مفتی شرع کرم عاقلهٔ ملت جود
آنکه از مادر احرار چنو کم زاید
فتوی بنده چو از روی کرم برخواند
حکم فتوی بکند مشکل آن بگشاید
خواجهای بندهٔ خود را نه به تکلیف سؤال
به مراد دل خود مکرمتی فرماید
مدتی بنده نیابد خبری زان انعام
هم در آن بیخبری عمر همی فرساید
چون خبر یافت هم از خواجه بپرسد کانکیست
که مراآنچه تو فرمودی ازو میباید
خواجه گوید که فلانست برو زو بطلب
بنده دم در کشد و هیچ بدان نفزاید
چون دگر روز بپرسد که فلان خواجه کجاست
تا بدو بگرود و پس به ادا بگراید
مردکی بیند از این بیهده گو چاکرکی
مشت کلپتره و بیهوده به هم درخاید
گویدش خواجهٔ ما رفت کنون ده روزست
تا رسیدست برو دایه و زن میگاید
بنده چون از پس آن رفته نخواهد رفتن
عوض آن اگر از خواجه بخواهد شاید
ور نشاید که عوض خواهد ازو آیدش آن
که حوالت نپذیرد پس از آن تا ناید
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شاعر در این شعر به موضوع محبت و لطف افراد درباری میپردازد. او از شخصی صحبت میکند که به خاطر کمالش و مهربانیهایش، از آزار و سؤالی که ممکن است از او پرسیده شود، فرار میکند. بندهای که در انتظار لطف و انعام از خواجه است، برای مدتی خبری از او نمیشنود و وقتش را بیهدف میگذراند. وقتی از خواجه میپرسد که آن انعام چیست، خواجه او را به شخصی دیگر ارجاع میدهد. بنده تصمیم میگیرد برود و ببیند آن شخص چه کسی است. در نهایت، او به کسی برمیخورد که از بیتحرکی و بیخبر بودن بنده متعجب است و میفهمد که خواجه به جایی سفر کرده است. بنده به این فکر میافتد که آیا همچنان باید پی حال خواجه باشد یا بهتر است به عوض آن چیزی بپردازد که خواجه وعده داده است.
به طور کلی، شعر به بررسی احساسات انسانی مانند امید، ناامیدی و جستجوی محبت میپردازد.
هوش مصنوعی: این بیت به تفسیر شخصیتی میپردازد که دارای کرم و بزرگواری است و از خانوادهای آزاده به دنیا آمده است. این فرد به عنوان مرجع دین و قضاوت نیکیها، منشأ خیرو برکت برای ملت تلقی میشود و نقش بسیار مثبتی در زندگی دیگران ایفا میکند.
هوش مصنوعی: هر گاه من با نیکی و مهربانی فتوا دهم، حکم و نظر من به حل مشکلات کمک خواهد کرد.
هوش مصنوعی: یک خواجه (آقایی) بندهاش را نه با زحمت و سختی به پرسش وادار میکند، بلکه با محبت و احترام به خواستههای دلش توجه میکند.
هوش مصنوعی: مدتی خبری از آن نعمتها به من نمیرسد و در این بیخبری عمرم به هدر میرود.
هوش مصنوعی: وقتی خبر را شنید، از خواجه خواهد پرسید که این شخص کیست که آنچه تو فرمودی، به او احتیاج دارم.
هوش مصنوعی: خواجه میگوید که شخصی خاصی وجود دارد که به دنبال او برو. وقتی آن شخص به در میرسد، هیچ چیز به آنچه دارد اضافه نمیشود.
هوش مصنوعی: زمانی که فردا از کسی بپرسند که فلان آقا کجاست، تا نزد او برود و سپس با او به گفتوگو بپردازد.
هوش مصنوعی: مردی بیمعنا را میبیند که نادانانه در حال تلاش و سر و صدا است، در حالی که کارش بیفایده و بیهدف است.
هوش مصنوعی: میگوید که آقای ما رفت و حالا ده روز است که به مقصد رسیده، حالا برو و به دایه و زن بگو.
هوش مصنوعی: هرگاه بندهای به خواستههایش نرسد، دیگر به دنبال آن نخواهد رفت و اگر هم بخواهد، شاید از خواجه چیزی به دست نیاورد.
هوش مصنوعی: اگر به کسی که در برابر ظلم سکوت میکند، از او انتظار تغییر و اصلاح رفتار داشته باشی، این انتظار به سادگی برآورده نخواهد شد و تا زمانی که او تصمیم به تغییر نگیرد، چیزی بهبود نخواهد یافت.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
عمر عاشق از املاک اجل فخرالدین
پنبه دزدید و ندانست که آن بگزاید
خورد سوگند و از آن شومی سوگند دروغ
پنبه شد رشته و از . . . ونش برون میآید
روز گم گشتن فرزند مقادیر قضا
چاه دروازهٔ کنعان به پدر ننماید
باش تا دست دهد دولت ایام وصال
بوی پیراهنش از مصر به کنعان آید
ماهروی من اگر پرده ز رخ بگشاید
فلک از عکس ویم ماه دگر بنماید
گر ببیند رخ چون آتش رخشنده در آب
دل خود را چو دل خلق جهان برباید
چون رقم بر بقم از نیل صبوحیش زنند
[...]
ای وزیری که دلت همت اگر در بندد
گره عقد ز ابروی فلک بگشاید
قدم همت تو تارک کیوان سپرد
چنبر طاعت تو گردن گردون ساید
در زمان قلمت زهره ندارد بهرام
[...]
کردگارم مگر از غیب دری بگشاید
رهی از لطف به کوی تو مرا بنماید
هست امید من دلخسته که لطف و کرمش
گره از کار فروبسته ما بگشاید
پیش از این در ظلمات شب هجرم بکشد
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.