اگرچه ناموران را تفاخر از هنرست
تفاخر هنر از شهریار نامورست
جلال دولت عالی جمال ملت حق
که پادشاه جهان است و خسرو بشرست
اگر زمانه بنازد ز عدل او نه شگفت
که عدل او ز حوادث زمانه را سپرست
به گِرد رایت او گَرد گر ظفر خواهی
که گرد رایت عالیش آیت ظفرست
همیشه روشنی از رای اوست عالم را
مگر که عالم چشم است ورای او بصر است
خجسته دولت او آفتاب را ماند
که هم به خاور از او نور و هم به باختر است
اگر خرد ز دل آید دلش همه خردست
و گر هنر ز تن آید تنش همه هنرست
نه بیستایش او بر زبان کس سخن است
نه بی پرستش او بر میان کس کمر است
از آن بود نظر مشتری خجسته به فال
که بخت فرخ او را به مشتری نظرست
مناز خیره به قومی که پیشتر بودند
به شاه ناز کز ایشان به ملک بیشتر است
پدرش بود به دولت زیاده از دگران
به دین و دانش و داد او زیاده از پدرست
خدایگانا فتح تو از میان فتوح
به قدر و جاه چو سَبْعُالمَثانی از سُوَرست
تو آن شهی که هوای تو داد بیستم است
تو آن شهی که رضای تو نفع بیضررست
ز روی عقل جهان چون تن است کان تن را
مراد تو چو سر ورای تو چو چشم سرست
خدای عرش به حکم تو کرد گنج ملوک
اگر چه بیش تو گنج ملوک بیخطرست
مگر مراد تو جزوی است از قضا و قدر
که حَلّ و عَقدِ جهان از قضا و از قَدَرست
زمانه را دو درست از بدی و از نیکی
حُسام و کِلک تو قفل و کلید آن دو درست
به شرق و غرب ز احسان وجود تو صفت است
به بر و بحر ز انصاف و عدل تو سمرست
بسا کسا که چو آتش به کینهٔ تو شتافت
کنون دو دیده پر از دود و دل پر از شررست
مگر عداوت تو آتش جگرسوز است
که سال و ماه عدوی تو سوخته جگرست
شریف حضرت تو هست کعبهٔ شاهان
سریر تو چو مقام و رکاب تو حَجَرست
به مدح توست سزاوار هر کجا نُکَت است
به تاج توست سزاوار هرکجا گهرست
مدایح تو همه مدح ما بیفروزد
که طبع ما صدف است و مدیح تو دررست
به جز خدای تعالی هرآنچه هست دگر
همه سراسر زیرست و بخت تو زبرست
تو را ز بخت و جهان را ز عدل تو هر روز
بشارتی دگرست و سعادتی دگرست
همیشه تا که زمانه نتیجهٔ فلک است
همیشه تا که مُحرّم مُقدّم صفرست
جهان تو گیر و ولایت تو بخش و شاه تو باش
ز دهر مگذر اگرچه که دهر در گذرست
برو به کام دل خویش هر کجا خواهی
که کردگار تو را یار و بخت راهبرست
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به ستایش و مدح یک پادشاه بزرگ و باصفا پرداخته و ویژگیهای او را به تصویر میکشد. شاعر بیان میکند که هنر و افتخار شهروندان از وجود این پادشاه نشأت میگیرد. عدالت او به عنوان یک سپر در برابر حوادث زمان شناخته میشود و روشنایی جهان به تدبیر او وابسته است. این پادشاه مانند آفتاب درخشان است که نورش به همه جا میرسد. بیتردید، مدح این پادشاه در زبانها است و او جایگاه والایی دارد که حتی دیگران به او تکیه میکنند. همچنین، اشاره میشود که او دارای فضایل زیادی است که بیشتر از نسلهای قبل از خودش است و فتح و پیروزیهای او به خاطر اراده و قضا و قدر الهی است. در نهایت، شاعر با امید به سعادت و بهروزی پادشاه دعا میکند تا او همیشه در خوشی و کاوش دلخواه خود باشد.
هوش مصنوعی: اگرچه هنرمندان به خود می بالند و به خاطر هنرشان معتبر شدهاند، اما خود هنر نیز به واسطه وجود پادشاهان بزرگ و مشهور به اعتبار رسیده است.
هوش مصنوعی: عظمت و شکوه پادشاهی که زیبایی و جمالش در اوج است و او حاکم بر جهان و سرور انسانهاست.
هوش مصنوعی: اگر دنیا به عدالت او مباهات کند، جای تعجب نیست؛ چرا که این عدالت اوست که از حوادث و مشکلات زمانه حمایت و محافظت میکند.
هوش مصنوعی: اگر میخواهی پیروز باشی، به دور پرچم او (رایت) بچرخ. زیرا دور پرچم بزرگ و والا، نشانه و علامت پیروزی است.
هوش مصنوعی: روشنی و دانایی همیشه از نظر و تفکر او ناشی میشود، ولی اگر کسی به حقیقت دنیا آگاه نباشد، مانند این است که چشمها فقط به تاریکی مینگرند و حقیقت را نمیبینند.
هوش مصنوعی: خوشبختی و سعادت او مانند خورشید است که هم در سمت شرق نور پخش میکند و هم در سمت غرب.
هوش مصنوعی: اگر خرد و اندیشه از دل انسان برآید، دل او پر از خرد و حکمت خواهد شد و اگر هنر از وجود او نشأت گیرد، بدنش نیز مملو از هنر و زیبایی خواهد بود.
هوش مصنوعی: هیچکس بدون ستایش او چیزی نمیگوید و هیچکس بدون پرستش او به جایگاه باارزشی دست نمییابد.
