به عالم هر دلی کاو هوشمند است

به زنجیر جنون عشق، بند است

به جای سدر و کافورم پس از مرگ

غبار خاک کوی او، پسند است

به کف دارند خلقی نقد جانها

[...]

دلا! باز این همه افسردگی چیست؟

به عهد گل، چنین پژمردگی چیست؟

اگر آزرده‌ای از توبهٔ دوش

دگر بتوان شکست، آزردگی چیست؟

شنیدم گرم داری حلقه، ای دوست!

[...]

به شهر عافیت، مأوی ندارم

بغیر از کوی حرمان، جا ندارم

من از پروانه دارم چشم تحسین

ز عشاق دگر، پروا ندارم

بهشتم می‌دهد رضوان به طاعت

[...]

یکی دیوانه‌ای را گفت: بشمار

برای من، همه دیوانگان را

جوابش داد: کاین کاریست مشکل

شمارم، خواهی ار فرزانگان را

نباشد تا خدا راضى ز امت

کسى را نیست امید شفاعت

چه نقصان کز پریشانى ز باغى

ببوى گل ببالا بر دماغى‌

مزن دم در سخن اى مرد بی‌دَم

که خود در حق خود گفتى که بیدم

نصیحت گویمت از من نرنجى

چه راحت از تو حاصل که ترنجى!

چو بلبل دل منه بر شاخ گلزار

که گریى عاقبت بر خویشتن زار

هر آن قصرى که سقفش بر ثریاست

چو نیکو بنگرى ویرانه‌ى ماست

بهشتى بود گویا آن جزیره

که عقل از دیدن آن گشت خیره

رسیدم بر سرایى همچو جنت

که حق کرده عطا، بى‌مزد و منت

ایا صوفى گرت پرواى ریشست

کجا زرنیخ باب رنگ ریشست

هزاران نکته در هر موى پیداست

چنین رنگى نه شایسته به ریش است

چه خوش نازی است ناز خوبرویان

ز دیده رانده را در دیده جویان

به چشمی خیرگی کردن که برخیز

به دیگر چشم دل دادن که مگریز

به صدجان ارزد آن نازی که جانان

[...]

ترا این پند بس در هر دو عالم

که برناید زجانت بی خدا دم

زحق باید که چندان یادآری

که گم گردی گر زیادش در گذاری

هزار جان به غارت برده ویشه

هزارانت جگر خون کرده ویشه

هزاران داغ ویش از ویشم اشمر

هنی نشمرته از اشمرته ویشه

مکن در کارها زنهار تاخیر

که در تاخیر آفتهاست جان سوز

بفردا افکنی امروز کارت

زکندی های طبع حیلت آموز

قیاس امروز گیر از حال فردا

[...]

هر آن کو غافل از حق یک زمان است

در آن دم کافر است اما نهان است

اگر آن غافلی پیوسته بودی

در اسلام بر وی بسته بودی

جوانی گفت پیری را چه تدبیر

که یار از من گریزد چون شوم پیر

جوابش داد پیر نغز گفتار

که در پیری تو هم بگریزی از یار

بر آن سر کاسمان سیماب ریزد

[...]

بیا تا دست از این عالم بداریم

بیا تا پای دل از گل برآریم

بیا تا بردباری پیشه سازیم

بیا تا تخم نیکوئی بکاریم

بیا تا از غم دوری از اندر

[...]

بسا منکر که آمد تیغ در مشت

مرازد تیغ وشمع خویش را کشت

بسا دانا که از من گشت خاموش

درازیش از زبان آمد سوی گوش

من از دامن چو دریا ریخته در

[...]

شنیدستم که روزی کرد لیلی

به قصد فصد سوی نیش میلی

چو زد لیلی به حی نیش از پی خون

به هامون رفت خون از دست مجنون