفس عافیت مسلم کس
در زمین عبرت ما ریشه‌کرد زلزله‌ای
نیست امتداد نفس بگذر از تامل و بس
بر وجود ما ز عدم خط کشید فاصله‌ای
چرخ تیغ زن بفسان خاک بارکرده دهان
هر طرف نظر فکنی فتنه زاست حامله‌ا‌ی
ناقه بی‌صدای جرس نی سراغ پیش و نه پس
می‌رود به‌دوش نفس باد برده قافله‌ای
بیدل این کلام متین پیش کس مزن به زمین
دارد آن لب شکرین‌گوهر آفرین صله‌ای
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف حالاتی از ضعف و ناامیدی می‌پردازد و به چالش‌ها و تضادهای موجود در زندگی اشاره می‌کند. شاعر بیان می‌کند که هیچ تلاشی بی‌فایده نیست و در عین حال نمی‌توان از مسائل مختلف زندگی فرار کرد. او به شب و خیال و عشق اشاره می‌کند و به نمادهایی چون ساغر و شمع پرداخته که نشان‌دهنده درک لذت‌ها و مشکلات هستند. در نهایت شاعر بر این اعتقاد است که نباید در برابر واقعیت‌های زندگی تسلیم شد و باید از تمام تجارب درس گرفت.
هوش مصنوعی: هرچقدر هم که در تلاش باشیم و به دیگران کمک کنیم، اگر در کار خود و دلسوزی برای دیگران موفق نباشیم، تلاش‌هایمان به نتیجه نخواهد رسید و هیچ کس نمی‌تواند مزد زحماتش را بگیرد.
هوش مصنوعی: در شب، فکر آن محبوبم به من گفت نکته‌هایی که اکنون هیچ کس نمی‌تواند به زیبایی بیان کند.
هوش مصنوعی: در این ابیات، به تجربه و حالتی اشاره شده که فردی در دنیای خود غوطه‌ور است و در این فرآیند، نوشیدنی شاداب‌کننده‌ای را از وجودش به دست می‌آورد. همچنین، دل او که در خواب به سر می‌برد، حوصله و شکیبایی خاصی دارد. به نوعی می‌توان گفت که فرد در حال جست‌وجو و درک زیبایی‌های زندگی و احساسات ناشناخته‌اش است.
هوش مصنوعی: آب و دانه سبب استحکام و پایداری دارند و مانند شمعی هستند که تا زمانی که وجود دارد، تلاش برای فکر کردن به سفر و مقصد را از ذهن دور نمی‌کند.
هوش مصنوعی: هیچ‌کس در این زمین از درد و بلای نفس و تغییر شرایط در امان نیست و ما با دیدن زلزله‌ای که در دلزمین رخ می‌دهد، می‌توانیم عبرتی بگیریم.
هوش مصنوعی: نفس انسان نمی‌تواند بی‌وقفه ادامه یابد، پس از اندیشه و تأمل بگذر. وجود ما از عدم فاصله‌ای دارد که به وضوح مشخص است.
هوش مصنوعی: این بیت به تصویر کشیدن قدرت زمان و تقدیر است. می‌گوید که زمان همچون چرخشی تیز و برنده، هر چیزی را در خود می‌ساید و در همه جا پس از خود نشانه‌هایی از فتنه و چالش به جا می‌گذارد. این چرخش به گونه‌ای است که هر طرف نگاه کنی، نشانه‌هایی از مشکلات و آزمایش‌ها دیده می‌شود؛ همچون زایشی که در خود بار فتنه را حمل می‌کند.
هوش مصنوعی: شتر بدون صدای زنگ، نه به جلو توجه دارد و نه به عقب، با دمش بادی را به حرکت درمی‌آورد که قافله‌ای را جا به جا می‌کند.
هوش مصنوعی: بیدل می‌گوید که این سخنان ارزشمند و محکم را با کسی در میان نگذار، زیرا آن کسی که لب‌هایی شیرین و زیبا دارد، به قلمرو خود مقام و ارزشی دارد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.