الا ای آنکه شد اقبال یاور
به سکان درت الطاف باور!
تویی پشت و پناه خلق عالم
به دلریشان تویی پیوسته مرهم
به رسم تحفه کردم نسخه‌ای چند
به نامت از کمال لطف بینند
به هر سالی ز جمعه تا دوشنبه
قیاسی کن از آن سالش بدو به
اگر شنبه آید روز نوروز
بود آن سال پُربرف ای دل‌افروز!
بود آن سال خشک و نرخ ارزان
اگرچه کمتر آرد ابر باران
بود نقصان دخل و میوه کمتر
شود در سال دیگر غله را بر
ولیکن کودکان را مرگ باشد
ازآن نخل پدر بی‌برگ باشد
اگر نوروز در یکشنبه آید
به نظم این سخن فکری بیاید
زمستان تنگ و سرما سهل باشد
به سرها کی ستیز جهل باشد؟!
شود باران بسیاری بهاران
شود تغییر پنبه سله ارزان
ولیکن میوه‌اش بسیار گردد
بهار خوب و پرانبار گردد
اگر دوشنبه آید روز نوروز
به نیکی‌های غله چشم را دوز
زمستان خشک و سرما سخت آید
زمستان پوستین پر رخت باید
شود آن سال دخل غله نیکو
ولی سلطان به لشکر آورد رو
شود آن سال نرخ غله ارزان
اگرچه می‌شود در غله نقصان
نمی‌داند کسی آن را به هر حال
شود غله گران در آخر سال
اگر نوروز در سه‌شنبه آید
یقین آن سال سر تا سر به آید
شود آن سال پر باران و پُربرف
به ارزانی غله می‌رود حرف
خلایق جملگی آسوده باشند
همه‌کس در فراغت بوده باشند
شود میوه قلیل و غله بسیار
بود بیماری و مرگ اندک ای یار
اگر شد چارشنبه روز نوروز
مپرس احوال سال ای مرد دلسوز
در آن سال ای برادر غله‌کاری
شود نیکو ز باران بهاری
شود غله تلف چون که در آن سال
میانه باشد اسم آن سال را حال
نباشد نرخ را آخر قراری
به مردم مرگ باشد بی‌شماری
اگرچه مردمان گردند بی‌جان
ولیکن بیشتر مرگ بزرگان
اگر نوروز در پنجشنبه آید
نکوسال است این گفتن نشاید
زمستان سخت آید میوه بسیار
ولیکن کار غله سهل ای یار
در آن سال این بت فرخنده‌دیدار
شود نرخش گران و مرگ بسیار
اگر در جمعه آید روز نوروز
ز حیرانی شنو این نظم آموز!
ز غله بهره‌ای گیرند مردم
ز هر جنس از همه بهتر ز گندم
شود در مردمان کم میوه خوردن
شود با کودکان بس مرگ و مردن
دو سه بیت از نقیبی یادگار است
چرا کین اهل حکمت را به کار است
رفیقا از کرم هرگه که خوانی
به سامانی دعایی می‌رسانی!
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شاعر در این شعر به توصیف اثرات نوروز بر سال و احوال مردم می‌پردازد. او به ارتباط بین روز نوروز و وضعیت آب و هوا، تولید محصولات و مرگ و میر مردم اشاره می‌کند. به طور خاص، او یکسری پیش‌بینی‌ها درباره سال‌هایی که نوروز در روزهای مختلف هفته (شنبه تا جمعه) می‌افتد، ارائه می‌دهد.
شاعر نشان می‌دهد که اگر نوروز در روز خاصی بیفتد، چه تأثیری بر باران، غله، میوه و حتی مرگ و میر خواهد داشت. به عبارتی، در روزهای مختلف، وضعیت سال می‌تواند خوب یا بد باشد. او همچنین به نقش خداوند و رحمت‌های او در همه حال یادآوری می‌کند و می‌گوید که در نهایت، سرنوشت مردم به دست خداوند است. در پایان، شاعر از حکمت و دانایی بزرگانی که چنین اطلاعاتی را در اختیار می‌گذارند، قدردانی می‌کند.
هوش مصنوعی: ای کسی که خوشبختی و یاری به تو گرایش یافته است، لطف و محبتت را همچون سکان کشتی در دست دار.
هوش مصنوعی: تو حمایت و پناه مردم به حساب می‌آیی و همیشه تسلی‌دهنده دل‌های ناراحت هستی.
هوش مصنوعی: به عنوان هدیه، چند نسخه از کارهای خود را به نام تو ارسال کردم تا از لطف و محبتت بهره‌مند شوی.
هوش مصنوعی: در هر سال از روز جمعه تا دوشنبه، بر اساس سال قبل مقایسه‌ای انجام بده و به او بگو.
هوش مصنوعی: اگر روز شنبه اول فروردین بیفتد، آن سال برف‌ها خیلی زیاد خواهد بارید، ای دل شاد!
