چون محمد این ندا از حق شنید
گفت هستی نور حق از عین دید
ای تو را حق در کلام خویشتن
خوانده صد جایت بنام خویشتن
ای ز تو ایوان شرع افروخته
جمله بدعتها ز قهرت سوخته
ای ز تو راه طریقت آشکار
وی ز تو نور حقیقت آشکار
راه تو هر کس نرفت ایمان نبرد
کور بود و در ره شیطان بمرد
ای تو از مهر حقیقت نور نور
پیش تو روشن شده احوال صور
ای ز تو روشن شده روی زمین
رهنمای اولیای راه بین
در حقیقت واصل اندر راه حق
از تو در عالم نبرده کس سبق
هر که او با سرّ تو همراز شد
در میان عاشقان ممتاز شد
هر که در راهت نباشد سر براه
هست ملعون و مقلّد روسیاه
هر که او از دین تو برگشته شد
در ره معنیّ ما سرگشته شد
هر که او از پیرویت عار داشت
در گلستان شریعت خار کاشت
این معانی را نگویم من چنین
گفت احمد آن نبیّ المرسلین
یا نبیّ المرسلین عطّار را
زنده دل کن وانما اسرار را
تا شود او راه بین شرع تو
در زمین جان کند او زرع تو
هست عطّار از ضعیفی رشته‌ای
در میان خاک و خون آغشته‌ای
هست عطّار اندر این ره خاک راه
از تو می‌جوید ز بی‌دینان پناه
هست عطار این زمان بی‌خویش و کس
خود تو را دارد بهر دو کون و بس
یا أمیرالمؤمنین دستم بگیر
ز آنکه سلطان جهانی ای امیر
یا أمیرالمؤمنین جانم بسوخت
در میان کفر و ایمانم بسوخت
با چنین جمعی منافق چون کنم
غیر مهر تو ز دل بیرون کنم
یا امیر این قوم بی‌ره گشته‌اند
از طریق افتاده در چه گشته‌اند
یا علی این جمع مردود آمدند
بر طریق قوم نمرود آمدند
یا امیر این قوم سرگردان شدند
همچو قوم لوط بس بیجان شدند
یا امیر این قوم که می‌نگروند
از پی مردار چون سگ می‌روند
یا امیر از دست اینان چون کنم
خود قبای صبر را بیرون کنم
دیگرم صبری نماند از جورشان
ظلمها پیدا شده در دورشان
قاضی و مفتی و اهل احتساب
مکرها ورزند جمله بی‌حساب
زینهار ای راهرو زیشان گریز
تا نیابی هول روز رستخیز
جمله بگذارند اصل و فرع را
حیله پندارند ایشان شرع را
یا علی زین خلق یارانت چو من
پیش تو ماندند آخر هفده تن
دیگر از اصحاب وقوم روزگار
از دمشق و کوفه بد پانصد هزار
از مقام مکّه تا اقصای روم
وز بلاد مصر تا سرحدّ فوم
پس خراسانست و ترکستان زمین
پس بلاد ترک تا سرحدّ چین
ازولایت تا ولایت مردمان
بود در شرع محمّد آن زمان
جملگی باطور ایشان گشته‌اند
از امیرمؤمنان برگشته‌اند
رفته‌اند ایشان زشهر دین بدر
میر خوددانند گر را با مگر
بعد بهمان دین ایشان شد درست
با فلان کز نسل بی ایمان برست
همچو شمر نابکار و چون یزید
آید از حقّ لعن بر وی برمزید
پورنادان پورعاصی بیعتی است
پس فلان بن فلان لعنتی است
جملگی گفتند چون بهمان بُد او
در طریق کفر با ایمان بد او
خط بهمان دارد اندر دست او
گر باو بیعت کنیم آید نکو
چون خلیفه بود عثمان در جهان
خوانده ذوالنورین خلق او را عیان
پور بوسفیان پس از وی خوب بود
در امیری چون از او منسوب بود
این جماعت جملگی از ره شدند
سوی او رفتند پس ابله شدند
وین زمان هم مردمان آگه شدند
بر طریق جدّ خود بی‌ره شدند
می‌روند این جمله تا دار جزا
رو بایشان باش گر داری روا
خلق عالم ره بکوری رفته‌اند
راه شرع احمدی بنهفته‌اند
همچو من در شرع و در دینش بکوش
تا بیایی از همه مستی بهوش
