بخش ۷۷ - التمثیل فی معنی اولئک کالانعام بل هم اضل
کرهّ‌ای را که شد سه سال تمام
رائضش درکشد به زخم لگام
مر ورا در هنر بفرهنجد
توسنی از تنش بیاهنجد
کرّه را بر لگام رام کند
نام او اسب خوش لگام کند
بارگیر ملوک را شاید
به زر و زیورش بیاراید
چون نیابد ریاضتی در خور
باشد آن کرّه از خری کمتر
بابت بارِ آسیا باشد
دایم از بار در عنا باشد
گاه بارِ جهود و گه ترسا
می‌کشد در عنا و رنج و بلا
آدمی نیز کش ریاضت نیست
پیش دانا ورا افاضت نیست
علف دوزخ است و ترسانست
با حجر در جحیم یکسانست
مر ورا هست جای خوف و هراس
خوانده در نص هم وقودالناس
نفس فرمان‌پذیر و فرمانده
عقل ایمان‌شناس و ایمان‌ده
عکس خور زاب بر جدار شود
سقف از نقش او نگار شود
آنهم از عکسِ آفتاب شمار
آن دوم عکس آب بر دیوار
جان نروبد ز بیم مهجوری
خاک درگاه جز به دستوری
آنِ اویند در مکان و زمان
از کُن امر تا دریچهٔ جان
گفته از بهر خدمتِ درگاه
امر با عقلها اطیعوالله
نفس روینده تا به گوینده
همه چون بنده‌اند جوینده
سوی آن کفر زشت و دین نیکوست
که ز دین نقش بیند از خر پوست
گرچه بی‌اوت قصد و نیرو نه
کار دین بی تو نی و بی‌او نه
کار دین خود نه سرسری کاریست
دینِ حق را همیشه بازاریست
دین حق تاج و افسر مردست
تاج نامرد را چه در خوردست
دین نگهدار تا به ملک رسی
ورنه بی‌دین بدان که هیچ کسی
راه دین رو که راهِ دین چو روی
همچو شاخ از برهنگی ننوی
ای خوشا راه دین و امر خدای
از گِل تیره رو برآر دو پای
در ره جبر و اختیار خدای
بی تو و با تو نیست کار خدای
همه از کار کرد الله است
نیکبخت آن کسی که آگاه است
اندرین ره ز داد و دانش خویش
ره رو و رهبری کن و مندیش
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به بررسی وضعیت و ویژگی‌های انسان و نفس او می‌پردازد. شاعری نقش انسان را به یک کره‌ی اسب تشبیه می‌کند که اگر به خوبی تربیت نشود، از یک الاغ کمتر خواهد بود. ریاضت و تلاش برای پرورش نفس مورد تأکید قرار دارد و ذکر می‌شود که انسان باید از تجربه‌های دینی بهره‌برداری کند. نفس در این شعر نمایانگر خواسته‌های درونی است و عقل به عنوان نیروی هدایتگر معرفی می‌شود.
شاعر به ضرورت پیروی از دستورات الهی اشاره می‌کند و تأکید می‌کند که بدون دین، انسان نمی‌تواند به کمال برسد. دین به مثابه یک تاج برای انسان‌های با اراده است و کسانی که بدون دین زندگی می‌کنند در واقع از سعادتی که باید داشته باشند محرومند.
در نهایت، دعوت به آگاهی و هدایت در مسیر حق و دین صورت می‌گیرد و بر این نکته تأکید می‌شود که هرگز نباید از مسیر جبر و اختیار خداوند غافل شد.
هوش مصنوعی: به حیوانی که سه سال تمام آن را تعلیم داده‌اند، با زخم‌های لگام نمی‌توان آن را به راحتی کنترل کرد.
هوش مصنوعی: او را در هنر به‌گونه‌ای تربیت کن که از جسمش آثاری باارزش و خالص به جا بماند.
هوش مصنوعی: نام او می‌تواند حتی اسب سرکش را آرام کند و به آن قابلیت هدایت و کنترل دهد.
هوش مصنوعی: شاید برای تاجران و افراد ثروتمند، زیورآلات و طلا زیبایی و جاذبه‌ای خاص به همراه داشته باشد.
هوش مصنوعی: اگر شخصی نتواند زحمت و تلاش لازم را بکشید، به همان اندازه‌ای که یک کره (سکه) ارزش دارد، کمتر از یک الاغ خواهد بود.
هوش مصنوعی: زندگی مانند آسیا می‌ماند که همیشه در حال چرخش است و انسان هم باید با چالش‌ها و بارهای زندگی سازگار باشد و همواره در تلاش برای پیشرفت و رفع مشکلات باشد.
