چند در نفی دیگران پیچی
نفی خود کن که هیچ بر هیچی
توئی تست در میانه دوئی
او چو تو در میانه نیست توئی
اوئی اوست بر تو مستولی
هرکه این را بداند اوست ولی
عرش و کرسی دل است و سینۀ تو
این جهان بندۀکمینۀ تو
مغز عالم توئی و عالم پوست
نُه فلک مَسْکه، خواجه زبدۀ اوست
اسطقسّات صورت افلاک
سیزده توی مغز عالم پاک
دانه را مغز تا لطیفتر است
پوست هم بیش و هم کثیفتر است
جرم زیتون و اصل شاخ شجر
خاک و آب و هوا و تابش خور
پردۀ آتشند، آنگه نور
اندرین جمله کوهها مستور
عرش رحمان که نور مستور است
سرّ دل دان که نور بر نور است
ذات حق نیست قابل تجدید
در حقیقت رسوم نیست مفید
آنچه دانسته ای از او صفت است
به حقیقت نه حق معرفت است
هرچه منظور عقل و دیده بود
عقل داند که آفریده بود
صورت ذهنی آفریدۀ تست
زانکه محدود فهم و دیدۀ تست
کرده مخلوق خویش نام اللّه
تا کی از خودپرستی ای گمراه؟
هرچه دانسته ای از او او نیست
فی المثل ذات عنبر آن بو نیست
آیت «حقّ قدره» برخوان
قَدَرِ قِدْرِ علم خویش بدان
گوشۀ پردهای ز اند و هزار
گر براندازد ایزد قهّار
پرتو روی او بسوزاند
هرچه را دیده دید کی ماند
هرکه را گفتی این خدای من است
زانکه بر وفق عقل و رای من است
حق تعالی و رای آن باشد
به حقیقت خدای آن باشد
چونکه مقصود را نهایت نیست
راه را حدّ و حصر و غایت نیست
لاجرم هرکه را دلی باشد
هر زمانی به منزلی باشد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به عمق وجود و شناخت خود اشاره دارد. شاعر بیان میکند که انسان باید از نفی دیگران بپرهیزد و به درون خود نگاه کند. او تأکید میکند که در مرکز هستی، خود انسان قرار دارد و شناخت واقعی در درون او نهفته است.
عقل و دانش بشری محدود است و نباید آن را معیار حقیقت مطلق دانست؛ چرا که ذات خداوند فراتر از هر اندیشه و درکی است. آنچه ما به عنوان صفات الهی میشناسیم، تنها نشانهایی از او هستند.
این اثر به ما یادآوری میکند که نباید در بند تعصبات و خودپرستی باشیم، بلکه باید به حقیقتی فراگیر و عمیق تر از آنچه میدانیم، توجه کنیم. خداوند موجودی است که فراتر از فهم انسان است و نمیتوان او را تنها از طریق عقل و تفکر محدود شناخت. به همین دلیل، هر زمان که انسان به حقیقتی برسد، جایگاه و منزلتی جدید خواهد داشت.
هوش مصنوعی: به جای اینکه به منفینگری و انتقاد از دیگران ادامه بدهی، بهتر است به درون خود نگاهی بیندازی و نقایص خود را بشناسی، زیرا در نهایت این نظرات منفی بیارزش هستند.
هوش مصنوعی: تو در میان دوگانگی و فرقها هستی، اما او که مانند تو نیست، در این میانه وجود ندارد.
هوش مصنوعی: هر کس که بداند، اوست که بر تو مسلط است و بر تو تأثیرگذار است.
هوش مصنوعی: عرش و کرسی نماد عظمت و مقامِ بلند است و دلِ تو، این دنیا را به عنوان بندگی برای تو معرفی میکند.
هوش مصنوعی: تو مغز و فهم عمیق جهان هستی، و جهان تنها ظاهری سطحی دارد. نُه فلک، که اشاره به آسمانها و سیارات دارد، تنها لباس نازکی است که بر حقیقت عالم پوشیده شده است. خواجه، که در اینجا به شخصی بزرگوار و برجسته اشاره دارد، در حقیقت تنها جلوهای از آن فهم عمیق و مغز عالم است.
هوش مصنوعی: چهره بارشهای آسمانی، در ذهن پاک عالم به شکل سیزده تبلور یافته است.
هوش مصنوعی: هرچه درون یک دانه نرمتر و لطیفتر باشد، پوست آن نیز زخیمتر و کثیفتر میشود.
هوش مصنوعی: زیتون و درخت آن، با خاک و آب و هوا و نور خورشید پیوند دارند.
هوش مصنوعی: پردهای از آتش وجود دارد، و در میان این همه کوهها، نور پنهان است.
هوش مصنوعی: بهشت الهی که مملو از نور پنهان است، رازی در دل شناسایی کن که نوری بر نوری دیگر است.
هوش مصنوعی: خداوند ذاتاً قابل تغییر نیست و حقیقتاً عادات و رسوم نمیتوانند در او تأثیری بگذارند.
هوش مصنوعی: آنچه که درباره او میدانی، تنها ویژگیها و صفات اوست، اما حقیقت و شناخت واقعی او فراتر از اینهاست.
هوش مصنوعی: هر چیزی که عقل و چشم میخواست و درک میکرد، عقل میفهمید که اینها همه خلق شدهاند.
هوش مصنوعی: آنچه در ذهن تو شکل میگیرد، نتیجهی تواناییهای توست؛ زیرا درک و دید تو محدود است.
هوش مصنوعی: تا کی باید به خاطر خودخواهی و خودپرستیات، نام خداوند را فراموش کنی که مخلوق خودش را نامیده است؟
هوش مصنوعی: هر چیزی را که از او میدانی، او واقعی نیست. به عنوان مثال، ذات عنبر خود عطر و بویی ندارد.
هوش مصنوعی: آیت «حقّ قدره» را بر سر سفرهی علم و دانش خود بخوان و به عظمت و ارزش دانشت آگاه باش.
هوش مصنوعی: اگر گوشهای از پردهای به هم بریزد، خداوند توانای سختگیر هزاران دنیا را برمیچیند.
هوش مصنوعی: نور چهرهاش آنقدر قوی است که هر چیزی را که دیده از بین میبرد، حالا دیگر چه چیزی باقی مانده است؟
هوش مصنوعی: هر کسی که گفتی این خدا مال من است، به خاطر این است که با عقل و نظر من هماهنگ است.
هوش مصنوعی: خداوند متعال و ارادهی او به حقیقت، واقعاً خدایی است.
هوش مصنوعی: چون هدف و مقصود نهایتی ندارد، بنابراین راه رسیدن به آن نیز محدود و مشخص نیست.
هوش مصنوعی: هر کسی که دل سوزی دارد، در هر زمانی به جایی میرسد و منزلت پیدا میکند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بیمثل و شبه و بیهمتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.