این همه تصنیف بین از عالمان
آنچه حق بوده نکردندی عیان
من عیان و آشکارا گفته‌ام
وین همه درها بمظهر سفته‌ام
من نمی‌ترسم ز کشتن همچو تو
ز آنکه اسرارم علی گفتا بگو
من از او گفتم شه عرفان من
همچو نوری در میان جان من
ای بدنیا دشمنت را چند روز
پرورش دادی بخوردی همچو یوز
گرچه او بر تو بسی زینت فروخت
عاقبت دنیا بچشمش میخ دوخت
ای پسر از قوم خود بیزار شو
بازگرد از غفلت و بیدار شو
رو تو گفت مصطفی را گوش کن
جام از ساقی کوثر نوش کن
نی محمّد گفت باب علم اوست
انّما در شأن حیدر خود نکوست
تو زغفلت گشته‌ای دنیاپرست
هر کرا غفلت نباشداو برست
این کتبها غفلت آرد این بدان
روز غفلت دور شو مظهر بخوان
تا تو را روشن شود اسرار دین
وین نماز و روزه‌ات گردد یقین
گر تورا عمر دو صد باشد بسال
وندران عمرت بخوانی قیل و قال
ور تو در روزه شوی عمری دراز
ور بشب دایم گذاری تو نماز
بی ولای او نیابی هیچ نور
رو سیه باشی تو اندر روز صور
پیرو شرع محمّد باش چست
در طریق شاه مردان رو درست
هست امّیدم بشاه اولیا
ز آنکه هست او تاجدار انّما
همچو او آن را که شاهی باشدش
دردو کون آن را پناهی باشدش
ای ز دین مصطفی بیرون شده
همچو حجّاج لعین ملعون شده
خیز و همچون مؤمنان دیندار شو
وآنگهی در کلبهٔ عطار شو
هست عطار اندراین ره سربلند
ز آنکه هست ابیات شیرینش چو قند
نی شکر دانی چرا شیرین بود
ز آنکه مهر شه در او تعیین بود
کمتر از چوبی نه‌ای در راه عشق
گوش کن معنیّ آن از شاه عشق
تا که گردد روشنت اسرار عشق
بعد از آن گردی تو خود انوار عشق
این مراتب از تو خود ظاهر شده
وین معانی از تو خود باهر شده
لیک باید جسم خود را سوختن
وآنگهی خرقه زعرفان دوختن
رو تو درخرقه خدا را کن طلب
وآنگهی دم درکش و نه لب بلب
ای تو اندر جسم صورت بین شده
بعد از آن هم صحبت سرگین شده
جهد کن خود را بعرفان پاک ساز
تا شوی در ملک عرفان پاکباز
رو درون را پاک ساز از کندگی
تا ترا روشن شود فرخندگی
کندگی مهر پلیدان با شدت
پیروی نفس شیطان با شدت
رو تو از فعل بد شیطان ببر
ریسمان مهر بد کیشان ببر
هیچ میدانی که تو خود کیستی
آمده در دهر بهر چیستی
ظاهر از آثار ذات حق توئی
واندرین عالم صفات حق توئی
هیچ میدانی کزین عالم ترا
جز جفا و جور نبود خود دوا
ترک دنیا کن چو حیدر مردوار
تا شوی واصل بلطف کردگار
هر که او در آتش محنت بسوخت
همچو بوذر جامه‌ای از صدق دوخت
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن با زبان شعر و نثر عرفانی به بیان مقام و جایگاه عالی محمد (ص) و ولایت امیرالمؤمنین علی (ع) می‌پردازد. نویسنده از نور حقیقت، روشنی ایمان و راه طریقت سخن می‌گوید و افرادی را که از دین و ولایت خارج شده‌اند، به ناکامی و گمراهی تشبیه می‌کند. خواسته اصلی عطار، رسیدن به مقام عشق و معرفت است و او به پیروانش توصیه می‌کند که از غفلت دور شوند و با ایمان به راه حق گام بردارند. تأکید بر نیکی و محبت به اهل بیت و پیروی از شریعت محمد (ص) در راه رسیدن به حقیقت و نور ایمان نیز از دیگر مضامین مهم این متن است. در نهایت، نویسنده یادآور می‌شود که برای رسیدن به مقام واقعی، نیاز به تلاش و رهایی از دنیای مادی و خودخواهی است.
