وَ إِذا تُتْلی عَلَیْهِمْ آیاتُنا بَیِّناتٍ قالَ اَلَّذِینَ لا یَرْجُونَ لِقاءَنَا اِئْتِ بِقُرْآنٍ غَیْرِ هذا أَوْ بَدِّلْهُ قُلْ ما یَکُونُ لِی أَنْ أُبَدِّلَهُ مِنْ تِلْقاءِ نَفْسِی إِنْ أَتَّبِعُ إِلاّ ما یُوحی إِلَیَّ إِنِّی أَخافُ إِنْ عَصَیْتُ رَبِّی عَذابَ یَوْمٍ عَظِیمٍ (۱۵) قُلْ لَوْ شاءَ اَللّهُ ما تَلَوْتُهُ عَلَیْکُمْ وَ لا أَدْراکُمْ بِهِ فَقَدْ لَبِثْتُ فِیکُمْ عُمُراً مِنْ قَبْلِهِ أَ فَلا تَعْقِلُونَ (۱۶) فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ اِفْتَری عَلَی اَللّهِ کَذِباً أَوْ کَذَّبَ بِآیاتِهِ إِنَّهُ لا یُفْلِحُ اَلْمُجْرِمُونَ (۱۷) وَ یَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اَللّهِ ما لا یَضُرُّهُمْ وَ لا یَنْفَعُهُمْ وَ یَقُولُونَ هؤُلاءِ شُفَعاؤُنا عِنْدَ اَللّهِ قُلْ أَ تُنَبِّئُونَ اَللّهَ بِما لا یَعْلَمُ فِی اَلسَّماواتِ وَ لا فِی اَلْأَرْضِ سُبْحانَهُ وَ تَعالی عَمّا یُشْرِکُونَ (۱۸)
و چون خوانده می‌شود بر ایشان آیتهای ما روشنها می‌گویند آنان که امید نمی‌دارند ملاقات ما را بیاور قرآنی غیر از این یا تبدیل کنش بگو نسزد مرا که تبدیل کنم آن را از پیش خودم پیروی نمی‌کنم من مگر آنچه وحی کرده می‌شود بمن بدرستی که من می‌پرستم اگر نافرمانی کنم پروردگارم را از عذاب روزی بزرگ (۱۵) بگو اگر خواسته بود خدا نخوانده بودم آن را بر شما و نه اعلام کرده بودم شما را بآن پس بحقیقت درنگ کردم در شما عمری پیش از آن آیا پس نمی‌یابید بعقل (۱۶) پس کیست ستمکارتر از آنکه بر بست بر خدا دروغی را و تکذیب کرد آیتهای او را بدرستی که رستگار نشوند گناهکاران (۱۷) و میپرستند از غیر خدا آنچه ضرر نمی‌رساند ایشان را و نفع نمی‌دهدشان و می‌گویند اینها شفیعان مایند نزد خدا بگو آیا خبر می‌دهید خدا را بآنچه نمی‌دانید در آسمانها و نه در زمین منزه است او برتر است از آنچه شریک می‌دانند (۱۸)
خوانده چون بر مشرکان از ما شود
آیتی کآن واضح المعنی بود
پاره ای گویند زین قوم عنید
که ندارند از لقای ما امید
نیستشان امید یعنی در حساب
در رسیدن بر عِقابی یا ثواب
غیر از این بر ما تو قرآنی بیار
که نگردد عیب ما زآن آشکار
یعنی آنچه ما به خشم آییم از آن
ز امر و نهی اش بهر ما باشد زیان
یا مبدل ساز آن را بی سخن
آیتی دیگر به جایش وضع کن
آیتی کآن بهر ما باشد امان
ذم معبودان ما نبود در آن
قصدشان این بود کو بر حال خویش
واگذاردشان در آن آئین و کیش
گو سزا نبود که قول معتمد
من بَدل سازم به پیش نفس خود
پیروی نکنم ز حرفی در سنن
جز که گردد وحی کرده آن به من
می بترسم گر شوم عاصی به رب
از عذاب روز اعظم وآن تعب
گو اگر می خواستی حق بر شما
من نخواندم مُنزلاتش برملا
هم نه بر قرآنتان دانا نمود
پس بود اعلامش از افضال و جود
حاصل این کز مشیت الله است و بس
این بیان نز میل من یا رأی کس
من درنگ اندر میانتان چند سال
کردم اندر عمر قبل از این مقال
پیش یعنی از نزول این کتاب
که به من شد وحی در هر فصل و باب
من نه قرآن خواندمی هم نی شما
بودتان دانایی از وی ز اقتضا
«در اثبات معجزه قرآن »
این بود در نز د دانا حجتی
شخصی ار عمری بود در امتی
نی کتابی خوانده باشد از علوم
کرده نی تحصیل علمی بر رسوم
