مؤتمن اسعد بن اسماعیل
آن به قدر و شرف عدیم عدیل
هست خورشید آسمان جلال
هست مختار مهتران جلیل
آنکه در خاک حلم او آرام
وانکه در باد حکم او تعجیل
خاک با حلم او چو باد خفیف
باد با طبع او چو خاک ثقیل
بر قدرش قصیر قامت چرخ
بر طبعش غدیر قلزم و نیل
سخنش علم غیب را تفسیر
قلمش راز چرخ را تاویل
نیست با عرض و طول همت او
پیکر آسمان عریض و طویل
غاشیهٔ همتش کشند همی
بر فلک جبرئیل و میکائیل
نبود بر سخاوتش منت
نبود در کفایتش تعطیل
ای بری عفو و عونت از پاداش
وی مصون عهد و قولت از تبدیل
چرخ را رفعت تو گفته قصیر
برق را فکرت تو خوانده کلیل
کوه با عزم محکم تو سبک
ابر با دست بخشش تو بخیل
ای نهاده به خاصیت ز ازل
قدرت اکلیل چرخ را اکلیل
فلک از رشک رتبت و شرفت
در ازل جامه رنگ کرده به نیل
ملک از بهر نامهٔ عملت
خویشتن وقف کرده بر تهلیل
نیست اندر جهان کون و فساد
رزق را چون دل تو هیچ کفیل
نیست اندر بیان باطل و حق
عقل را چون دل تو هیچ دلیل
آفتاب از کف تو بخشد نور
همچو از آفتاب جرم صقیل
ای نزاده ترا زمانه بدل
وی ندیده ترا ستاره بدیل
تویی آن کس که در سخا آید
پشهٔ تو به چشم گردون پیل
منم آن کس که در سخن شاید
موزهٔ من زمانه را مندیل
سخنم شد چنان که بنیوشد
گوش جانش چو محکم تنزیل
گرچه در هر سخن نهد فلکم
بر جهان و جهانیان تفضیل
نیست سنگم به نزد کس که مرا
سنگها زد زمانه بر قندیل
عیبم این بیش نه که کم بودست
دخلم از خرج دبه و زنبیل
کشتهٔ دهرم و صریر قلمت
هست مانند صور اسرافیل
به نشورم رسان که دیدستم
بارها گوشمال عزرائیل
گفته بودم که کدیهای نکنم
اندرین خدمت از کثیر و قلیل
کرمت گفت از آن چه عیب آید
شعر چون بکر بود و مرد معیل
تا کند آسمان همی حرکت
تا کنند اختران همی تحویل
حاسدت زاسمان مباد عزیز
تابعت ز اختران مباد ذلیل
باد طبع تو یار لهو و لعب
باد خصم تو جفت حزن و عویل
خانهٔ دانش از دل تو به پای
دیدهٔ بخشش از کف تو کحیل
ایمن اندر نظارهگاه سپهر
گوش جانت ز بانگ طبل رحیل
زنده اسلاف تو به تو چو به من
جدم اسحق و جدت اسماعیل
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر درباره شخصیت والای مؤتمن اسعد بن اسماعیل است، که به خاطر شرافت، کمالات و ویژگیهای برجستهاش ستایش شده است. شاعر مؤتمن را همچون خورشیدی در آسمان جلال و فرزانگی میداند و بر عمق علم و دانایی او تأکید میکند. او به استقامت و حلم مؤتمن اشاره کرده و او را از کسانی معرفی میکند که قدرت و عظمتش باعث برتری او بر دیگران شده است.
در این شعر، شاعر محوری برای بیان فضائل مؤتمن قرار داده و او را نه تنها دوست و حامی علم و حقیقت، بلکه فردی سخاوتمند و با تقوا توصیف میکند. همچنین، تأکید بر این نکته است که هیچکس نمیتواند در برابر عزم و اراده او ایستادگی کند. شاعر در نهایت به ارادتی که برای او دارد اشاره کرده و به نسلهای پیشین خود، از جمله جدینش اسحق و اسماعیل، افتخار میکند. این شعر تصویری روشن از شخصیت مؤتمن و جایگاه ویژهاش در جامعه ارائه میدهد.
هوش مصنوعی: اسعد بن اسماعیل شخصیتی است که به خاطر ویژگیهای برجستهاش مورد احترام و اعتماد قرار دارد، و مقام و جایگاه او بی نظیر و قابل ستایش است.
هوش مصنوعی: خورشید در آسمان جلوهای از جلال و بزرگواری دارد، و مختار، پیشوای بزرگ و قابل احترام است.
هوش مصنوعی: آن که دارای حلم و صبر است، در آرامش و سکون زندگی میکند، و کسی که در کارهای خود تند و عجول است، مانند باد سریع و بیقرار است.
هوش مصنوعی: خاک با تحمل و صبوری او همانند بادی آرام و خفیف است، و باد هم با طبیعت او مانند خاکی سنگین و سنگینبار به نظر میرسد.
هوش مصنوعی: این بیت به نوعی به تفاوت میان ارزش و مقام واقعی فرد نسبت به آنچه که در ظاهر دیده میشود، اشاره دارد. شاعر با استفاده از تصاویری از دنیای طبیعی، دوگانگی عظمت و کوچکی را نشان میدهد. هرچند که به نظر میرسد دنیا و محیط اطراف کوچک و محدود است، اما در واقعیت میتواند نشاندهنده عمیقترین صفات و ویژگیهای فرد باشد که فراتر از ظاهر به چشم میخورد.
هوش مصنوعی: سخنان او به گونهای است که مسائل پنهان را آشکار میکند و نوشتههایش معنا و مفهوم پیچیدهی زندگی و جهان را توضیح میدهد.