هوش مصنوعی: در آن سال، هوای خشک وجود داشت و قیمت‌ها پایین بود، ولی بارانی که نازل می‌شد، کمتر از حد انتظار بود.
هوش مصنوعی: اگر در یک سال درآمد کمتر باشد و محصول هم کم باشد، در سال آینده محصول غله نیز کمتر خواهد شد.
هوش مصنوعی: اما کودکان از فقدان پدر بی‌برگ رنج می‌برند و مرگ او را احساس می‌کنند.
هوش مصنوعی: اگر نوروز با روز یکشنبه مصادف شود، در این صورت به دنبال نظم و ترتیب این سخن، افکاری به ذهن می‌رسد.
هوش مصنوعی: زمستان سخت و سرد ممکن است آسان به نظر بیاید، اما آیا می‌توان با جهل و نادانی جنگید؟
هوش مصنوعی: باران زیادی می‌بارد و بهار فرا می‌رسد، در نتیجه پنبه به قیمت مناسبی تبدیل می‌شود.
هوش مصنوعی: اما میوه‌اش در بهار خوب و پربار بسیار زیاد می‌شود.
هوش مصنوعی: اگر دوشنبه روز نوروز فرا برسد، باید به خوبی‌های غله توجه کنیم و بر روی آن متمرکز شویم.
هوش مصنوعی: زمستانی که سرد و بی‌باران است می‌آید و برای مقابله با آن باید خود را به خوبی آماده کرد و لباس‌های گرم و مناسب بر تن کرد.
هوش مصنوعی: در آن سال محصول کشاورزی خوب خواهد بود، اما سلطان به همراه سپاهش به میدان می‌آید.
هوش مصنوعی: در آن سال اگرچه ممکن است تولید غله کاهش پیدا کند، اما قیمت آن پایین خواهد بود.
هوش مصنوعی: هیچ‌کس نمی‌داند، اما در نهایت، قیمت‌ها در پایان سال افزایش می‌یابند.
هوش مصنوعی: اگر روز نوروز هم‌زمان با سه‌شنبه باشد، این نشانه‌ی خوبی است و نشان می‌دهد که آن سال مملو از خوشی و خوشبختی خواهد بود.
هوش مصنوعی: در سالی که باران و برف زیادی ببارد، قیمت غله پایین می‌آید.
هوش مصنوعی: همه مردم در آرامش و راحتی زندگی می‌کنند و هر کس در حالتی از آزادی و فارغ بودن است.
هوش مصنوعی: محصولات کم ولی غلات فراوان خواهد شد، و بیماری و مرگ کم خواهد بود، ای دوست.
هوش مصنوعی: اگر روز چهارشنبه نوروز باشد، نپرس از حال و احوال سال، ای مرد مهربان.
هوش مصنوعی: در آن سال برادر، کشاورزی خوب خواهد شد به خاطر باران‌های بهاری.
هوش مصنوعی: در سالی که در وسط آن ویژگی خاصی وجود داشته باشد، محصول دچار خسارت می‌شود و به تباهی می‌رسد.
هوش مصنوعی: هیچ قیمتی برای زندگی وجود ندارد و در نهایت، مرگ برای مردم به یک واقعیت غیرقابل شمارش تبدیل می‌شود.
هوش مصنوعی: اگرچه مردم ممکن است جان خود را از دست بدهند، اما مرگ افراد بزرگ بیشتر از همه احساس می‌شود.
هوش مصنوعی: اگر نوروز در روز پنجشنبه باشد، سال خوبی خواهد بود، و نباید این را به زبان آورد.
هوش مصنوعی: در زمستان سخت، میوه‌های فراوانی به بار می‌آید، اما کار تهیه و آماده‌سازی غله آسان است، ای دوست.
هوش مصنوعی: در آن سال، این معشوقه محبوب و خوش‌صورت دیده خواهد شد و در عوض زیبایی‌اش، قیمتش بالاتر می‌رود و مرگ و جدایی فراوانی به همراه خواهد داشت.
هوش مصنوعی: اگر روز نوروز به روز جمعه بیفتد، از دچار حیرت شدن، این شعر را به خاطر بسپار!
هوش مصنوعی: مردم از محصولات کشاورزی بهره‌مند می‌شوند و از بین همه‌ی آنها، گندم از بهترین‌هاست.
هوش مصنوعی: وقتی در میان مردم میوه‌خوردن کمتر می‌شود، در نتیجه با کودکان بیشتر از مرگ و مرگ‌ومیر سر و کار خواهیم داشت.
هوش مصنوعی: چند بیتی از نقیب باقی مانده است، اما چرا این افراد صاحب عقل و دانش، به این موضوع توجه نکرده‌اند؟
هوش مصنوعی: دوست من، هر وقت که تو مرا جمع کنی، از روی لطف و رحمت دعایی به من هدیه می‌دهی.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.