و هُوَ مولانا شرف الدین علی، در همهٔ فنون کمالات، قصب السبق از همگنان ربودی و مصاحب سلاطین گورکانیه بودی. احوال خجسته مآلش در تواریخ مسطور و تصانیفش بین المورخین مشهور. حسب الخواهش شاهرخ میرزا تاریخ ظفرنامه تألیف فرموده. غرض، در طریقت مرید سلطان حسین اخلاطی است. کتاب کنه المراد و حلل حقایق التهلیل و مواطن و شرح قصیدهٔ برده از آن جناب است. در سنهٔ هشتصد و پنجاه و شش در یزد وفات یافت. این چند بیت از اشعار فارسیّهٔ اوست:
قطعه
عالمی غرق تحیر به لب بحر وجود
دیده بر موج و کسی را خبر از دریا نیست
سخن از خویش بگو سخرهٔ بیگانه مشو
کاندرین دیر کهن غیر تو کس گویا نیست
صوفی مباش منکر رندان می پرست
کاندر پیاله پرتوی از روی یار هست
رند و است جرعهٔ می از اسباب دنیوی
و آن هم بیفکند ز کف آنگه که گشت مست
شیخ است و صدهزار تعلق ز نیک وبد
پیوسته خلق را پی بدنامی و شکست
وین طرفهتر که مردم کوته نظر کنند
آن را خطاب عاصی و این را خداپرست
در آرزوی این که ببوسند دستِ دوست
بسیار سرفدا شده کس را نداد دست
نگشاد در به روی شرف پیر میکده
تا از دیارِ کون و مکان رخت برنبست
گو از سر هر دو کون برخیزد
هر کس که میان ما نشیند
چون در همه جا بجز تو کس نیست
در صومعه کس چرا نشیند
قد برافراختهای چهره برافروختهای
کار خودساختهای خرمن ما سوختهای
تا نیابد خبرِ حسنِ تو غیر از غیرت
همه را دیده فروبسته و لب دوختهای
رباعی
در چشمهٔ شرع کجروم چون خرچنگ
در بیشهٔ دین چو روبهم پر نیرنگ
بر منبرِ علم همچو در کوه پلنگ
در دلقِ کبود همچو در نیل نهنگ
گر جام طرب به مسند جم زدهایم
جز باده به دست نیست تا دم زدهایم
پیدا شده عالمی و پنهان گشته
تا چشم گشودهایم بر هم زدهایم
گه شانه کِش طرّهٔ لیلی باشی
گه در سر مجنون همه سودا باشی
گه آینهٔ جمال یوسف گردی
گه آتشِ خرمن زلیخا باشی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شرف الدین علی، شاعر و عالم بزرگ، در هنرهای مختلف به مقام بلندی رسید و با سلاطین گورکانی در ارتباط بود. او در تاریخ و ادبیات شناخته شده و آثارش مانند "کنه المراد" و "حلل حقایق التهلیل" به یادگار ماندهاند. او در سال ۸۵۶ هجری در یزد درگذشت. شعرهای او به موضوعاتی چون وجود، عشق و عرفان میپردازد و در آنها به تحیر انسان در برابر مجهولات، معنای دوستی و دوری از دنیا اشاره میکند. او در اشعارش به نقد برخی رفتارهای اجتماعی و مذهبی نیز پرداخته و اهمیت عشق الهی را بر سایر امور دنیوی تاکید میکند.
هوش مصنوعی: شرف الدین علی، که معروف به مولاناست، در تمام فنون برتری و هنر سرآمد همعصران خود بود و با سلاطین گورکانی ارتباط نزدیک داشت. زندگی پرخیر و برکت او در تاریخها ثبت شده و آثارش در میان تاریخنگاران شناخته شده است. به درخواست شاهرخ میرزا، او کتاب "تاریخ ظفرنامه" را نوشت. همچنین، او در طریقت، مرید سلطان حسین اخلاطی بود. از آثار او میتوان به "کنه المراد"، "حقایق التهلیل" و "شرح قصیدهٔ برده" اشاره کرد. او در سال ۸۵۶ هجری شمسی در یزد درگذشت. در ادامه، چند بیت از اشعار فارسی او آمده است:
هوش مصنوعی: انسانی در شگفتی و حیرت غوطهور است، در کنار دریا وجود به تماشای امواج پرداخته، اما هیچکس از عمق و حقیقت دریا خبر ندارد.