نی شده با عالِ می هرگز جلیس
وین چنین آرد کتابی بس نفیس
درج در وی حکم ها از هر قبیل
در فصاحت در بلاغت بی بدیل
عاجز از وی اهل آن لفظ و لسان
تا کنند اتیان یک آیت بر آن
مثلش ار گویی بود ممکن به دهر
با الله ار باشد ز فهمت هیچ بهر
بود اگر ممکن ز اعراب عنود
آن زمان گوینده ای آورده بود
زآنکه هم بودند با او در نزاع
هم بُدند از اهل علم و اطلاع
گر که باشد فهم و عقلی در شما
در نمی یابید پس آیا چرا
حاصل آنکه گفت او من بر خدا
نکنم از تبدیل قرآن افترا
افتراء بل بر شما زیبنده است
گر که گویید این کلام از بنده است
کیست پس زآن کس خود اِستم کاره تر
کافتراء گوید به خلاّق بشر
بر خدا بندد دروغی بالعیان
یا پرستد غیر او را از بتان
گوید امر حق بود ما را بدان
وین به توبیخ است و تقریع از بیان
یا کند تکذیب قول کردگار
مجرم است و نیست مجرم رستگار
غیر حق را میپرستند آن حشر
آنچه کاندر وی نباشد نفع و ضر
مر بتان را می بگویند این فرق
که شفیعانند ما را نزد حق
گو خدا را می کنید آیا خبر
بر هر آنچه کو نداند در سیر
مینداند او شریکی بالیقین
بهر خویش اندر سماوات و زمین
ذات پاک او بلند و برتر است
زآنچه بر شبه و شریکی درخور است
نزد دانا ناپسند آید نه نیک
آنچه را گیرند بهر او شریک
کرده ایم از پیش تحقیق وجود
کآن به وحدت ثابت است اندر شهود
نیست لازم تا کنم تکرار آن
گرچه تکرارش دهد تسکین جان
تا به تکرارم کشد در دایره
نک گشود از طرّه باز آن مه گره
تا که گوید غیر من دلدار نیست
هیچ اندر جلوه ام تکرار نیست
یک تجلی کردم اشیاء هست شد
باده خوار از بوی مِی سرمست شد
نیست باقی دوره ای کآخر کنم
در تجلی جلوه ای دیگر کنم
جمله عالم جلوة روی من است
هر دلی در تاب گیسوی من است
شد دگرگون حال دل تا چون شدم
یاد زنجیر آمدم مجنون شدم
رفتم از خود گر شناسی رفتنم
اینکه بینی تا نپنداری منم
من ز خود رفتم شد او بر جای من
هم ز بعد از لای من الای من
این سخنگو تا نپنداری صفی است
بلکه آن گوینده در وی مختفی است
گه سخن گوید به تازی او همه
گه به نظم آن را نماید ترجمه
باز چون گردم به فرق از جمع من
بینم او رفته است و من گویم سخن
نیم گفتار است باقی در لبم
زآنچه می گفت او به گوش اندر تبم
باز چون سازد نهان در پرده روی
بر من آموزد سخن گوید بگوی
نک صفی بر جای خود برگشت باز
تا کند تفسیر قول دلنواز
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به شکایت و اعتراض قوم مشرک اشاره می‌کند که وقتی آیات قرآن بر آنان خوانده می‌شود، می‌گویند که اگر حقیقتاً این کتاب الهی است، باید قرآنی دیگر بیاورد یا آن را تغییر دهد. در پاسخ، پیامبر (ص) تأکید می‌کند که نمی‌تواند قرآن را از خود تغییر دهد و تنها به وحی الهی عمل می‌کند؛ چرا که از عذاب خدا ترس دارد. پیامبر به آنان یادآوری می‌کند که اگر خدا می‌خواست، او را به این وحی نمی‌گماشت و آنان نباید از آن آگاه می‌بودند. سپس، پیامبر به کسانی که به خدا دروغ می‌بندند و آیات او را تکذیب می‌کنند، هشدار می‌دهد که رستگار نخواهند شد. همچنین، او به پرستش خدایان بی‌اساس توسط مشرکان اشاره می‌کند و می‌پرسد آیا می‌توانند خدا را به آنچه که نمی‌داند، خبر دهند. در نهایت، به عظمت و برتری خدا و بی‌اساسی شریکان اشاره می‌کند و بر وحدت خدا تأکید می‌نماید.
