خمش مباش کنون کامد ای بهار، بهار
سخن زلعبت چین وبت بهار، به آر
ز بیحقیقتی چرخ و بیوفایی دهر
هزاردستان زد در میان باغ، هزار
چه گفت؟ گفت جهان رهزنی حرامخورست
تو سر به عشوهٔ دهر حرامخوار، مخار
زمانه کشت ترا نارسیده میدرود
مکار تخم امل، در زمین این مکار
ز لعب دور قمر روشنی مدار طمع
که بر محک، سیه آمد عیار این عیار
چه رزمهاکه بود پرقتال ازبن قتال
چه قلبها که بود داغدار ازین غدار
به سالها دهد و بازگیرد اندر دم
نهان به پرورد و سازد آشکار، شکار
نشان عاطفت از دهر کینهجوی، مجوی
امید راستی از چرخ کجمدار، مدار
ز بحر جان اوبارش کسی ار خلاصی جست
نهنگ بر سر او بارد ابر جان اوبار
نه شه شناسدگیتی ونی وزیر، تو شو
ز هر در آر پیاده، ز هر سو آر، سوار
به کار دولت نتوان گزافه کاری کرد
که از دولت شود آخرگزافه کار، فکار
ز رزم خوار شمردن، ترا رسدکه رسید
ز خصم بر شه خوارزم و والی اترار
مبین به مردمخوار و زبون، به خواری ازآنک
به کینه مردمخوارند، گرگ مردمخوار
مبین تو زار و زبون مردمان غوغا را
که رزمجویی غوغا بکشت زار، تزار
نقاط مسکو و پطر، از تزار برگشتند
دو نقطه چون که یکی کشت شد تزار نزار
به باد، اصل و تبار و قتیل، نسل و نتاج
نهتاج ماند و نهتخت و نه صفه ماند و نه بار
دو مار بودند آری تزار و فرزندش
زمانه بین که برآورد از این دو مار، دمار
سفیه محتسبانی کجا ز جهل و خری
خرند بیسبب، آزار مردم بازار
تو جار دانش و داد آن زمان زنی که شوی
امین خرمن فلاح و دفتر تجار
زکارهای عموم آنچه را نخواست عوام
به فتوی خرد آن کار، ناصواب انگار
کسی که دشمنی عامه را خرید به عمد
قماش عار و لباس عوار کرد شعار
نکرد بایدکاری، که مردم عامه
رهاکند پی کار و دود سوی پیکار
دل رعیت گنجست و جهل مار وبست
توگنج خواهی، همت به مرگ مارگمار
به مذهب و ذهب او مدار کار، ولیک
درون مدرسهاش با کتاب و کار، بکار
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به نقد وضعیتهای اجتماعی و سیاسی میپردازد و به بیوفایی و فریبکاری زمانه اشاره دارد. شاعر به مظلومیت مردم و ظلم حکام و زمانه میپردازد و تأکید میکند که امید واقعی را باید از حقیقت و راستی جست. او هشدار میدهد که دنیا پر از نیرنگ و فریب است و نباید به ظواهر و دنیای فانی تکیه کرد. شاعر همچنین به اهمیت دانایی و آگاهی اشاره میکند و مردم را به هوشیاری در مواجهه با ظالمین و فریبکاران دعوت میکند. در نهایت، او به ضرورت فهم و اصلاح رفتارهای اجتماعی و عدم تکیه بر ظواهر بیمحتوا تأکید میکند.
هوش مصنوعی: این فصل بهار رسیده است و زمان شادی و گل و خوشحالی فرارسیده. هم اکنون وقت آن است که از زیباییها و لذتهای زندگی بهرهبرداری کنیم.
هوش مصنوعی: به خاطر نادرستی این دنیا و بیوفایی زمان، هزار دست در باغ به وجود آمده است.
هوش مصنوعی: خلاصهاش این است که او گفت: دنیا پر از افراد فریبکار و دغل است، پس تو نیز باید از زیباییهای فریبندهاش دوری کنی و فریب نخور.
هوش مصنوعی: زمانه به تو که هنوز نرسیدهای، سلام میفرستد. این دنیا، تخم حرصی را در خاک میکارد که پر از فریب است.
هوش مصنوعی: از بازی و شوخیهای جذاب و فریبنده دوری کن و به وسوسههای بیفایده توجه نکن، زیرا در آزمایش، ارزش واقعی این چیزها مشخص میشود و آنچه به ظاهر زیبا به نظر میرسد، ممکن است در باطن بیارزش باشد.
هوش مصنوعی: چه نبردهایی که در آنها خونریزی زیاد بود! چه دلهایی که به خاطر خیانت این دنیا داغدار شدند!
هوش مصنوعی: زمانی طولانی را به ما عطا میکند و در یک لحظه ناپدید میشود. او به ما میآموزد و آنچه را در دل داریم، آشکار میسازد.
