کی سپزگی کشیدمی ز رقیب

گر بُدی یار، مهربان با من

نگارینا به نقد جانتْ ندهم

گرانی در بها ارزانتْ ندهم

گرفتستم به جان دامان وصلت

نهم جان از کف و دامانت ندهم

جز تو نزاد حوا و آدم نکشت

شیر نهادی به دل و بر منشت

معجز پیغمبر مکی تویی

به کنش و به منش و به گوشت

فخر کند عمار روزی بزرگ

[...]

کوشش بنده سبب از بخشش است

کار قضا بود و ترا عیب نیست

بود و نبود از صفت ایزد است

بندهٔ درماندهٔ بیچاره‌ کیست

اول مخلوق چه باشد؟ زوال

[...]

مملکتی بود شده بی قیاس

عَمْرو بر آن ملک شده بود راس

از حد هند تا به حد چین و ترک

از حد زنگ تا به حد روم و گاس

رأس، ذَنَب گشت و بشد مملکت

[...]

ای امیری که امیران جهان خاصه و عام

بنده و چاکر و مولای و سگ‌بند و غلام

ازلی خط ور لوح که ملکی بدهید

به ابی‌یوسف یعقوب‌بن‌لیث همام

به لتام آمد زنبیل و لتی خورد پلنگ

[...]

ای دل بکربن از طبران که

بیروزه نمای از صدف مرجان

و رافع اکران که شدش خسفه

از فعل ابی حفص شه جیشان

هر‌که نبود او به دل متهم

بر اثر دعوت او کرد نعم

عمر ز عمار بدان شد بری

که اوی خلاف آورد تا لاجرم

دید بلا بر تن و بر جان خویش

[...]

مرغیست خدنگ او عجب دیدی

مرغی که شکار او همه جانا

داده پر خویش کرکسش هدیه

تا بچه‌ش را برد به مهمانا

نوحه‌گر کرده زبان چنگِ حزین از غم گل

موی بگشاده و بر روی زنان ناخونا

گه قنینه به سجود اوفتد از‌ بهر دعا

گه ز غم برفگند یک‌ دهن از دل خونا

به خط و آن لب و دندانشْ بنگر

که همواره مرا دارند در تاب

یکی همچون پرن بر اوج خورشید

یکی چون شایورد از گرد مهتاب

سرو سیمین ترا در مشک تر

زلف فرخالت ز سر تا پا گرفت

مصفا باش و شیرین‌خوی چون شیر

نه چون زج ترش‌خوی و تیره‌رو باش

هست پروین چو دستهٔ نرگس

همچو بنات نعش رنگینان

گر من این دوستی تو ببرم تا لب گور

بزنم نعره ولیکن ز تو بینم هنرا

اثر میر نخواهم که بماند به جهان

میر خواهم که بماند به جهان در اثرا

هرکه را رفت همی‌باید رفته شُمَری

[...]

به حق نالم ز هجر دوست زارا

سحرگاهان چو بر گلبن هَزارا

قضا گر داد من نستاند از تو

ز سوز دل بسوزانم قضا را

چو عارض برفروزی می‌بسوزد

[...]

به نام نیک تو خواجه فریفته نشوم

که نام نیک تو دام است و زرق مر نان را

کسی که دام کند نام نیک از پی نان

یقین بدان تو که دام است نانْش مر جان را

دلا‌ تا کی همی جویی منی را

چه داری دوستْ هرزه دشمنی را

چرا جویی وفا از بی‌وفایی

چه کوبی بیهُده سرد آهنی را

اَیا سوسن بناگوشی که داری

[...]