هوش مصنوعی: وقتی آیات روشن ما بر آنها خوانده می‌شود، گروهی از آنها که به دیدار ما امیدی ندارند، می‌گویند: «به غیر از این قرآن، قرآن دیگری بیاور یا آن را تغییر بده.» بگو: «نمی‌توانم خودسرانه چیزی را تغییر دهم؛ من فقط از آنچه به من وحی شده پیروی می‌کنم. من می‌ترسم اگر به پروردگارم نافرمانی کنم، عذاب روزی بزرگ به من برسد.» بگو: «اگر خدا می‌خواست، من آن را به شما نمی‌خواندم و شما را از آن مطلع نمی‌کردم؛ زیرا من سال‌ها در میان شما بودم. آیا عقل نمی‌کنید؟» چه کسی ظالم‌تر است از اینکه به خدا دروغ ببندد یا آیات او را تکذیب کند؟ بی‌شک مجرمان رستگار نخواهند شد. آنها غیر از خدا چیزهایی را میپرستند که نه به آنها آسیب می‌زند و نه به آنها نفع می‌رساند و می‌گویند: «اینها شفیع‌های ما نزد خدا هستند.» بگو: «آیا شما خدا را با آنچه در آسمانها و زمین نمی‌داند، آگاه می‌سازید؟ او از آنچه شریک قرار می‌دهند، پاک و فراتر است.»
هوش مصنوعی: زمانی که آیات ما به آنان خوانده می‌شود، آنانی که به ملاقات ما امیدی ندارند، می‌گویند: "بیاور قرآنی متفاوت از این یا آن را تغییر بده." بگو: "نمی‌توانم آن را از پیش خود تغییر دهم. من فقط از آنچه به من وحی شده پیروی می‌کنم. درست است که من پروردگارم را می‌پرستم و اگر نافرمانی کنم، از عذاب روز بزرگ می‌ترسم." بگو: "اگر خداوند می‌خواست، من این را بر شما نمی‌خواندم و چیزی را به شما اعلام نمی‌کردم. من در واقع، در طول عمرم به شما اندیشیدم. آیا عقل خود را به کار نمی‌گیرید؟" پس کیست که ستمکارتر است از آنکس که نسبت به خدا دروغ ببندد و آیات او را انکار کند؟ به حقیقت، گناهکاران رستگار نخواهند شد. همچنین، آنها غیر از خدا چیزی را عبادت می‌کنند که نه به آنها ضرر می‌زند و نه نفعی به آنها می‌رساند و می‌گویند: "اینها نسبت به خدا شفیعان ما هستند." بگو: "آیا به خدا درباره آنچه نمی‌دانید خبر می‌دهید؟ او منزه و برتر از آن است که برای او شریک قائل شوید."
هوش مصنوعی: وقتی آیتی که برای مشرکان خوانده می‌شود، به وضوح و روشنی بیان شده باشد.
هوش مصنوعی: برخی می‌گویند که این افراد سرکش، امیدی به دیدار ما ندارند.
هوش مصنوعی: این افراد امیدی ندارند، یعنی در محاسبه‌ی کارهایشان، به نتیجه‌ای خوب یا پاداشی نمی‌رسند.
هوش مصنوعی: جز این قرآن دیگری برای ما بیاور که عیب‌های ما در آن نمایان نشود.
هوش مصنوعی: هر چیزی که ما از آن خشمگین می‌شویم، به خاطر دستورها و ممنوعیت‌هایش برای ما ضرر دارد.
هوش مصنوعی: یا آن را به شکلی دیگر تغییر بده و بدون حرف اضافه، نشانه‌ای تازه به جای آن بگذار.
