صف حرص و هوا در هم شکستی کجکلاهی کن
دل جمع است ملک بی‌نیازی پادشاهی کن
نمود از اعتبار باطل اکرام حق آگاهت
سراب وهم‌گو در چشم مغروران سیاهی کن
برون افتاده است از کیسه نقد رایج دنیا
قیاس ثابت و سیار پوچ از فلس ماهی کن
تو گوهر در گره بستی و از توفان غم رستی
فلک گو کشتی جمعیت امکان تباهی کن
ز رنگ آمیزی دنیا چه بیند عقل جز عبرت
به خویش آورده رویی سیر گلزار الا هی کن
تقدس پایهٔ قدرت به این پستی نمی‌خواهد
همه گر آسمان گردی ز همت عذر خواهی کن
ز طبل و کرّونای سلطنت آواز می‌آید
که دنیا بیش ازین چیزی ندارد ترک شاهی کن
حق است آیینه‌دار جوهر احکام تنزیهت
برآوردی زدل زنگار باطل هر چه خواهی کن
مفرما خدمت مخلوق مسجود ملایک را
فریب غیر وهمی بود اکنون قبله گاهی کن
تأمل شبهه ایجاد است در اسرار یکتایی
ز وهم ظاهر و مظهر برآ سیر کماهی کن
جهان در خورد استعداد حکمی در نظر دارد
تو هم فرمان به ملک لاشریک خویش راهی کن
شهود حق ندارد این کنم یا آن کنم بیدل
به اقبال یقین صید اوامر تا نواهی کن
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن شاعری از بیدل دهلوی است که به بحث در مورد حرص و دنیاپرستی و بی‌فایدگی آن می‌پردازد. شاعر از خواننده می‌خواهد که از وابستگی به دنیای مادی و زودگذر کناره‌گیری کند و به‌جای آن به ملکوت و حقیقت‌های عمیق‌تری بپردازد. او تأکید می‌کند که دروغین بودن ارزش‌های دنیوی باید شناخته شود و انسان باید به ذات خداوند و حقیقت‌های معنوی رجوع کند. همچنین، شاعر به عدم تأثیرات مادی و دنیوی بر خود و معنای واقعی زندگی اشاره کرده و دعوت به تفکر و تأمل در درون را مطرح می‌کند. در نهایت، او بر این باور است که تنها توسط شناخت حقیقت و از خود دوری از فریب‌های دنیوی می‌توان به آرامش و فهم عمیق‌تری دست یافت.
هوش مصنوعی: تو با شکستن صف آرزوها و تمایلات خود، به آرامش و تمرکز در دل خود رسیدی. حالا به سراغ سلطنت و بی‌نیازی برو و آن را در دست بگیر.
هوش مصنوعی: این بیت به نوعی اشاره به تفاوت واقعیت و ظاهر دارد. به ما می‌گوید که اعتبار و ارزش واقعی چیزها گاهی می‌تواند گمراه‌کننده باشد. در واقع، آنچه در ظاهر به‌نظر می‌رسد ممکن است فقط یک خیال باشد، به ویژه برای کسانی که بیش از حد به ظواهر اعتماد می‌کنند. در نتیجه، این افراد را به بی‌راهه می‌برد و آنها را در تاریکی باقی می‌گذارد.
هوش مصنوعی: در دنیای کنونی، اصول و معیارهای متداول و ثابت ارزش‌ها دیگر کارایی ندارند و این موضوع نشان‌دهنده بی‌ثمری مباحث فلسفی در زمینه زندگی واقعی است.
هوش مصنوعی: تو ارزش و زیبایی را در دل خود حفظ کردی و از بحران‌های درد و غم نجات پیدا کردی. حالا ای فلک، کشتی زندگی را به راهی امن ببر تا از خطر و نابودی دور شویم.
هوش مصنوعی: عقل انسانی از زیبایی‌های دنیا تنها درس عبرت می‌آموزد و به جز این، چه چیزی می‌تواند از آن ببیند؟ ای خدای من، به ما کمک کن تا از زیبایی‌های زندگی بهره‌مند شویم و نیکی‌ها را دریابیم.
هوش مصنوعی: قدرت واقعی به چیزهای سطحی و کوچک نیاز ندارد. حتی اگر به آسمان‌ها هم برسی، باید از تلاش و کوشش خود پاسخگو باشی و به دیگران عذرخواهی کنی.
هوش مصنوعی: صدای طبل و ساز سلطنت به گوش می‌رسد که به ما می‌گوید: دنیا چیز بیشتری برای ارائه ندارد، بنابراین از مقام سلطنت دست بردار.
هوش مصنوعی: واقعاً این حق است که تو به عنوان آیینه‌ای برای ذات و جوهر احکام پاکت، زنگارهای باطل را از دل برمی‌داری. هر چه می‌خواهی انجام بده!
هوش مصنوعی: به دیگران خدمت مکن، زیرا مخلوقی که فرشتگان برایش سجده کرده‌اند، ارزش بیشتری دارد. اکنون وقت آن است که به یک سمت خاص توجه کنی و راه راست را دنبال کنی.
هوش مصنوعی: تفکر و تأمل در شک و شبهه، باعث می‌شود که اسرار یکتایی و انحصاری خداوند به درستی درک نشود. از وهم و خیالات دوری کن و مانند ماه، به حقیقت و روشنایی نزدیک شو.
هوش مصنوعی: دنیا با توجه به توانایی هر فرد، سرنوشت خاصی برای او در نظر می‌گیرد، پس تو نیز هدایت و رهبری زندگی خود را به دست بگیر و به سمت ملکوتی که هیچ شریک و شبیهی ندارد پیش برو.
هوش مصنوعی: در اینجا گفته شده است که درک واقعی و درست از حق دست من نیست که دستور یا نهی خاصی را برگزینم. بیدل به درک عمیق و یقین رسیده، تمام خواسته‌ها و دستورات الهی را می‌بیند و به‌واسطه آنها زندگی‌اش را تنظیم می‌کند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
به دل گفتم برو شست دو زلفش را پناهی کن
گوا نه مردم دیده به راهش عذرخواهی کن
بگو از شوق آن قامت قیامت می کنم هردم
سهی سروا به لطف خود به سوی ما نگاهی کن
چو زلف کافرت جانا به سودا شهرتی دارد
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.