هوش مصنوعی: گاهی انسان در زندگی خود بار سنگینی از مشکلات و دردسرها را به دوش می‌کشد، که ممکن است به خاطر اعمال یا باورهای مختلفی باشد. این دشواری‌ها به اشکال گوناگون مانند رنج و بلا ظاهر می‌شوند.
هوش مصنوعی: انسانی که ریاضت و مجاهدت نمی‌کند، در برابر دانا و عالم، ارزشی ندارد و نمی‌تواند چیزی از او دریافت کند.
هوش مصنوعی: علفی که در دوزخ وجود دارد، با تکه سنگ‌ها در جهنم هیچ تفاوتی ندارد و هر دو به شدت نگران‌کننده و ترسناک هستند.
هوش مصنوعی: در آنجا، ترس و نگرانی وجود دارد و در متن نیز به روشنی اشاره شده که مردم در آتش گرفتار خواهند شد.
هوش مصنوعی: نفس مانند یک فرمانبردار است و عقل به عنوان فرمانده، توانایی شناخت و درک ایمان را دارد و ایمان را به انسان منتقل می‌کند.
هوش مصنوعی: چهرۀ زیبای خورشید بر دیوار نقش می‌بندد و بر اثر آن، سقف به شکل‌های زیبا و نوازشگری در می‌آید.
هوش مصنوعی: این بیت به تصویر کشیدن نور و سایه اشاره دارد. نور خورشید که بر آب می‌تابد، به صورت تصاویری بر روی دیوار می‌افتد. در واقع، این تصویر به ما نشان می‌دهد که چگونه نور می‌تواند انعکاس‌هایی را بر روی سطوح مختلف ایجاد کند و زیبایی‌های طبیعی را به ما نشان دهد.
هوش مصنوعی: جانم در اثر ترس از تنهایی در برابر خاک درگاه، تنها به خواست و اراده‌ای به اینجا نخواهد آمد.
هوش مصنوعی: همه چیز در زمان و مکان به او تعلق دارد، از حکم ایجاد تا نقطه‌ای که روح به آن راه پیدا می‌کند.
هوش مصنوعی: این بیت به مضمون اطاعت و فرمانبرداری از دستورات الهی اشاره دارد و به مردم توصیه می‌کند که از عقل و خرد خود استفاده کنند تا به خدمت درگاه خداوند بپردازند. در واقع، اینجا تاکید بر اهمیت پیروی از اصول عقلانی و دینی در زندگی است.
هوش مصنوعی: همه موجودات، از نفس‌هایی که می‌رویند تا کسانی که سخن می‌گویند، مانند بندگانی هستند که در جستجوی حقیقت و دانش‌اند.
هوش مصنوعی: به سرزمین کفر زشت و به دین نیکویی توجه کن؛ چرا که از دین، فقط ظاهری را می‌بیند که به مانند پوستی از خر است.
هوش مصنوعی: هرچند که تو در کنارم نیستی و قدرت و اراده‌ام کم است، اما بدون تو نه دینی باقی می‌ماند و نه کاری از من برمی‌آید.
هوش مصنوعی: انجام کارهای دینی نباید بی‌توجهی و سطحی انجام شود، زیرا دین حقیقی همیشه و در هر زمانی نیاز به تلاش و جدیت دارد.
هوش مصنوعی: دین راستین زینت و ارزش واقعی انسان‌هاست. برای کسی که مردانگی ندارد، این زینت معنایی ندارد و برای او مناسب نیست.
هوش مصنوعی: اگر به دین و اصول آن پایبند باشی، به سعادت و موفقیت خواهی رسید؛ وگرنه اگر دین نداشته باشی، هیچ کسی به تو کمک نخواهد کرد.
هوش مصنوعی: راه دین را مانند درختی بدان که اگر از زبانی نازک و بی‌پایه بیان شود، از بی‌خود بودن و جاودانگی خود جدا نمی‌شود.
هوش مصنوعی: ای خوشا که راه حق و دستورات خداوند، از تاریکی و گمراهی بیرون بیایی و به حقایق روشن قدم بگذاری.
هوش مصنوعی: در مسیر جبر و اختیار، خداوند نه تنها در نبود تو بلکه در حضور تو نیز هیچ کار خاصی را انجام نمی‌دهد.
هوش مصنوعی: همه چیز نتیجه‌ی کار خداوند است و آدمی که به این موضوع آگاه باشد، خوشبخت است.
هوش مصنوعی: در این مسیر، با تکیه بر حق و علم خود پیش برو و هدایت کن و نگران نباش.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بی‌مثل و شبه و بی‌همتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.