هوش مصنوعی: این آیت نشانه‌ای است که به نفع ماست و در آن هیچ نکوهشی از پرستش شدگان ما وجود ندارد.
هوش مصنوعی: آنها می‌خواستند که او را به حال خود رها کنند تا در آن آیین و مکتب زندگی کند.
هوش مصنوعی: نباید وعده‌ای که به اعتماد خود داده‌ام را به خاطر نفس خود تغییر دهم.
هوش مصنوعی: من از هیچ قول و رسمی پیروی نمی‌کنم مگر اینکه آن را به عنوان وحی از جانب خودم دریافت کنم.
هوش مصنوعی: من از اینکه به عذاب خداوند در روز بزرگ دچار شوم، ترس دارم و این موضوع من را به شدت نگران می‌کند.
هوش مصنوعی: اگر تو می‌خواستی، من حقایق را برای شما نمی‌خواندم و اسرار آن را فاش نمی‌کردم.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که شخصی که در دانش و علم قرآن آگاه است، نشانه‌هایی از فضیلت و سخاوت او مشاهده می‌شود. در واقع، آگاهی از قرآن باعث می‌شود که ویژگی‌های نیکو در فرد نمایان شود.
هوش مصنوعی: آنچه به دست آمده تنها بر اثر اراده خداوند است و نه به خاطر خواسته من یا نظر کسی دیگر.
هوش مصنوعی: من سال‌ها در میان شما ماندگار شدم و قبل از این سخن، زندگی‌ای گذرانده‌ام.
هوش مصنوعی: به معنای این است که قبل از اینکه این کتاب بر من نازل شود، در هر بخش و فصلی از آن، وحی به من منتقل شده است.
هوش مصنوعی: من نه قرآن را خوانده‌ام و نه شما از آن آگاهی دارید؛ این موضوع به مقتضای حال مرتبط است.
هوش مصنوعی: «در راستای تأیید معجزه قرآن»
هوش مصنوعی: این یک دلیل و نشانه است که اگر کسی در طول عمرش در میان جمعی از مردم باشد، می‌تواند به اهمیت و ارزش وجودش پی ببرد.
هوش مصنوعی: نمی‌توان گفت که او چیز زیادی درباره علم و دانش می‌داند یا تحصیلاتی در این زمینه داشته است.
هوش مصنوعی: دوست می‌نوشید و هیچ‌گاه با کسانی که دچار ریا و تظاهر هستند، نشسته نمی‌شود؛ به این ترتیب چنین کتابی ارزشمند به وجود می‌آید.
هوش مصنوعی: این متن به قدرت و مهارت بیان در نوشته‌ها و سخنوری اشاره دارد و می‌گوید که این قابلیت‌ها در او به حدی بالا و بی‌نظیر است که هیچ مشابهی برای آن وجود ندارد.
هوش مصنوعی: مردم نمی‌توانند با کلمات و زبان خود به خوبی از او سخن بگویند و حتی قادر نیستند یک آیه از او را به درستی نقل کنند.
هوش مصنوعی: اگر مثالی شبیه آن بگویی، ممکن است در این دنیا به خدا نزدیک‌تر باشد و از درک تو هیچ بهره‌ای نبرد.
هوش مصنوعی: اگر ممکن بود، در آن زمان گوینده‌ای می‌آورد که با لهجه‌ی سخت و سرسخت عربی صحبت کند.
هوش مصنوعی: به این دلیل که افرادی که در نزاع با او بودند، از دانایان و مطلعان نیز بودند.
هوش مصنوعی: اگر شما درک و عقل داشته باشید، پس چرا نمی‌فهمید؟
هوش مصنوعی: او می‌گوید که من هرگز به خداوند اتهام نمی‌زنم که قرآن را تغییر داده است.
هوش مصنوعی: اگر بخواهید به من نسبت دروغین بدهید، این کار برای شما مناسب‌تر است تا اینکه بگویید این سخن از من است.
هوش مصنوعی: کیست در دنیا که از آن شخص بی‌همتا ناتوان‌تر باشد که دروغی به خالق بشر ببندد؟
هوش مصنوعی: کسی که به وضوح به خدا دروغ می‌گوید یا غیر از او را از بت‌ها می‌پرستد، واقعاً در حال انجام عملی نادرست است.
هوش مصنوعی: می‌گوید که ما را فرمان الهی به این کار است و این بازخواست و سرزنش از بیان آن است.
