سال چون نو گشت فرزند نو آمد شاه را
شاه نیکو روی نیکوعهد نیکوخواه را
خواست یزدان تا ز نسل شاه بنماید به خلق
چون ملکشاه و چو طغرلشاه و سلطانشاه را
خواست دولت تا بود چون آفتاب و مشتری
آسمانی نو به برج پادشاهی ماه را
زین طرب نشگفت اگر زینت فزاید در جهان
رایت و تیغ و نگین و تاج و تخت و گاه را
ای جهانداری که ایوان تو و میدان تو
قبله و محراب شد عز و جلال و جاه را
در هنر پیشی ز اسکندر که هنگام هنر
سجده باید کرد پیش تو چون او پنجاه را
عدل و انصاف تو اندر بیشهٔ ایران زمین
آشتی داده است با شیر ژیان روباه را
رسم تو رونق دهد رسم بزرگان را همی
همچو یاقوتی که او قیمت دهد اشباه را
شیرمردان بینم اندر خدمت درگاه تو
طوق در گردن فکنده طوع بیاکراه را
دوستان و دشمنانت در جهان مستوجب اند
شادی پاداشن و تیمار بادافراه را
حلق و فرق بدسگالت جای آه و آهن است
درخور آمد فرقش آهن را و حلقش آه را
کامکاری کی بود در پیش تیغت خصم را
پایداری کی بود در پیش صرصر کاه را
هرکه جوید کین تو، کوتاه گردد مدتش
کین تو گویی سبب شد مدت کوتاه را
دشمن تو در نهان شش چیز دارد روز و شب
تیر و تیغ و نیزه و زندان و بند و چاه را
بر هر آن صحرا که لشکرگه زند شاه جهان
ابر سقائی کند هر روز لشکرگاه را
عنبرین بینم همی افواه خلق از مدح تو
بوی عنبر داد گویی مدح تو اَفواه را
بنده از راه حوادث با سلامت بگذرد
چون ز مدح و آفرینت توشه سازد راه را
سیرت و رسم تو را بر هر هنر تقدیم باد
تا بود بر هر سخن تقدیم بسمالله را
سال و ماه تو همیشه فرخ و فرخنده باد
تا که در تقویم تاریخ است سال و ماه را
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در آغاز سال نو، فرزندی جدید به دنیا میآید که شاه نیکو و نیکخواه پادشاهی است. خداوند میخواهد از نسل این شاهان، نظیر ملکشاه و طغرلشاه و سلطانشاه، نمایانی را به مردم نشان دهد. دولت او به مانند خورشید و مشتری خواهد بود و جلال و شکوه او در تمام زمین دیده میشود. هنر او برتر از اسکندر است و به او سجده لازم است.
عدل و انصاف او در ایران برقرار است و مردم با یکدیگر در صلح هستند. رسم و رسوم او رونق مییابد و درگاه او مملو از شجاعت و دلیری است. دوستان و دشمنان او هر دو مستحق پاداش و پناه هستند. دشمنان او همواره به فکر کینهورزی هستند و باید از تیغ او بترسند.
اگر کسی به او کینه ورزد، عاقبتش بد خواهد بود. لشکر او هر جا که باشد، مانند باران بر سر زمین میبارد. مدح او مانند عطر خوشبو است و بندهای که در راه حوادث حرکت میکند، از مدح او بهرهمند میشود. سیرت و رسم او را باید تقدیم کرد تا نام او همیشه بر سر زبانها باشد. سال و ماه او همیشه فرخنده باد.
هوش مصنوعی: سال نو که میشود، فرزندی نو به دنیا میآید. پادشاهی با چهره زیبا و نیکو، با عهد و پیمانی نیکو نیز به وجود میآید.
هوش مصنوعی: خداوند اراده کرد که از نسل پادشاهان، افرادی مانند ملکشاه، طغرلشاه و سلطانشاه را به مردم معرفی کند.
هوش مصنوعی: خواست قدرت مانند خورشید و سیاره مشتری در آسمان باشد و ماه را به جایگاه پادشاهی برساند.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که اگر شادی و خوشی در جهان بیشتر شود، تعجبی ندارد که زیباییهای مادی مانند پرچم، شمشیر، جواهرات، تاج، تخت و مکانهای مهم نیز افزایش یابد. به عبارت دیگر، وقتی که زندگی پر از سرور و نشاط باشد، طبیعتاً جلوههای ظاهری و مادی نیز بیشتر و زیباتر خواهند شد.
هوش مصنوعی: ای صاحب قدرت و سلطنت، ای مکان تو که مانند قبله و محل نماز در نظر مردم قابل احترام و بزرگ است. قدرت و عظمت تو در میانه میدان و تالارها نمایان است.