هوش مصنوعی: از زمانهی بدخواه و کینهجو، نشانهای از محبت و عاطفت جستوجو نکن، و همچنین از چرخ و زمانهای که به طور ناعادلانه میچرخد، انتظار حقیقت و راستگویی نداشته باش.
هوش مصنوعی: اگر کسی در تلاش است که از عمق وجود او نجات یابد، بر او باران بزرگی میبارد که مانند نهنگ بر سرش سنگینی میکند.
هوش مصنوعی: نه پادشاهی جهان را میشناسد و نه وزیر، تو باید از هر در با پای پیاده وارد شو و از هر سو سوار شو.
هوش مصنوعی: در امور حکومتی نمیتوان بیدلیل و بیمقصد عمل کرد، زیرا این کار نهتنها به نتیجه نمیرسد، بلکه ممکن است به مشکلاتی منجر شود.
هوش مصنوعی: اگر به تحقیر و سست شمردن رزم بپردازی، به زودی خواهی دید که دشمن بر شاه خوارزم و والی اترار چیره شده است.
هوش مصنوعی: افرادی که مانند گرگ هستند و به دیگران آسیب میزنند، به خاطر کینه و حسد خود، به سرنوشت زشت و خوار میانجامند.
هوش مصنوعی: با اشاره به اینکه تو در وضعیت نزار و ضعیف مردمان را نمیبینی، باید گفت که جنگجویانی که برای مبارزه آمادهاند، همواره این بینظمی و آشفتگی را نابود میکنند.
هوش مصنوعی: نقاط مسکو و پتروگراد بهخاطر تغییرات سیاسی و نظامی، از قدرت تزار دور شدند. این دو نقطه به نوعی به وضعیت تزار که به شدت تضعیف شده بود، اشاره دارند و به از بین رفتن او به خاطر شرایط بحرانی و کشتارهایی که اتفاق افتاد، بیان میشود.
هوش مصنوعی: به باد رفته است تمام اصل و نسب و جانباختگان، نه تاجی باقی مانده و نه تختی، نه جایگاهی و نه بار و بنهای.
هوش مصنوعی: دو مار وجود داشتند، یکی تزار و دیگری فرزندش. به دوران زندگی این دو نگاه کن که چگونه از آنها، نابودی پیش آمد.
هوش مصنوعی: افرادی نادان و جاهل که بدون دلیل به دیگران در بازار آزار میرسانند، واقعاً بیخود و بیجهت بهسختی میافتند.
هوش مصنوعی: اگر تو با دانش و انصاف رفتار کنی، در آن زمان به انسانی شایسته و مورد اعتماد تبدیل میشوی که میتوان به او در امور کشاورزی و تجارت اعتماد کرد.
هوش مصنوعی: از کارهای عمومی، هر چیزی که عوام به دلخواه خود نپسندند، بر اساس نظر خردمندان و فتوای آنان، اشتباه و نادرست به شمار میآید.
هوش مصنوعی: کسی که به طور عمدی به دشمنی مردم پرداخت، به یک انسان بیارزش و ضایع تبدیل شد و به این وضعیت خود افتخار کرد.
هوش مصنوعی: نباید کاری انجام داد که مردم عادی، از پی انجام کار و تلاش خود بازمانده و به دنبال جنگ و نزاع بیفتند.
هوش مصنوعی: دل یک کشاورز مانند گنجی ارزشمند است، و نادانی همچون ماری خطرناک است. اگر به دنبال گنج هستی، باید با تلاش و سختکوشی با خطرات روبرو شوی.
هوش مصنوعی: به اعتقادات و ثروت او توجه نکن، اما خودت در مدرسهاش با مطالعه و تلاش خودت مشغول باش.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
اگر گل آرد بار آن رخان او، نه شگفت
هر آینه چو همه میخورد گل آرد بار
به زلف کژ ولیکن به قد و قامت راست
به تن درست ولیکن به چشمکان بیمار
مدیح تا به بر من رسید عریان بود
ز فرّ و زینت من یافت طیلسان و ازار
چنین نماید شمشیر خسروان آثار
چنین کنند بزرگان چو کرد باید کار
به تیغ شاه نگر، نامهٔ گذشته مخوان
که راستگویتر از نامه تیغ او بسیار
چو مرد بر هنر خویش ایمنی دارد
[...]
قوی کننده دین محمد مختار
یمین دولت محمود قاهر کفار
چو بازگشت به پیروزی از در قنوج
مظفر وظفر و فتح بر یمین و یسار
هنوز رایتش از گرد راه چون نسرین
[...]
فغان ز دست ستمهای گنبد دوار
فغان ز سفلی و علوی و ثابت و سیار
چه اعتبار بر این اختران نامعلوم
چه اعتماد بر این روزگار ناهموار
جفای چرخ بسی دیده اند اهل هنر
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.