هوش مصنوعی: اگر کسی سخن خداوند را انکار کند، او مجرم است و هیچ مجرمی نجات نخواهد یافت.
هوش مصنوعی: افراد غیر خدا را می‌ستایند و در روز قیامت چیزهایی را که در آن نفع و ضرری نیست، مورد توجه قرار می‌دهند.
هوش مصنوعی: می‌گویند که بتیان (عشق‌ها) مانند شفاعت‌کنندگانی هستند که ما را به درگاه خدا نزدیک می‌کنند و در حقیقت، به نوعی واسطه برای ما به حساب می‌آیند.
هوش مصنوعی: آیا خبر دارید که خدا بر تمام اموری که در حرکتند و ناشناخته‌اند، آگاه است؟
هوش مصنوعی: او به یقین می‌داند که برای خودش در آسمانها و زمین یک شریک وجود دارد.
هوش مصنوعی: خود پاک و مقدس او به قدری بزرگ و والا است که هیچ چیز و هیچ شریکی نمی‌تواند به او نزدیک شود.
هوش مصنوعی: در نزد افراد دانا، چیزی که نیک به نظر می‌رسد، وقتی به خاطر منفعت شخصی دیگران از آن استفاده شود، ناخوشایند و ناپسند محسوب می‌شود.
هوش مصنوعی: ما از قبل بررسی کرده‌ایم که وجود آن، در شهود به وحدت پایدار است.
هوش مصنوعی: نیازی نیست که من حرفی را دوباره تکرار کنم، هرچند تکرار آن می‌تواند آرامش‌بخش باشد.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که فردی در دایره عشق و احساسات گرفتار شده و این گرفتار شدن باعث شده که او بارها و بارها به یاد زیبایی‌های محبوبش بیفتد. او از زیبایی و جذابیت یار خود به شدت تحت تأثیر قرار گرفته و این حالت، او را به تکرار و یادآوری آن لحظات خوش می‌کشاند.
هوش مصنوعی: تا زمانی که کسی غیر از من را به عنوان محبوبش معرفی نکند، هیچ تکراری در جلوه و زیبایی من وجود ندارد.
هوش مصنوعی: من یک بار ظهور کردم و اشیاء وجود پیدا کردند، و باده‌نوشی که از عطر شراب مست شده است.
هوش مصنوعی: هیچ دوره‌ای باقی نمانده که من در آن به پایان برسم و در عوض، تجلی و ظهور جدیدی را تجربه کنم.
هوش مصنوعی: تمامی عالم جلوه‌ای از صورت من است و هر دلی که به عشق من می‌تپد، در تماشای گیسوان من سرمست و شگفت‌زده است.
هوش مصنوعی: حال دل من دگرگون شده است. وقتی که به یاد زنجیر افتادم، همانند مجنون شدم.
هوش مصنوعی: من از خودم جدا شدم، اگر مرا بشناسی، رفتنم را خواهی دید. این رفتن به گونه‌ای است که فکر نکنی من همین‌جا هستم.
هوش مصنوعی: من از خودم دور شدم و او در جای من قرار گرفت. همچنین بعد از من هم از میان من خارج شد.
هوش مصنوعی: این سخنگو را نپندار که فقط خود اوست که صحبت می‌کند، بلکه در واقع شخص دیگری در پشت او وجود دارد که این حرف‌ها را به او القا کرده است.
هوش مصنوعی: گاهی به زبان عربی سخن می‌گوید و هر بار آن را به نظم زیبا ترجمه می‌کند.
هوش مصنوعی: وقتی که دوباره به حالت تنهایی برگردم و از جمع دیگران جدا شوم، متوجه می‌شوم که او رفته است و در آن لحظه، من شروع به صحبت می‌کنم.
هوش مصنوعی: نیمی از سخن هنوز در دهانم باقی‌مانده است، از آنچه او به من گفت و در گوشم همچنان در حال جوش و خروش است.
هوش مصنوعی: وقتی که دوباره در خلوت خودش به من نگاه می‌کند، به آرامی چیزی به من یاد می‌دهد و سخن می‌گوید.
هوش مصنوعی: یک گروه از افراد با نیت خوب دوباره به مکان خود بازگشتند تا درباره سخن دلنشین توضیح دهند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.