أَ لَمْ تَرَ إِلیٰ رَبِّکَ کَیْفَ مَدَّ اَلظِّلَّ وَ لَوْ شٰاءَ لَجَعَلَهُ سٰاکِناً ثُمَّ جَعَلْنَا اَلشَّمْسَ عَلَیْهِ دَلِیلاً (۴۵) ثُمَّ قَبَضْنٰاهُ إِلَیْنٰا قَبْضاً یَسِیراً (۴۶) وَ هُوَ اَلَّذِی جَعَلَ لَکُمُ اَللَّیْلَ لِبٰاساً وَ اَلنَّوْمَ سُبٰاتاً وَ جَعَلَ اَلنَّهٰارَ نُشُوراً (۴۷) وَ هُوَ اَلَّذِی أَرْسَلَ اَلرِّیٰاحَ بُشْراً بَیْنَ یَدَیْ رَحْمَتِهِ وَ أَنْزَلْنٰا مِنَ اَلسَّمٰاءِ مٰاءً طَهُوراً (۴۸) لِنُحْیِیَ بِهِ بَلْدَةً مَیْتاً وَ نُسْقِیَهُ مِمّٰا خَلَقْنٰا أَنْعٰاماً وَ أَنٰاسِیَّ کَثِیراً (۴۹) وَ لَقَدْ صَرَّفْنٰاهُ بَیْنَهُمْ لِیَذَّکَّرُوا فَأَبیٰ أَکْثَرُ اَلنّٰاسِ إِلاّٰ کُفُوراً (۵۰) وَ لَوْ شِئْنٰا لَبَعَثْنٰا فِی کُلِّ قَرْیَةٍ نَذِیراً (۵۱)
آیا ندیدی بسوی پروردگارت که چگونه پهن گردانید سایه را و اگر خواسته بود هر آینه گردانیده بود آن را ساکن پس گردانیدیم آفتاب را بر آن دلیل (۴۵) پس فرا گرفتیم آن را بسوی خود فراهم گرفتنی آسان (۴۶) و اوست آنکه گردانید برای شما شب را پوشش و خواب را آسایش و گردانید روز را برانگیختن (۴۷) و اوست آنکه فرستاد بادها را بشارت میان دو دست رحمتش و فرو فرستادیم از آسمان آبی پاک گرداننده (۴۸) تا احیا کنیم بآن بلدۀ مرده را و بیاشانیمش از آنچه آفریدیم چهارپایان را و مردمان بسیار (۴۹) و بتحقیق مکرّر گردانیدیم آن را میانشان تا پند گیرند پس آیا نمودند اکثر مردمان مگر ناسپاسی را (۵۰) و اگر خواسته بودیم هر آینه برانگیخته بودیم در هر قریه بیم دهنده را (۵۱)
می نبینی خود تو ای صاحب نظر
هیچ آیا صنع آن ربّ البشر
که چگونه گسترانده سایه را
خواستی ور ساکنش کردی به جا
شمس را کردیم بر ظل پس دلیل
پس گرفتیم آن به خود باز ای خلیل
مر فرا بگرفتنی آسان و سهل
روشن است این نزد عقل بی ز جهل
هست تحقیق اندر این آیت بجا
تا بدانی اصل شمس و سایه را
هست ماهیّات اشیاء بر نسق
هم حقیقت های اعیان ظل حق
وصف داناییّ هستیء فقط
مر وجود مطلق اعنی بیغلط
مدّش اظهارش بود بر اسم نور
آن وجود خارجی اندر ظهور
پس به او ظاهر شد اشیاء هر چه بود
باز از کتم عدم هم در نمود
سوی هستیِ اضافی ز اقتضاء
باشد ار معلومت آن روشن فضاء
خواست ور ساکن بگرداندیش هم
ساختیش اعنی که ثابت در عدم
وآن خزانۀ هستی آمد در حساب
لوح محفوظ است و هم امّ الکتاب
ثابت اندر وی وجود کلّ شیء
نیست خود صرف عدم یعنی که وی
شمس را فرمود بر وجه جمیل
ما بگرداندیم بر سایه دلیل
عقل باشد قصد اینجا ز آفتاب
سایه را از وی شناسی بی حجاب
سایه نبود بر بقایش متصل
مابقی را رو بفهم از نور دل
اوست آن کس که بگرداند از اساس
بر شما تاریکی شب را لباس
نوم را هم راحت و آسایشی
روز را نشر از پی افزایشی
تا پراکنده شوند اعنی که خلق
بهر تحصیل معاش از خلق و دلق
اوست آن کس که فرستاد از اثر
باد را مژده دهنده بر مطر
پیش از آنکه رحمتش یابد نزول
نفحۀ رحمانی اعنی در فصول
ز آسمان آبی فرستادیم پاک
زنده تا بر وی کنیم این مرده خاک
بلده میّت زمینی دان که آن
گشته خشک اندر زمستان و خزان
تا شود سیراب از آن اَنعام و ناس
کافریدستیم بسیار از شناس
می بگرداندیم بین مردمان
ما مطر را پند تا گیرند از آن
یا مکرر ذکر آن کردیم چند
در کتاب از آنکه تا گیرند پند
پس اِباء کردند بسیاری ز ناس
چون بُدند ایشان به نعمت ناسپاس
خواستیم ار منبعث می ساختیم
ما رسولی در هر آن ده بهر بیم
بیم ده یعنی به خلقِ آن همه
تا به دعوت در ره آیند آن رمه
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به توصیف قدرت و حکمت خداوند در خلقت و نظم طبیعت میپردازد. ابتدا اشاره میکند که خداوند چگونه سایهها را گسترانده و اگر میخواست، میتوانست آنها را ثابت کند. سپس از وجود شب و روز به عنوان نشانههایی از قدرت خدا سخن میگوید، شب را پوشش و خواب را آرامش معرفی میکند و روز را زمان فعالیت و تلاش میداند.
