خیری که برآیدت به توفیق از دست

در حق کسی کن که درو خیری هست

گر سفله به مال و جاه از آزاده بهست

سگ نیز به صید از آدمیزاده بهست

کس نیست که مهر تو درو شاید بست

پس پیش تو ناچار کمر باید بست

رفتن چو ضرورتست و منزل بگذاشت

من خود ننهم دلی که بر باید داشت

گر راه نمایی همه عالم راهست

ور دست نگیری همه عالم چاهست

خواهی که به طبعت همه کس دارد دوست

با هر که در اوفتی چنان باش که اوست

این بار نه بانگ چنگ و نای و دهلست

کاین بار شکار شیر و جنگ مغلست

از مایهٔ بیسود نیاساید مرد

مار از دم خویش چند بتواند خورد

بیچاره که در میان دریا افتاد

مسکین چه کند که دست و پایی نزند

وقتی دل دوستان به جنگ آزارند

چندانکه نه جای آشتی بگذارند

گفتم که برآید آبی از چاه امید

افسوس که دلو نیز در چاه افتاد

سلطان که به منزل گدایان آید

گر بر سر بوریا نشیند شاید

در گرگ نگه مکن که بزغاله برد

یک روز ببینی که پلنگش بدرد

خورشید که بر جامهٔ درویش افتد

از بخت نگونش ابر در پیش افتد

جایی نرسد کس به توانایی خویش

الا تو چراغ رحمتش داری پیش

کوته‌نظران را نبود جز غم خویش

صاحبنظران را غم بیگانه و خویش

گر خود همه عالم بگشایی تو به تیغ

چه سود که باز می‌گذاری به دریغ؟

خفتی و به خفتنت پراکنده شدیم

برخاستی و به دیدنت زنده شدیم

از بهر دل یکی به دست آوردن

مطبوع نباشد دگری آزردن

صاحبدل نیک سیرت علامه

گو کفش دریده باش و خلقان جامه