هوش مصنوعی: وقتی محمد این ندا را از منبع حق شنید، گفت که وجود نور حق از ذات خود اوست.
هوش مصنوعی: تو را حق در گفتار خود، با صد اسم و عنوان معرفی کرده است.
هوش مصنوعی: تو که با خشم خود، ایوان دین را روشن کرده‌ای، همه بدعتها را به آتش کشیده‌ای.
هوش مصنوعی: تو راه و روش درست را به ما نشان می‌دهی و از توست که حقیقت روشن و نمایان می‌شود.
هوش مصنوعی: هر کس که به راه تو نرود و ایمان نیاورد، مردی کور است که در مسیر شیطان به هلاکت می‌رسد.
هوش مصنوعی: ای تو که حقیقت و محبت را به نیکی شناخته‌ای، حالت‌ها و اوضاع اطرافت مانند نوری درخشان برایت نمایان شده است.
هوش مصنوعی: ای کسی که با وجودت زمین نورانی و روشن شده و راهنمای کسانی هستی که در مسیر حقیقت و دانش حرکت می‌کنند.
هوش مصنوعی: در واقع، کسی در مسیر حقیقت به اندازه تو پیشرفت نکرده و در این دنیا هیچ‌کس به گرد پای تو نمی‌رسد.
هوش مصنوعی: هر کس که با راز و اسرار تو آشنا شود، در میان عاشقان، جایگاهی ویژه و ممتاز پیدا می‌کند.
هوش مصنوعی: هر کسی که در مسیر تو قرار نگیرد و با تو همرا ه نباشد، نفرین شده و شبیه به کسی است که در پلیدی و سیاهی غرق شده است.
هوش مصنوعی: هر کسی که از راه دین و سلوک شما جدا شود، در جستجوی معنای واقعی خدا و حقیقت گیج و سردرگم خواهد شد.
هوش مصنوعی: هر کس که از پیروی تو شرم کند، در فضای پاک دین خود، زخم و بدی به وجود می‌آورد.
هوش مصنوعی: من این موضوعات را بیان نمی‌کنم، اما احمد، پیامبر فرستاده‌شده، چنین گفت.
هوش مصنوعی: ای پیامبر فرستاده‌ها، دل عطّار را زنده کن و تنها اسرار را به او بگویید.
هوش مصنوعی: برای رسیدن به اهداف و آداب دینی‌ات در این دنیا، او به زحمت و تلاش می‌پردازد.
هوش مصنوعی: عطار به خاطر ضعف خود، رشته‌ای از وجودش را در دنیای پرآشوب و تلخ زندگی، که پر از چالش و سختی است، نگه داشته است.
هوش مصنوعی: عطاری در این مسیر وجود دارد که خاک را می‌بیند و از تو راه و پناهی می‌طلبد، زیرا از بی‌دینان در جست‌وجوست.
