بینمازی با یکی از اهل راز
خواست گوید علت ترک نماز
گفت : هر وقتی که کردم قصد آن
آفتی آمد به مالم، ناگهان
و آن دگر گفتش که من کردم نماز
مدتی بسیار و شبهای دراز
تا برون آیم ز فقر و احتیاج
گیرد آن دکان و بازارم رواج
حاصلی از وی توقع داشتم
چون نشد، یکبارگی بگذاشتم
این بود احوال جهال، ای عزیز!
این بودشان پایهٔ قدر و تمیز
واجبی را در خیال، این گمرهان
کردهاند از جهل خود، ممکن گمان
داده نسبت بخل یا غفلت به وی
در مقایل، خویش را دانسته شیء
غیر ممکن، کی ز ممکن کرد فرق
آنکه در دریای تشبیه است غرق
تا نشد اوصاف امکانیش فهم
کی تواند دید کوته، دست وهم
ساحت عزت، چه سان داند بری
از خلاء و سطح و بعد جوهری
تا ندانسته است اعراض عدد
بر چه معنی خواهدش گفتی احد
هرچه گوید، در رضا و در غضب
زان منزهدان، جناب قدس رب
گرچه تقدیس خداوند صمد
از ره تقلید هم ممکن بود
زان جهت گوییم: جمعی از عوام
یافته در سلک اسلام، انتظام
لیک، این اسلام، حکم ظاهر است
تا برون آید ز گبر و بتپرست
گرنه فضل از حق خود دارد قبول
کی شود مقبول تقلید اصول
بلکه آن تقلید هم از مشکلات
اصل مطلب چون بود از غامضات
ز آن، نبی مجمل رساند اول پیام
که در آن منظور بودش خاص و عام
رفته رفته، عقلها چون شد قوی
یافت بسطی مجملات معنوی
آنکه از علم سیر دارد خبر
کرده در اقوال معصومین نظر
دیده اجمالات و تفصیلاتشان
در تکلم، مختلف حالاتشان
سائلی پرسید از تفویض و جبر
تا شناسد، کیست در امت چو گبر
گفت: تفویض، آنکه اعمال تمام
حق مفوض کرده باشد بر آنام
راست گفت؛ این نیز تفویضی بدست
لیک، آن نه کز پیمبر واردست
چون نبودش تاب استعداد و درک
کرد زان تفسیر، این تفیض، درک
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این متن، صحبت از بینمازی یکی از اهل راز است که علت ترک نماز خود را بیان میکند. او میگوید هر بار که قصد نماز کرده، مشکلی ناگهانی برایش پیش آمده است. در ادامه، شخص دیگری از او میخواهد که تجربیاتش را با نماز بیان کند و میگوید که او مدت زیادی نماز خوانده تا از فقر و احتیاج خارج شود، اما به نتیجه نرسیده و این باعث شده که نماز را رها کند.
نویسنده در اینجا به توهمات عوام اشاره میکند که بر پایههای خرافی خود، اساس دین را تصور کردهاند. همچنین اشاره به جهل میکند و میگوید که درک درست از مسائل دینی بر اساس عقل و دانش قوی و با بررسی اقوال معصومین به دست میآید. در نهایت، بحثی هم در مورد تفویض و جبر مطرح میشود و تفاوتهای آنها بررسی میگردد. کل متن به نقد بینش سطحی عوام در مورد دین و ضرورت درک عمیقتر مسائل دینی میپردازد.
هوش مصنوعی: یک نفر که نماز نمیخواند، با یکی از افراد اهل دل و راز در حال گفتگو بود و میخواست علت ترک نماز خود را بیان کند.
هوش مصنوعی: او میگوید: هر بار که تصمیم گرفتم چیزی را به دست آورم، ناگهان مصیبت یا مشکل بزرگی برایم پیش آمد و همه چیز را از من گرفت.
هوش مصنوعی: او به او گفت که من مدت زیادی نماز خواندم و شبهای طولانی را به دعا و عبادت گذراندم.
هوش مصنوعی: تا زمانی که از فقر و نیاز بیرون بیایم، آن دکان و بازارم رونق خواهد گرفت.
