چون نیشکرم کرده ز بیداد جهان

در سینۀ تنگ لفظ شیرین پنهان

در خاموشی چو پسته در کنج دهان

زنگار گرفتست مرا تیغ زبان

دیدیم نهان گیتی و اصل جهان

وزعلت و عار برگذشتیم آسان

آن نورسیه ز لانقط برتر دان

زان نیز گذشتیم نه این ماند نه آن

مرغی است سخن که آشیان ساخت ز جان

او را همه در باغ خرد یافت توان

در باغ خرد درخت دل جوید از آن

کاید ز درخت دل سوی شاخ زبان

چون درد نداری، ای دل سرگردان

رفتن به بر طبیب بی‌فایده دان

درمان طلبد کسی که دردی دارد

چون نیست تو را درد چه جویی درمان؟

هر دم شب هجران تو، ای جان و جهان

تاریک‌تر است و می‌نگیرد نقصان

یا دیدهٔ بخت من مگر کور شده است؟

یا نیست شب هجر تو را خود پایان؟

هر شب به سر کوی تو آیم به فغان

باشد که کنی درد دلم را درمان

گر بر در تو بار نیابم، باری

از پیش سگان کوی خویشم، بمران

آشفته همی رَوی به کویی ای جان

می‌جویی از آن گمشدهٔ خویش نشان

من دوش بدیدم کمرت را ز میان

هان تا نبری گمانِ بد بر دگران

آن کس که نساخت با لقای یاران

افتاد به مکر دزد و تهدید عوان

می‌گفت و همی گریست و انگشت گزان

فریاد من از خوی بد و بار گران

امشب منم و هزار صوفی پنهان

مانندهٔ جان جمله نهانند و عیان

ای عارف مطرب هله تقصیر مکن

تا دریابی بدین صفت رقص‌کنان

ای دف تو بخوان ز دفتر مشتاقان

ای کف تو بزن بر رگ خون ایشان

ای نعرهٔ گویندهٔ جویندهٔ دل

ای از نمکان ببر مرام تا نه مکان

تا روی تو قبله‌ام شد ای جان جهان

نز کعبه خبر دارم و نز قبلهٔ نشان

با روی تو رو به قبله کردن نتوان

کاین قبلهٔ قالبست و آن قبلهٔ جان

چون شاه جهان نیست کسی در دو جهان

نی زیر و نه بالا و نه پیدا و نهان

هر تیر که جست از آن سخت کمان

هر نکته که هست هست از آن شهره بیان

دل باغ نهانست و درختان پنهان

صد سان بنماید او و خود او یکسان

بحریست محیط بیحد و بی‌پایان

صد موج زند موج درون هرجان

دل گرسنهٔ عید تو شد چون رمضان

وز عید تو شد شاد و همایون رمضان

وانگه عمل کمان به مو وابسته است

گر مو شود اندیشه نگنجد به میان

دلها مثل رباب و عشق تو کمان

زامد شد این کمانچه دلها نالان

وانگه عمل کمان به مو وابسته است

گر مو شود اندیشه نگنجد به میان

شد کودکی و رفت جوانی ز جوان

روز پیری رسید بر پر ز جهان

هر مهمانرا سه روز باشد پیمان

ای خواجه سه روز شد تو بر خیز و بران

گلباغ نهانست و درختان پنهان

صد سال نماید او و او خود یکسان

بحریست محیط و بی‌حد و بی‌پایان

صد موج ز موج او درون صد جان

ما مرد سنانیم نه از بهر سه نان

ما دست زنانیم نه از دست زنان

در صید بدانیم نه در صید بدان

از بند جهانیم نه در بند جهان

هشدار که می‌روند هر سو غولان

با دانه و دام در شکار گوران

ای شاد تنی که دامن دل گیرد

عبرت گیرد ز حالت معزولان

هم خانه از آن اوست و هم جامه و نان

هم جسم از آن اوست همه دیده و جان

وان چیز دگر که نیست گفتن امکان

زیرا که زمان باید و اخوان و مکان