هوش مصنوعی: عطار در این زمان، بدون توجه به خود و وضعیتش، تنها به خاطر تو و برای دو جهان تلاش می‌کند.
هوش مصنوعی: ای امیر مؤمنان، دستم را بگیر، زیرا تو سلطان جهانی هستی.
هوش مصنوعی: ای امیر مؤمنان، جانم در میان دو حالت کفر و ایمان به شدت در حال سوختن و رنج بردن است.
هوش مصنوعی: در میان این جمعیت، با وجود منافقانی که هستند، چگونه می‌توانم جز عشق تو، چیزی را از دل بیرون کنم؟
هوش مصنوعی: ای فرمانروا، این مردم بدون راه و هدایت گم شده‌اند و در وضعیت نامعلوم و سردرگمی به سر می‌برند.
هوش مصنوعی: ای علی، این گروه بازگشته‌اند و بر راه قوم نمرود قدم گذاشته‌اند.
هوش مصنوعی: ای امیر، این مردم همچون قوم لوط آواره و سردرگم شدند و زندگی‌شان بی‌روح و بی‌محتوا شده است.
هوش مصنوعی: ای امیر این مردم که پشت سر مرده‌ها می‌گردند، مانند سگ‌ها رفتار می‌کنند.
هوش مصنوعی: ای امیر، از دست این افراد چه کنم؟ دیگر نمی‌توانم آنقدر صبر کنم که کمر بند صبرم را باز کنم و به آن پایان دهم.
هوش مصنوعی: دیگر توانایی صبر کردن برای من باقی نمانده، زیرا ظلم و ستم‌هایشان به وضوح در اطرافشان دیده می‌شود.
هوش مصنوعی: داور و فقیه و ناظران، همه در دامی می‌افتند و به خوبی نمی‌توانند حساب و کتاب کنند.
هوش مصنوعی: ای راهرو، از آنها دوری کن و احتیاط کن، تا به هراس روز قیامت نرسی.
هوش مصنوعی: تمامی موارد را به تقلب و فریبکاری می‌دانند، در حالی که آنها اصول و فروع دین را زیر سؤال می‌برند.
هوش مصنوعی: ای علی، ای زینت خلق! یارانت که مانند من در پیش تو ماندند، آخر همان هفده نفر هستند.
هوش مصنوعی: در اینجا شاعر به این نکته اشاره می‌کند که از دوستان و همراهانش تنها تعداد کمی باقی مانده‌اند و درواقع اشاره به تعدادی از مردم دمشق و کوفه دارد که به تعداد پانصد هزار نفر می‌رسند. این بیان گرانی و فراق را نشان می‌دهد و نوعی احساس تنهایی و دل‌تنگی برای ارتباطات و دوستی‌های گذشته را به تصویر می‌کشد.
هوش مصنوعی: از موقعیت مکه تا دورترین نقطه روم و از سرزمین مصر تا مرز فوم.
هوش مصنوعی: سرزمین خراسان و ترکستان وجود دارد و سرزمین‌های ترک تا مرز چین ادامه دارد.
هوش مصنوعی: از زمان پیامبر محمد (ص)، حکومت و سرپرستی مردم بر اساس اصول اسلامی و قوانین شرعی انجام می‌شد.
هوش مصنوعی: همه به راه و روش او در آمده‌اند و از راه امیرمؤمنان منحرف شده‌اند.
هوش مصنوعی: آنها از شهر دین رفته‌اند و خود می‌دانند که چه کسی با آنهاست.
هوش مصنوعی: سپس دین آنان به درستی برقرار شد، زیرا از نسلی که ایمان نداشتند جدا شدند.
هوش مصنوعی: مانند شمر و یزید که از حق دور شده‌اند، بر آنها لعنت می‌فرستیم.
هوش مصنوعی: پسر پورنادان، پسر عاصی، با کسی پیمان بسته و به همین خاطر، فلان بن فلان نفر ملعون است.