هوش مصنوعی: به خاطر خوشبختی و خوش شانسی مشتری، نگاه او به فال باعث شد که بخت خوبش را مشاهده کند.
هوش مصنوعی: به کسانی که پیش از این در دربار شاه بودند و به آنها ناز میکرد، حسادت نکن. زیرا این افراد از نظر مقام و قدرت، در میان دیگران برجستهتر هستند.
هوش مصنوعی: پدر او از دیگران به خاطر مقام و ثروتش برتری داشت، اما در دین، علم و عدالت، او از پدرش بهتر بود.
هوش مصنوعی: ای خداوند، پیروزی تو از میان دیگر پیروزیها، مانند سَبْعُالمَثانی (سورههای ابتدایی قرآن) از سورههای دیگر است، که ارزش و مقام بلندی دارد.
هوش مصنوعی: تو آن کسی هستی که انتظار تو موجب آرامش و امنیت است و همچنین وجود تو به معنای رضایت و بهرهای خالص بدون هیچ گونه آسیب و ضرر است.
هوش مصنوعی: جهان مانند بدن است که عقل به آن مینگرد. تو باید به چیزی فراتر از ظاهر آن نگاه کنی، زیرا آنچه مورد نظر توست، بالاتر از چیزهایی است که با چشم سر میبینی.
هوش مصنوعی: خدای بزرگ به خاطر تو، ثروت پادشاهان را ایجاد کرد، هرچند که ثروت پادشاهان برای تو هیچ خطری ندارد.
هوش مصنوعی: آیا هدف و خواسته تو جزئی از سرنوشت و تقدیر نیست؟ که همه چیز در این جهان بر اساس قضا و قدر رقم خورده است.
هوش مصنوعی: زمانه دارای دو جنبه است: خوبی و بدی. تو کلید و قفل این دو جنبه هستی، که با رفتار و انتخابهای خود میتوانی آنها را باز کنی یا ببندی.
هوش مصنوعی: وجود تو مانند نیکی و احسانی است که به شرق و غرب میرسد و در خشکی و دریا، انصاف و عدل تو در درختان و میوهها به بار نشسته است.
هوش مصنوعی: بسیاری از افراد که با کینه و دشمنی به سوی تو حمله کردند، اکنون خود دچار آتش سوزان شدهاند و چشمانشان پر از اشک و دلشان پر از درد و ناراحتی است.
هوش مصنوعی: آیا دشمنی تو مثل آتشی سوزان است که بر دل و جان من تأثیر گذاشته و ماهها و سالهاست که من را به درد و رنج کشانده؟
هوش مصنوعی: شما، ای حضرت، به اندازهی کعبه برای پادشاهان باارزش و محترم هستید. جایگاه و نشیمن شما نیز همچون سنگ مقام — که در حج قرار دارد — از اهمیت ویژهای برخوردار است.
هوش مصنوعی: هر جا مدح و ستایشی وجود دارد، به خاطر توست و هر جایی که جواهر و ارزشهایی هست، به خاطر اعتبار و مقام توست.
هوش مصنوعی: هرچقدر تو را تعریف و ستایش کنند، همه این ستایشها به نفع ماست، زیرا ما مثل صدفی هستیم که فقط گنجینهای از زیباییها را در خود نهفته دارد و ستایش تو برای ما همچون مرواریدی ارزشمند است.
هوش مصنوعی: به جز خداوند متعال، همه چیز دیگری در این دنیا پایین و ناپایدار است، در حالی که تقدیر و شانس تو در سطحی بالاتر و بهتر قرار دارد.
هوش مصنوعی: هر روز برای تو به خاطر نیروی شانس و عدالت تو، خوش خبری و خوشبختی جدیدی به وجود میآید.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که همهچیز تحت تأثیر سرنوشت و تقدیر الهی قرار دارد و همواره وضعیتی که در آن هستیم به همین ترتیب ادامه خواهد داشت؛ درست مانند این که آغاز محرم، مقدمهای بر صفر است. به عبارتی دیگر، روند زندگی و حوادث آن به طور مستمر تحت تأثیر عواملی است که خارج از کنترل ما قرار دارند.
هوش مصنوعی: دنیا را برای خودت در دست بگیر و سرپرستی آن را به عهده بگیر. باید در زندگیات مثل یک پادشاه عمل کنی و هرگز از زندگی نگذری، حتی اگر زمان به سرعت میگذرد.
هوش مصنوعی: به هر کجا که میخواهی برو و از زندگیات لذت ببر، چون خداوند تو را یاری میکند و بخت خوب در کنارت است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
در این قصیده که گفتم من اقتفا کردم
باوستاد لبیبی که سیدالشعراست
بر آن طریق بنا کردم این قصیده که گفت:
«سخن که نظم کنند آن درست باید و راست »
قوی دلی که به خلق و به خلق گل شکر است
ز خلق و خلقش چون گل شکر در آب تر است
ثبات دولت او جان صورت امل است
شعاع خنجر او نور دیده ظفر است
همای همت او ظل مردمی گسترد
[...]
به راه راست توانی رسید در مقصود
تو راست باش که هر دولتی که هست تو راست
تو چوب راست بر آتش دریغ میداری
کجا به آتش دوزخ برند مردم راست
شب فراق سیاه و مرا سیاه تر است
که شام تا سحرم زلف یار در نظر است
چگونه تیره نباشد رخم که شمع مراد
نمی فروزد ازین آتشی که در جگر است
مگو که چند شوی بی خبر ز مستی عشق
[...]
براه راست توانی رسید در مقصود
تو راست باش که هر دولتی که هست تراست
تو چوب راست بر آتش دریغ میداری
کجا بآتش دوزخ برند مردم راست
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.