یارب از سرمنزل مقصد چه سان یابم سراغ
دیده حیرانست و من‌بیدست‌و پا، دل بی‌دماغ
غیرت بی‌دست‌وپایی‌های شخص همتم
هرکه را سوزد نفس، می‌بایدم گردید داغ
دل اگر روشن شود غفلت نمی‌گنجد به چشم
آنچه نتوان دید تاریکیست در نور چراغ
زشت هم از قرب خوبان موج خوبی می‌زند
خار را جوهر کند آیینهٔ دیوار باغ
از سبکروحان گرانجانی‌ست‌گر ماند اثر
بوی‌گل هرجا رود با خویش بردارد سراغ
ساغر فطرت به گردش گر نیاید گو میا
نیستیم بوی جنون هم بهر سامان دماغ
کرد آگاهم ز سور و ماتم این انجمن
در بهار آواز بلبل، در خزان بانگ‌کلاغ
بی‌تپیدن نیست ممکن وضع ایجاد نفس
ای ز اصل‌کار غافل، زندگی آنگه فراغ؟
سوختن آماده باش آگاهیت غفلت دمید
صبح خود را شام کردی شام می‌خواهد چراغ
اختلاف وضعها بیدل لباسی بیش نیست
ورنه یکرنگ‌است خون در پیکر طاووس و زاغ
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر از جستجوی حقیقت و معرفت صحبت می‌کند و به سختی‌های زندگی و احساس حیرت در مواجهه با آن اشاره می‌کند. او به تلاطم‌های درون خود اشاره کرده و بیان می‌کند که روشنایی دل می‌تواند مانع از غفلت شود. همچنین، زیبایی‌ها و زشتی‌ها را به عنوان جنبه‌های مختلف وجود بشر می‌بیند که هر یک تأثیری بر دیگری دارند. شاعر بر اهمیت توجه به اصل وجود، عاشقانه بودن زندگی و سرشت انسان‌ها تأکید می‌کند و یادآور می‌شود که زندگی واقعی با تپش و شعور همراه است. در نهایت، او به یکسانی بنیاد انسان‌ها اشاره کرده و بر لزوم آگاهی و بیداری در زندگی تأکید می‌کند.
هوش مصنوعی: پروردگارا، چگونه می‌توانم نشانه‌ای از مقصد خود را پیدا کنم؟ چشمانم در حیرت‌اند و من بدون دست و پا، و دلم بی‌هدف است.
هوش مصنوعی: این بیت به نوعی احساس غیرت و تلاش و همت فرد اشاره دارد. در آن گفته شده که اگر کسی به شدت تحت تأثیر احساسات خود قرار گیرد و به نوعی احساسی شود، باید آماده باشد تا با پیامدهای این احساسات روبه‌رو شود و ممکن است داغی بر دلش بماند. به عبارت دیگر، این بیت به اهمیت همت و احساسات فردی پرداخته و تأکید دارد که هر کس باید با احساسات خود به گونه‌ای صحیح و مسئولانه برخورد کند.
هوش مصنوعی: اگر دل روشن و آگاه شود، دیگر جایی برای غفلت نخواهد بود. آنچه در نور چراغ قابل دیدن نیست، در واقع تاریکی است.
هوش مصنوعی: حتی زشتی نیز از نزدیکی خوبی‌ها تأثیر می‌پذیرد و می‌تواند زیبا شود. مانند خاری که با تابش نور و زیبایی باغ، به نوعی ارزشمند و قابل توجه می‌شود.
هوش مصنوعی: اگر روحی سبک‌بال از جایی دور شود، باز هم بوی گل را که در آنجا بوده است، با خود می‌برد و هرجا که برود، نشان آن را درمی‌یابد.
هوش مصنوعی: اگر ساغر فطرت به گردش درنیاید، یعنی اگر قدرت طبیعت و جوهر انسانی‌مان در حرکت نباشد، پس ما در این دنیا نیستیم. حتی بوی جنون نیز برای سامان دادن به حال و هوای ما کافی نیست.
هوش مصنوعی: در این شعر به آگاهی از وضعیت و حال و هوای این جمع اشاره شده است. در بهار صدای خوش بلبل‌ها به گوش می‌رسد، اما در پاییز صدای کلاغ‌ها به گوش می‌آید که نشان‌دهنده‌ی غم و ناراحتی است. این تضاد بین زیبایی و شادی بهار و تیره‌روزی و ماتم خزان، بیانگر تغییرات زندگی و احساسات مختلف موجود در آن است.
هوش مصنوعی: اگر نتوانی به تپش قلب و احساس زندگی بپردازی، نمی‌توانی حال و احوال مناسب داشته باشی. ای کسی که از کار اصلی غافلی، آیا در چنین وضعیتی می‌توان زندگی را به آرامش رساند؟
هوش مصنوعی: در انتظار صبحی باش که غفلت را از خود دور کنی، این غفلت تو را در شب قرار داده است و حال زمان روشن کردن چراغی است که در تاریکی به آن نیاز داری.
هوش مصنوعی: تفاوت وضعیت‌ها و ظواهر به ظاهر تنها یک لباس است؛ در حقیقت، خون در وجود طاووس و زاغ هیچ تفاوتی ندارد و هر دو به یک رنگ هستند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ای گرفته کاغ کاغ از خشم ما همچون کلاغ
کوه و بیشه جای کرده چون کلاغ کاغ کاغ
ای گرفته کاغ کاغ از خشم ما همچون کلاغ
کوه و بیشه جای کرده چون کلاغ کاغ کاغ
تا خزان آورد روی خویش سوی باغ و راغ
ابر یک ساعت نجست از تعبیه کردن فراغ
از لب دریا برآمد بامدادان خیل ابر
و آسمان از وی شود پر خیل گردو دود و داغ
سرخ شد در کوه از پس لاله چید منقار کبک
[...]
شاه حسنی وز متاع نیکوان داری فراغ
می نزیبد بد کنی در پیش مسکینان دماغ
داغ هجرانم نه بس، خالم به رخ هم می نمای
چند سوزم وه که داغی می نهی بالای داغ
بهترین حاجات آن کایی شبی پیشم چو شمع
[...]
پیشتر زین روزگاری داشتم الحق چنانک
بود حالم و بالم از وی با رفاغ و با فراغ
از پی عشرت براغ اندر مزارع داشتم
وز برای عیش بودم کاخها در صحن باغ
با حریفان موافق عمر میبردم بسر
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.