هوش مصنوعی: عرض و طول آسمان به اندازه و وسعت همت او نیست، یعنی عظمت و تلاش او فراتر از اندازههای فیزیکی آسمان است.
هوش مصنوعی: او با همت و ارادهاش، همچون بر پلک آسمان، جبرئیل و میکائیل را به سوی خود میکشد.
هوش مصنوعی: او به قدری سخاوتمند است که نیازی به جلب توجه ندارد و در توانمندیهایش هیچ کمبودی نیست.
هوش مصنوعی: ای که در بخشش و کمک به دیگران بینظیری، پاداش تو از هر گونه عمل و رفتار محفوظ است و وعدهها و قولهایت تغییر نمیکنند.
هوش مصنوعی: بلندی و عظمت تو باعث شده که چرخ (دوار جهان) آن را ناچیز بداند، و درخشش برق نیز به خاطر فکر و اندیشهی تو کم جلوه میکند.
هوش مصنوعی: کوه با عزم محکم تو متزلزل میشود و ابرها با دست مهربان تو به سختی میتوانند ماندگار بمانند.
هوش مصنوعی: تو از آغاز استعداد و قدرت را در وجود خود نهادهای، مانند تاجی که بر فراز چرخ وجود میدرخشد.
هوش مصنوعی: آسمان به خاطر حسادت به مقام و اعتبار تو در ابتدا، لباس رنگی به خود پوشیده است.
هوش مصنوعی: فرشتهها برای ثبت اعمال تو در حال آمادهباش هستند و خود را وقف تسبیح و ستایش تو کردهاند.
هوش مصنوعی: در جهان هیچ کس مانند دل تو برای رزق و روزی کفیل و ضامن نیست.
هوش مصنوعی: در هیچ کلامی نمیتوان حق و باطل را به خوبی discern کرد، زیرا عقل نمیتواند مانند دل تو دلیل و برهانی بیاورد.
هوش مصنوعی: خورشید از دستان تو نوری میدهد، مانند اینکه خورشید از جسم درخشانش نور ساطع میکند.
هوش مصنوعی: ای زمانه، تو را هیچ چیز دیگری به جای تو نمیتواند بشناساند، چون ستارهای همجای تو وجود ندارد.
هوش مصنوعی: تو آن کسی هستی که در بخشندگی، پشهای به چشم بزرگترین موجودات عالم هم میزند.
هوش مصنوعی: من آن فردی هستم که در کلام و سخن خود میتوانم به اندازهای قوی و تاثیرگذار باشم که گویی زمانه را زیر پا بگذارم و به آن تنوع و زیبایی ببخشم.
هوش مصنوعی: سخنان من به گونهای است که جانش را به شنیدن وا میدارد، مانند آنچه که در قرآن بهصورت محکم و روشن نازل شده است.
هوش مصنوعی: اگرچه در هر کلامی که بر جهان و مردم آن اثر میگذارد، برتری وجود دارد.
هوش مصنوعی: من به کسی اهمیت نمیدهم و احساس میکنم که زمانه سختیها و مشکلات زیادی را بر سرم ریخته است.
هوش مصنوعی: من عیبم فقط این است که درآمدم از هزینهام کمتر است و همین باعث مشکل شده است.
هوش مصنوعی: من در زمانهٔ خودم مانند یک قربانی هستم و نوشتن تو همانند صدای نفخ صور روز قیامت است.
هوش مصنوعی: به من بگو که مرگ را چندین بار تجربه کردم و به سختی متوجه آن شدم.
هوش مصنوعی: من گفته بودم که در این کار، هیچ دستدرازی نکنم، چه بسیار و چه کم.
هوش مصنوعی: شعر وقتی زیبا و بدون نقص است که از دل و احساسات ناب و خالص برآمده باشد، مثل یک دوشیزه که هنوز عیب و نقصی ندارد.
هوش مصنوعی: آسمان در حال حرکت است و ستارهها نیز در حال تغییر موقعیت هستند.
هوش مصنوعی: سعی کن در زندگی به کسی حسادت نکنی و همچنین امیدوار باش که کسی هم به تو حسادت نکند. نیازی نیست زیر بار سختیها بروی یا نگران حرف دیگران باشی؛ بلکه باید ارزش و مقام خود را حفظ کنی.
هوش مصنوعی: طبع تو همیشه به شادی و خوشی مشغول است، در حالی که دشمن تو همواره با غم و ناله همراه است.
هوش مصنوعی: خانهٔ علم و دانش در دل تو قرار دارد و با نگاه بخشش و عطوفت تو نماد مییابد.
هوش مصنوعی: در زیر آسمان، با آرامش به تماشا نشستهای و گوش جانت آماده شنیدن صدای طبل سفر است.
هوش مصنوعی: اجداد تو به تو زندهاند همانطور که جد من، اسحق، به من مرتبط است و جد تو، اسماعیل، به تو.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ای به سر برده خیره عمر طویل
همه بر قال قال و گفتن قیل
خبر آری که این روایت کرد
جعفر از سعد و سعد از اسمعیل
که پسر بود دو مر آدم را
[...]
جای تحسین چو دست مرگ از این
کرد سوی سقر همی تحویل
دهنش گنده بود و رویش زشت
چشم و بینی ببست عزرائیل
ای به ذات تو ملک گشته جلیل
وی به نام تو زنده نام خلیل
از بیان تو طبع فضل فرح «فره »
وز بنان تو چشم جود کحیل
پیش حلم تو آب نرم درشت
[...]
تاکه دیوت بود به راه دلیل
نکند با تو همرهی جبریل
ای ترا آفتاب حاجب بار
حشمتت را ستارگان در خیل
چرخ جاه ترا معالی برج
بحر جود ترا مکارم سیل
بوده در وقت فطرت عالم
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.