همچنین خداوند بادها را به عنوان مژدهای برای رحمت خودش فرستاده و باران پاکی نازل کرده تا زمینهای خشک را زنده کند و مخلوقات را سیراب نماید. این آیات یادآوری میکند که بسیاری از انسانها باوجود این نشانهها، ناسپاسی میکنند و به این نکته اشاره میشود که اگر خدا میخواست، میتوانست در هر قریهای پیامبری بفرستد تا مردم را هشدار دهد و راه هدایت را نشان دهد.
در نهایت، نویسنده به این نتیجه میرسد که خلق و خواست خداوند در طبیعت و زندگی روزمره واضح و روشن است و انسانها باید از این نشانهها عبرت بگیرند.
هوش مصنوعی: آیا به پروردگارت ننگریستهای که چگونه سایه را گسترش داده است؟ اگر میخواست میتوانست آن را ساکن کند. سپس خورشید را نشانهای بر آن قرار دادیم و آن را به سوی خود به آرامی جذب میکنیم. اوست که شب را لباس و خواب را عمیق قرار داده و روز را برای بیداری و زندگی مشخص کرده است. او همچنین بادها را به عنوان بشارت پیش از رحمتش ارسال کرده و از آسمان آبی پاک نازل کرده تا با آن سرزمینهای مرده را زنده کنیم و آن را به موجودات زنده و انسانهای بسیاری بنوشانیم. ما این آب را بین آنها به گردش درآوردیم تا متذکر شوند، اما بیشتر مردم جز کفر ورزی نمیکنند. اگر میخواستیم میتوانستیم در هر شهری هشدار دهندهای بفرستیم.
هوش مصنوعی: آیا توجه کردهای که پروردگارت چگونه سایه را گسترش داده است؟ اگر میخواست آن را ثابت نگه میداشت. ما همچنین خورشید را به آن سمت برگرداندیم تا آن را به سوی خود بکشیم. اوست که شب را به عنوان پوششی برای شما قرار داد و خواب را مایه آرامش قرار داد و روز را برای کار و فعالیت خلق کرد. او بادها را برای بشارت فرستاد و از آسمان آبی پاک فرستاد تا زمین مرده را زنده کند و جانداران و انسانهای زیادی را از آن بیافریند. ما این نعمتها را به طور مکرر بین مردم تقسیم کردهایم تا درس بگیرند، اما اکثر مردم به ناشکری پرداختهاند. اگر میخواستیم، قطعاً در هر دهکدهای پیامبری برای هشدار فرستاده بودیم.
هوش مصنوعی: آیا تو که صاحب نظر هستی، نمیبینی که آفرینش خداوند چه شگفتیهایی دارد؟
هوش مصنوعی: چگونه میتوانی سایه را در جایی که خواستهای بکشی، اگر آن را در جایی ساکن کردهای؟
هوش مصنوعی: در اینجا به نقش شمس اشاره شده که جلوهای از حقیقت است و ما به دنبال دلیلی برای وجود او هستیم. پس از آن، به خود خواهیم آمد و خواهیم فهمید که خود ما چقدر در این مسیر مهم هستیم.
هوش مصنوعی: این موضوع که به راحتی و به روشنی قابل درک است، برای عقل بدون ناآگاهی بسیار واضح و روشن است.