هوش مصنوعی: در هنر و خلاقیت از اسکندر هم جلوتر هستی، زیرا او در زمان هنر به سجده میرفت، اما اکنون باید به تو احترام گذاشت و پیش تو زانو زد، حتی اگر این کار برای پنجاه نفر دیگر باشد.
هوش مصنوعی: با عدالت و انصاف تو، در سرزمین ایران، آشتی و همزیستی میان شیر و روباه برقرار شده است.
هوش مصنوعی: رسم و رفتار تو باعث شکوه و جذابیت رسوم بزرگترها میشود، درست مانند یاقوتی که به دیگر سنگها ارزش و قیمت میدهد.
هوش مصنوعی: شیرمردان را میبینم که در خدمت درگاه تو با کمال میل و بدون هیچ گونه اجبار، گردن خود را زیر طوق قرار دادهاند.
هوش مصنوعی: دوستان و دشمنانت در زندگی، هر کدام به نوعی سزاوار شادی و پاداش هستند و همچنین باید تحت مراقبت و توجه قرار بگیرند.
هوش مصنوعی: در اینجا به تصویرسازی از زنجیری اشاره میشود که بخشی از آن از آهن و بخشی دیگر از آتش ساخته شده است. ارتباط بین آهن و آتش نشاندهندهی تضاد و تعامل میان دو عنصر مختلف است. وجود آهن به عنوان محکمترین و مقاومترین ماده، و آتش به عنوان نیرویی تخریبگر، نمادی از قدرت و آسیبپذیری در کنار هم است. این تصویرهای نمادین نشاندهندهی عملکردهای مختلف و تأثیرات آنها بر یکدیگر هستند.
هوش مصنوعی: انجام کارهای خوب و موفقیت در برابر دشمنان هیچگاه پایدار نیست، مانند اینکه در برابر طوفان نمیتوان کاه را استقامت داد.
هوش مصنوعی: هر کس که به دنبال تو باشد، عمر و زمانش کوتاه میشود، چون تو باعث میشوی که زمان برای او کوتاه بگذرد.
هوش مصنوعی: دشمن تو در خفا شش چیزی دارد که در تمام روز و شب بر تو مسلط است: تیر، تیغ، نیزه، زندان، بند و چاه.
هوش مصنوعی: در هر جایی که پادشاه دنیا اردو بزند، ابر به مانند سقا هر روز آنجا را مانند لشکرگاه آبیاری میکند.
هوش مصنوعی: بوهای خوش که از زبان مردم در مورد تو به مدح و ثنای تو منتشر میشود، مانند بوی عنبر است که فضای اطراف را معطر کرده است.
هوش مصنوعی: من با وجود مشکلات و حوادث، به سلامت عبور میکنم چون از ستایش و دلگرمی تو بهرهمند هستم و این امر راه را برایم هموار میسازد.
هوش مصنوعی: ای سیرت و رفتار تو، هر هنری را به تو تقدیم میکنم تا بر هر سخنی، ابتدا نام خدا ذکر شود.
هوش مصنوعی: همیشه برای تو سال و ماهی خوش یمن و مبارک باشد تا زمانی که این تقویم تاریخ وجود دارد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
شاه را خواهی که بینی، خاک شو درگاه را
ز آبرو آبی بزن درگاه شاهنشاه را
نعل کن چون چتر او دیدی کلاه چرخ را
چاک زن چون روی او دیدی قبای ماه را
چون کله بر سر نشین دزدان افسر جوی را
[...]
در شب تاریک برداری نقاب از روی خویش
مرد نابینا ببیند باز یابد راه را
طاقت پنجاه روزم نیست تا بینم ترا
دلبرا شاها ازین پنجاه بفکن آه را
پنج و پنجاهم نباید هم کنون خواهم ترا
[...]
عقل را با عشق کاری نیست زودش پنبه کن
تاچه خواهی کرد آن اشتردل جولاه را
عقل نزد عشق خود راهی تواند برد نه
نزد شاهنشه چه کار اوباش لشگر گاه را
حد و اندازه ندارد نالهها و آه را
چون نماید یوسف من از زنخ آن چاه را
راه هستی کس نبردی گرنه نور روی او
روشن و پیدا نکردی همچو روز آن راه را
چون مه ما را نباشد در دو عالم شبه و مثل
[...]
روی ترکم بین مکن نسبت به خوبی ماه را
ترک من در خیل دارد همچو مه پنجاه را
دامن خرگه براندازد به شبها تا مگر
گمرهی در منزل او باز یابد راه را
رهنمایان فلک با شبروان ره گم کنند
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.