هوش مصنوعی: همه گفتند که او در مسیر کفر، به همان اندازه به ایمان نیز نزدیک است.
هوش مصنوعی: اگر به او بیعت کنیم، خط او در دست ما خواهد بود و این کار برای ما نیکو خواهد بود.
هوش مصنوعی: عثمان، به عنوان خلیفه در جهان شناخته شده است و او را به نام «دارای دو نور» می‌نامند، زیرا موقعیت و شخصیت او برای مردم آشکار است.
هوش مصنوعی: پس از او، پسر بوسفیان در مقام امیری خوب و شایسته بود، چون به او نسبت داشت و به او وابسته بود.
هوش مصنوعی: این گروه همه به راه افتادند و به سوی او رفتند، اما در این مسیر نادان شدند.
هوش مصنوعی: در این زمان، مردم نسبت به راه و شیوه جدّ خود آگاه شدند و از آن راستا گمراه شدند.
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که افرادی که به نوعی ناامید یا مایوس هستند، باید برای رفتارها و اعمالشان آماده باشند. اگر تو می‌خواهی با آنها رو به رو شوی یا با آنها همراهی کنی، باید حقایق و واقعیت‌ها را با دقت در نظر بگیری.
هوش مصنوعی: مردم دنیا به دام کوری رفته‌اند و راه دستورهای پیامبر احمد را پنهان کرده‌اند.
هوش مصنوعی: با تلاش و کوشش در دین و مذهب من، همچون من سعی کن تا از تمامی غفلت‌ها و بی‌هویتی‌ها آگاه و هوشیار شوی.
هوش مصنوعی: این همه سرود و شعر که میان مردم است، عالمان چیزی را که حقیقت داشته باشد، به روشنی بیان نکرده‌اند.
هوش مصنوعی: من به طور واضح و روشن سخن گفته‌ام و تمام این مشکلات و موانع به خاطر خودم و رفتارم است.
هوش مصنوعی: من از کشتن تو نمی‌ترسم، زیرا رازهایم را به علی گفته‌ام.
هوش مصنوعی: من درباره او صحبت می‌کنم، کسی که مانند نوری در درون من است و روح من را روشن می‌کند.
هوش مصنوعی: ای دنیا، چند روزی دشمن خود را پرورش دادی که همچون یوز زندگی کرد؟
هوش مصنوعی: هرچند او برای تو زیبایی‌ها و لذت‌های زیادی به نمایش گذاشت، اما در نهایت دنیا او را به تلخی و واقعیات تلخ خود می‌خرد.
هوش مصنوعی: ای جوان، از قوم و قبیله‌ات فاصله بگیر و از خواب غفلت بیدار شو.
هوش مصنوعی: به سخنان پیامبر گوش بده و از نوشیدنی بهشتی سیراب شو.
هوش مصنوعی: نی می‌گوید که محمد (ص) دروازه علم است، ولی در حقیقت، مقام حضرت علی (ع) بسیار عالی و بی‌نظیر است.
هوش مصنوعی: تو به خاطر بی‌توجهی‌ات به دنیا و مادیات وابسته شده‌ای، اما کسانی که هوشیار و بیدار هستند، از این وابستگی دورند و آزادانه زندگی می‌کنند.
هوش مصنوعی: این کتاب‌ها باعث غفلت می‌شوند؛ این بدان معناست که در روز غفلت، دور شو و به حقیقت و معرفت بپرداز.
هوش مصنوعی: برای این که اسرار دین برای تو روشن شود و نماز و روزه‌ات به یقین و یقین قلبی بدل گردد.
هوش مصنوعی: اگر عمری به طول دویست سال داشته باشی، نمی‌توانی بر اساس سال‌های گذشته‌ات زندگی کنی و به سخن‌پراکنی بپردازی.