هوش مصنوعی: در این آیت تحقیق و بررسی وجود دارد تا بفهمی که خورشید و سایه از چه چیزی نشأت میگیرند.
هوش مصنوعی: ماهیت اشیاء به گونهای است که هر یک از آنها نمایانگر حقیقتی از وجود حق هستند.
هوش مصنوعی: تنها وجود مطلق قابلیت توصیف داناییاش را دارد و هیچ خطایی در آن وجود ندارد.
هوش مصنوعی: آنچه در عالم وجود نمایان است، نشاندهندهی نور و روشنایی آن وجود حقیقی است.
هوش مصنوعی: سپس تمامی اشیاء به او نمایان شد، هر چه که وجود داشت، دوباره از عدم به ظهور درآمد.
هوش مصنوعی: اگر به اضافه بودن یک چیز نیاز باشد، آن نیاز ناشی از شرایط و وضعیت آن چیز است، و اگر این شرایط به وضوح مشخص باشد، فضای آن نیز روشن و مشخص خواهد بود.
هوش مصنوعی: اگر خواسته باشی که کسی را تغییر دهی، در حقیقت او را به گونهای ساختهای که هنوز در عدم و نبود باقی مانده است.
هوش مصنوعی: خزانهای از تمام هستی در حسابی گنجانده شده که در لوح محفوظ و همچنین در مادر کتاب ثبت شده است.
هوش مصنوعی: در این بیت شاعر به این نکته اشاره میکند که وجود هر چیزی در واقع وابسته به عدم است و اگر چیزی وجود نداشته باشد، تنها عدم باقی میماند. به عبارت دیگر، وجود مستقل از خودی ندارد و همه چیز در پیوند با نبودن است. همیشه باید به این فکر کنیم که وجود و عدم چگونه با هم ارتباط دارند.
هوش مصنوعی: شمس را به زیبایی و با ظاهری دلنشین به سمت سایه دلیل هدایت کردیم.
هوش مصنوعی: عقل انسانی به اینجا آمده تا به دقت و بدون پرده، نور خورشید را و سایه آن را بشناسد.
هوش مصنوعی: در این عبارت به نوعی اشاره شده که اگر نور دل در وجود انسان وجود داشته باشد، سایه یا مشکلات نمیتوانند بر او غلبه کنند. بنابراین، باید به روشنی و مثبتاندیشی توجه کرد و از آن برای روشن شدن راه زندگی استفاده کرد.
هوش مصنوعی: او همان کسی است که شب را به سرعت به روز تبدیل میکند و تاریکی آن را به روشنی میآورد.
هوش مصنوعی: در روزهایی که آسایش و راحتی وجود دارد، زندگی به آسانی پیش میرود و هر روز بر تلاشها و بهبودها افزوده میشود.
هوش مصنوعی: افراد به منظور کسب روزی و معاش از یکدیگر دور میشوند و به دنبال کار و زندگی میافتند.
هوش مصنوعی: او کسی است که با تأثیر باد، خبر باران را میآورد.
هوش مصنوعی: پیش از آنکه رحمت الهی بر زمین نازل شود، عطر و بوی خوش محبت او در اطراف پخش میشود، به ویژه در فصلهای خاص.
هوش مصنوعی: از آسمان آبی زندگی پاک و تازهای فرستادیم تا به این مرده خاکی حیات ببخشیم.
هوش مصنوعی: به یاد داشته باش که موجودات مردهای که روی زمین هستند، در فصلهای سرد مانند زمستان و پاییز خشک و بیحیات میشوند.
هوش مصنوعی: برای اینکه از آن دامها و افراد ناآگاه بهرهمند شویم، نیاز داریم که شناخت بیشتری پیدا کنیم.
هوش مصنوعی: ما باران را بین مردم خود بهعنوان درس و عبرت میچرخانیم تا آن را درک کنند و از آن بهره ببرند.
هوش مصنوعی: ما چندین بار در کتاب به آن موضوع اشاره کردیم تا دیگران از آن یاد بگیرند و درس بگیرند.
هوش مصنوعی: بسیاری از انسانها از نعمتهایی که دارند، به خاطر ناسپاسی خودشان دوری میگزینند و نمیتوانند به درستی از آن بهرهبرداری کنند.
هوش مصنوعی: اگر میتوانستیم، پیامبری میآفریدیم که در هر لحظه به مردم هشدار دهد.
هوش مصنوعی: بیم ده به این معناست که به مردم و مخلوقات، الهام و تشویق کن تا به دعوت و فراخوانی که شده است، پاسخ دهند و در مسیر درست قرار بگیرند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.