هوش مصنوعی: از او انتظار نتیجهای داشتم، اما چون محقق نشد، ناگهان او را کنار گذاشتم.
هوش مصنوعی: ای عزیز! این حال و روز نادانان بود، اینطور بود که ارزش و شایستگی آنها مشخص میشد.
هوش مصنوعی: این افرادی که در جهل و نادانی به سر میبرند، به اشتباه تصور کردهاند که چیزهای ضروری و واجب را میتوانند از روی خیال و توهم خود درک کنند.
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به کنایه صحبت میکند. او به کسی میگوید که بخیل یا غافل است، و در این شرایط، خود را به عنوان یک شیء در نظر میگیرد. به عبارت دیگر، این فرد به جای اینکه احساسات و ارزشهای انسانی خود را نشان دهد، خود را همچون یک چیز بیروح و بیاحساس میبیند.
هوش مصنوعی: این جمله بیان میکند که هیچ تفاوتی بین کسی که در دریای تشبیه غوطهور است و کسی که از ممکنات فراتر رفته وجود ندارد. در واقع، این اشاره به این دارد که در عالم تخیل و تشبیه، تمام افراد به نوعی درگیر هستند و از دنیای واقعی فاصله میگیرند.
هوش مصنوعی: تا وقتی که ویژگیهای موجودیتی مشخص نشود، هیچکس نمیتواند با خیال و تصور خود به درک و شناخت آن دست پیدا کند.
هوش مصنوعی: جایگاه ارجمندی چگونه میتواند از خالی بودن و فاصله و جوهر جدا باشد؟
هوش مصنوعی: تا زمانی که ندانیم عدد و مفهوم آن چگونه است، نمیتوانیم به درستی دربارهی یکی بودن یا وحدت چیزی صحبت کنیم.
هوش مصنوعی: هرچه بگوید، در خوشنودی و ناخشنودی، او را از هر عیب و نقصی منزه بدانید، ای بزرگوار و مقدس.
هوش مصنوعی: هرچند که میتوان خداوند را حتی به خاطر تقلید از دیگران تقدیس کرد، اما این کار به معنای درک واقعی و عمیق حقیقت الهی نیست.
هوش مصنوعی: به همین خاطر میگوییم که تعدادی از افراد عادی در زمره مسلمانان قرار گرفته و به نوعی سامان یافتهاند.
هوش مصنوعی: اما این اسلام، تنها یک ظاهر است تا از دل غیرمسلمانان و بتپرستان بیرون بیاید.
هوش مصنوعی: اگر اصالت و فضیلت از خود حقی نداشته باشد، پس چگونه میتواند تقلید اصول را بپذیرد و مورد قبول واقع شود؟
هوش مصنوعی: تقلید از اصل موضوع نیز یکی از سختیها و پیچیدگیهای آن به شمار میرود.
هوش مصنوعی: پیام ابتدایی که توسط پیامبر به صورت مختصر منتقل شد، به گونهای بود که برای همه، چه خاص و چه عام، مفهومی قابل فهم داشت.
هوش مصنوعی: کمکم عقلها قویتر شدند و توانستند مفاهیم پیچیدهای را که به صورت مختصر بیان شده بود، بهتر درک کنند.
هوش مصنوعی: کسی که از علم و دانش سیراب شده است، به سخنان معصومین توجه و نگاه میکند.
هوش مصنوعی: چشمهاشان به گونهای است که کلیات و جزئیات را در سخنانشان نمایش میدهند و حالات مختلفی را نشان میدهند.
هوش مصنوعی: سوالی مطرح شد دربارهی تقدیر و اختیار، تا مشخص شود در این امت چه کسی مانند بتپرستان است.
هوش مصنوعی: او گفت: تفویض به معنای این است که کسی تمام کارهایش را به اختیار و اراده دیگری واگذار کرده باشد.
هوش مصنوعی: او حق گفته است؛ این هم نوعی واگذاری است، اما آنچه که از پیامبر آمده است، این نیست.
هوش مصنوعی: وقتی که او توانایی درک و پذیرش آن مطلب را نداشت، از آن تفسیر فهمید که این بخشش و نعمت را نمیتواند درک کند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.