غم تلاش مخور عجز را مقدم‌کن
به خواب آبله پا می‌زنی جنون کم کن
ز وضع دهر جز آشفتگی چه خواهی دید
به یک خم مژه این نسخه را فراهم‌کن
جراحت دل اگر حسرت بهی دارد
به اشک خاک درش نرم ساز و مرهم کن
سراسر ورق اعتبار پشت و رخی است
اگر مطالعه کردی، تغافلی هم کن
رهت اگر فکند حرص در زمین طمع
ز آبرو بگذر خاکش از عرق نم کن
به امتحان هوس خقت وقار مخواه
گهر دمی که بسنجند سنگ آن کم کن
طریق تربیت از وضع روزگار آموز
به پشت خر، جل زرین گذار و آدم‌کن
ز حرص تشنه لبی چینی و سفال مباش
کف‌گشوده بهم آر و ساغر جم‌کن
درین بساط اگر حسرت علمداری‌ست
چوگردباد به سر خاک ریز و پرچم‌کن
نشاید اینقدرت گردن غرور بلند
به زور بازوی تسلیمش اندکی خم کن
ز طور عافیتت می‌کنم خبر هشدار
درین ستمکده کاری اگرکنی رم کن
کدام جلوه‌که خاکش نمی‌خورد بیدل
تو همچو چشم سیه پوش و ساز ماتم کن
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به بیان گوشزدهایی دربارهٔ زندگی و چالش‌های آن می‌پردازد. شاعر به فردی که از مشکلات و ناکامی‌ها رنج می‌برد، توصیه می‌کند که غم و اندوه خود را کنار بگذارد و نسبت به وضعیت جاری زندگی دید مثبت‌تری داشته باشد. او تأکید می‌کند که نباید به حسرت و اندوه غرق شد و باید با تدبیر و حکمت به جلو رفت.
شاعر همچنین پیشنهاد می‌کند که به جای حرص و طمع، باید به سادگی و صداقت زندگی کرد و از تجملات دوری گزید. او به اهمیت علم و درک مفاهیم آموزشی اشاره می‌کند و از فرد می‌خواهد که از غرور خود کم کند و به عقل و درایت توجه بیشتری داشته باشد. در نهایت، یادآوری می‌کند که باید از عافیت خود آگاهی داشته و در مواجهه با مشکلات از خود خویشتنداری و آرامش نشان دهد.
هوش مصنوعی: غم و اندوه خود را رها کن، نگذار که ناتوانی تو را از پا درآورد. به خودت سخت نگیر و کمی از جنون و هیجان خود کم کن.
هوش مصنوعی: در زندگی جز بی‌نظمی و آشفتگی چیزی نخواهی یافت، بنابراین با یک نگاه عمیق و توجه می‌توانی این واقعیت را درک کنی.
هوش مصنوعی: اگر زخم دل برایت حسرتی به همراه دارد، با اشک‌های خود خاک آن را نرم کن و به عنوان مرهمی بر زخم‌ها استفاده کن.
هوش مصنوعی: اگر به صفحه‌های زندگی نگاه کنی، همه‌چیز به ظاهر و باطن آن بستگی دارد. اگر به دقت به آنها توجه کردی، بهتر است که گاهی هم بی‌اعتنا بمانی.
هوش مصنوعی: اگر حرص و طمع تو را به زمین بیندازد، باید از آبرو و حیثیت خود صرف‌نظر کنی و خاک خود را با عرق خود سیراب کنی.
هوش مصنوعی: در برابر آزمایش‌های زندگی، حق را از خود سلب نکن و آرامش روحت را حفظ کن. این لحظه، آزمایشی است که ارزش واقعی تو را می‌سنجد، پس خود را با چیزهای کم‌ارزش مقایسه نکن.
هوش مصنوعی: راه تربیت را از شرایط زندگی بیاموز، پس بر پشت الاغ بنشین و زین زرین را بر آن بگذار تا انسان شوی.
هوش مصنوعی: از روی حرص و ولع خود، نمی‌خواهی مثل ظرفی از سفال و نرم باشی؛ بلکه باید دست‌هایت را بگشایی و آماده‌ی پذیرش و جمع کردن می باشی.
هوش مصنوعی: اگر در این دنیا آرزوی برتری و علمداری وجود دارد، پس مانند گردباد بر خاک بگرد و پرچم را به اهتزاز درآور.
هوش مصنوعی: اینطور نیست که بخواهی این قدر با خودشیفتگی و بلندپروازی رفتار کنی؛ بهتر است کمی از سختی و مقاومت خود بکاهی و تسلیم شرایط شوی.
هوش مصنوعی: از کوه آسایش تو خبری می‌آورم؛ من در این دنیای ظلمانی اگر کاری کنی، فرار کن.
هوش مصنوعی: کدام زیبایی وجود دارد که به زمین نرسد؟ بیدل، تو مانند چشمان سیاه و غمگین، برپا کن مراسم سوگواری.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
که ای پیمبر رحمت به ما ترحم کن
خموش فاطمه را یک دم از تظلم کن
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال یک حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.