دل جهان دیگر از رفع کدورت می‌شود
خانه از رُفتن زیارتگاه وسعت می‌شود
پاس خواب غفلت از منعم حضور فقر برد
بر بنای سایه بی‌دیواری آفت می‌شود
شمع را انجام‌کار از تیر‌ه ورزی چاره نیست
عزت این انجمن آخر مذلت می‌شود
ضبط موج است آنچه آب گوهرش نامیده‌اند
حرص اگر اندک عنان‌گیرد قناعت می‌شود
زینهار ایمن مباش از شامت وضع غرور
سرکشی چون زد به‌گردن طوق لعنت می‌شود
ازجنون ما و من بر زندگی دقت مچین
چون نفس تنگی کند صبح قیامت می‌شود
محرم‌معنی‌نه‌ای،فرصت‌شمار وهم باش
شیشهٔ از می تهی پامال ساعت می شود
پیشتر از صبح، یاران در چمن حاضر شوید
ورنه گل تا لب گشاید خنده قسمت می‌شود
از تنکرویان تبرا کن که با آن لنگری
چون در آب افتد وقار سنگ خفت می‌شود
حاضران آنجا که بر خلق تو دارند اعتماد
گربگویی حیف عمررفته غیبت می‌شود
خاک گردم تا برآیم ز انفعال ما و من
ورنه هرچند آب می‌گردم خجالت می‌شود
مفت این عصر است بیدل گر میان دوستان
گاه‌گاهی دید و وادیدی به دعوت می‌شود
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به بیان نکات اخلاقی و فلسفی پرداخته و به مفاهیمی چون کدورت، فقر، غرور، قناعت و دوستی اشاره می‌کند. شاعر می‌گوید که با رفع کدورت‌ها، دل‌ها پاک می‌شود و زندگی بهتر می‌شود. او هشدار می‌دهد که غرور و سرکشی می‌تواند انسان را به ذلت برساند و زندگی را سخت کند. همچنین به اهمیت قناعت و دوری از حرص اشاره می‌کند و تأکید می‌کند که در دوستی‌ها و روابط انسانی باید هوشیار بود و از غیبت و کم‌خبری پرهیز کرد. در پایان، شاعر به فضیلت دوستی و حضور در جمع دوستان اشاره می‌کند و یادآور می‌شود که باید از فرصت‌ها بهره برد و به همدیگر کمک کرد.
هوش مصنوعی: دل آدمی وقتی از کدورت‌ها و مشکلات پاک شود، مانند خانه‌ای می‌ماند که از رفتن به زیارتگاه‌ها (مکان‌های مقدس) وسیع‌تر و دل‌انگیزتر می‌شود. این یعنی آرامش و صفا در دل انسان افزایش پیدا می‌کند.
هوش مصنوعی: در خواب غفلت خود، از کسى که رفاه و نعمت را به من عطا کرده، غافل هستم و این امر باعث می‌شود که در سایهٔ فقر و نداشتن، به سرانجامی دچار شوم که بدون حمایت و حفاظت، آسیب می‌بینم.
هوش مصنوعی: شمع نمی‌تواند از سوختن نجات یابد، زیرا سرنوشت او در این اجتماع به ذلت می‌انجامد.
هوش مصنوعی: آب را به خاطر ارزشش می‌توان ذخیره کرد، اما اگر حرص و طمع کمی بیشتر شود، فرد دیگر قانع نخواهد بود و همیشه خواهان بیشتری خواهد بود.
هوش مصنوعی: مراقب باش که از نشانه‌های سرکشی و غرور غافل نشوی، زیرا وقتی این احساسات به گردن تو بیفتند، می‌توانند تو را به عذاب و ندامت دچار کنند.
هوش مصنوعی: به خاطر جنون و دیوانگی ما، زندگی را جدی نگیر، چون اگر نفس به تنگی بیفتد، روز قیامت خواهد شد.
هوش مصنوعی: زمان را غنیمت بشمار و از آن به خوبی استفاده کن، چرا که لحظات می‌گذرد و مانند شیشه‌ای خالی از شراب، بی‌فاید‌گی را تنها به یادگار می‌گذارد.
هوش مصنوعی: قبل از طلوع آفتاب، دوستان، در باغ گرد هم بیایید، وگرنه گل تا وقتی که باز شود، شانس خوشبختی میان شما تقسیم می‌شود.
هوش مصنوعی: از افرادی که ضعیف و بی‌اساس هستند دوری کن، زیرا مانند لنگری که به آب بیفتد، آرامش و وقار سنگ نیز از بین می‌رود.
هوش مصنوعی: افرادی که در آنجا هستند و به محبوبیت تو اعتماد دارند، اگر بگویی که حیف است عمر با غیبت هدر برود، دلتنگ می‌شوند.
هوش مصنوعی: می‌خواهم مانند خاک باشم تا از حالت انفعالی خود خارج شوم و خود را رها کنم. اگرچه در زندگی مانند آب در حال جریان هستم، اما همچنان احساس عجز و شرمندگی می‌کنم.
هوش مصنوعی: در این زمان، بیدل خیلی راحت و بی‌زحمت می‌تواند در میان دوستانش حضور پیدا کند و گاهی هم به دعوت آنها برای میهمانی پاسخ دهد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
محنت امروز، فردا جمله راحت می‌شود
اشک خونین آب صحرای قیامت می‌شود
تلخی بیداری شب‌های این محنت‌سرا
در شبستان لحد خواب فراغت می‌شود
در لباس آب کوثر می‌کند جولان سرشک
[...]
چون بلند افتاد همت، تخت عزت می‌شود
کاسه‌ات چون سرنگون شد، تاج دولت می‌شود
آرزوها، جز پشیمانی ندارد حاصلی
این هواها عاقبت آه ندامت می‌شود
گر نداری شور و افغان بر خود، از دل‌مردگی‌ست
[...]
خاکساری جوشن شمشیر آفت می شود
کوتهی دیوار را حصن سلامت می شود
رفتگان را طور رفتارش برانگیزد زخاک
قامتش چون در خرام آید قیامت می شود
هر مجازی را به درگاه حقیقت مسلکی است
[...]
بیقراری در دل آگاه طاقت می‌شود
جوهر سیماب در آیینه حیرت می‌شود
بر شکست موج تنگی می‌کند آغوش بحر
عجز اگر بر خویش بالد عرض شوکت می‌شود
گریه‌گر باشد غمی از زشتی اعمال نیست
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.