هوش مصنوعی: اگر تو روزه داری کنی، زندگی‌ات طولانی خواهد شد و اگر همیشه نماز بخوانی، در شب‌های‌ات خیر و برکت بسیاری خواهد بود.
هوش مصنوعی: بدون ولایت و راهنمایی او هیچ نوری نخواهی یافت و در روز قیامت، چهره‌ات تیره و تار خواهد بود.
هوش مصنوعی: به اصول دین محمدی پایبند باش و با انگیزه و قاطعیت در راه مردان بزرگ و راستین قدم بردار.
هوش مصنوعی: امید من به شاه اولیا است، زیرا او همانند تاجی بر سر دیگران است.
هوش مصنوعی: هر کس که مثل او شاهی باشد، در هر دو جهان برایش پناه و آرامشی خواهد بود.
هوش مصنوعی: ای کسی که از دین پیامبر جدا شده‌ای، مانند حجّاج لعین که نفرین شده است.
هوش مصنوعی: به پا خیز و مانند دینداران مؤمن باش و سپس به کلبهٔ عطار برو.
هوش مصنوعی: عطار در این مسیر از دیگران متفاوت و متمایز است؛ چرا که اشعارش به اندازه‌ی قند شیرین و دل‌نشین هستند.
هوش مصنوعی: نی شیرینی‌اش را از کجا می‌گیرد؟ چون مهر و عشق پادشاه در آن وجود دارد.
هوش مصنوعی: در مسیر عشق، کمتر از چوب هم نباشی، به حرف‌های عاشقان گوش بده و از عشق واقعی یاد بگیر.
هوش مصنوعی: تا زمانی که رازهای عشق روشن شود، بعد از آن تو خود، نور عشق خواهی بود.
هوش مصنوعی: این مراحل و مراحل مختلف از تو نشأت گرفته و این معانی و مفاهیم نیز تنها به واسطه تو آشکار شده‌اند.
هوش مصنوعی: اما باید جسم خود را بسوزانی و سپس لباس عرفان را بر خود بپوشانی.
هوش مصنوعی: از خدا بخواه که تو را در لباس فقر و زهد قرار دهد، سپس در دل خود را از سخنان بیهوده دور کن و تنها به او بپرداز.
هوش مصنوعی: تو که در جسم خود به زیبایی ظاهر شده‌ای، پس از آن، هم‌صحبت با چیزهای ناپسند و بی‌ارزش گشته‌ای.
هوش مصنوعی: تلاش کن که روح و جان خود را پاک کنی تا در سرزمین شناخت و عرفان، آدمی آزاد و پاک باشی.
هوش مصنوعی: درون خود را از آلودگی‌ها پاک کن تا روشنایی و نیکی به تو نائل شود.
هوش مصنوعی: دوری از خطرات بدی‌ها و پیوستگی شدید به خواسته‌های نفس اماره و وسوسه‌های شیطانی.
هوش مصنوعی: از کارهای ناپسند شیطان دوری کن و ارتباط با افرادی که به بدی مشهورند را قطع کن.
هوش مصنوعی: آیا میدانی که تو کیستی و برای چه در این دنیا پا به عرصه وجود گذاشته‌ای؟
هوش مصنوعی: تو جلوه‌ای از حقیقت الهی هستی و در این دنیای پر از ویژگی‌های الهی، خودِ تو نمایانگر صفات او هستی.
هوش مصنوعی: آیا میدانی که در این دنیا جز ستم و بی‌عدالتی چیزی نصیبت نشد، و حالا به دنبال درمان آن هستی؟
هوش مصنوعی: دنیا را همچون علی (ع) رها کن تا به رحمت و لطف خداوند دست یابی.
هوش مصنوعی: هر کس که در سختی‌ها و معانتا چون بوذر (شخصیت تاریخی) به سوختن و رنج بردن پرداخت، لباسی از راستی و صداقت برای خود بافت.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی آهنگهایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 شما حاشیه بگذارید ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.