هوش مصنوعی: به جای اینکه درباره دیگران صحبت کنی، روی خودت تمرکز کن؛ زیرا در این مکان قدیمی، هیچکس جز تو وجود ندارد که باید دربارهاش سخن گفت.
هوش مصنوعی: از زهد و ریاضت دوری کن و به رندان و عاشقان احترام بگذار، زیرا در شراب و میخانه نشانهای از زیبایی معشوق وجود دارد.
هوش مصنوعی: شخصی که تملکات دنیوی را کنار میگذارد و از شراب و لذتهای آن لذت میبرد، زمانی که مست میشود، این همه را از دست میدهد و به آنچه که واقعاً ارزشمند است، پی میبرد.
هوش مصنوعی: شیخ در مورد مردم و ارتباطاتشان با خوبیها و بدیها صحبت میکند و به مشکلاتی که ممکن است باعث بدنامی یا ناموفق بودن افراد شود، اشاره دارد. او به این نتیجه میرسد که انسانها همیشه تحت تأثیر این تعلقات و روابط هستند.
هوش مصنوعی: مردم که دیدگاه محدودی دارند، این موضوع را به طور نادرست از منظر کسانی میبینند که نافرمان هستند و آن را به افرادی که خدا را میپرستند نسبت میدهند.
هوش مصنوعی: در آرزوی این که دیگران دست دوست را ببوسند، بسیاری از افراد خود را فدای این عشق کردند، اما هیچ کسی دست پیدا نکرد.
هوش مصنوعی: در به روی شخصیت با ارزش و محترم میکده باز نکردند، زیرا او هنوز از دنیا و تمامی موجودیتها دل نکند.
هوش مصنوعی: هر کسی که بخواهد در جمع ما باشد، باید از مشکلات و مسائل خود فاصله بگیرد و خود را آمادهی این نشست کند.
هوش مصنوعی: چون در همه جا جز تو کسی نیست، پس در صومعه کسی چرا باید بماند؟
هوش مصنوعی: چهرهات زیبا و با شکوه است و خودت را ساختهای، اما آتش عشق تو ما را سوخته است.
هوش مصنوعی: فقط غیرت، از زیباییهای تو خبر دارد و بقیه، چشمانشان را بسته و لبهایشان را خاموش کردهاند.
هوش مصنوعی: در دل قوانین شرع و دین، افرادی چون خرچنگ در آب و روباه در جنگل، با نیرنگ و فریب عمل میکنند.
هوش مصنوعی: در بالای منبر علم، مانند پلنگی بر فراز کوه و در پارچهای آبیرنگ، همانند نهنگی در دل دریا.
هوش مصنوعی: ما در این جشن و سرور، تنها به نوشیدن باده مشغولیم و جز این نمیتوانیم چیزی را به دست آوریم.
هوش مصنوعی: در دنیای امروز، افرادی با دانش و آگاهی زیاد وجود دارند، اما به دلیل محدودیتها و پنهانکاریها قادر به دیده شدن نیستند. تا زمانی که ما چشمانمان را باز کردهایم و به واقعیتها توجه کردهایم، برخی از این دانشمندان در کنار ما بودهاند و فعالیتهای خود را پنهان نگه داشتهاند.
هوش مصنوعی: گاه در حالتی هستی که به زیبایی و لطافت لیلی شبیه هستی، و گاه حالتی همچون مجنون داری که درگیر عشق و حسرت است.
هوش مصنوعی: گاهی مانند آینهای باشی که زیبایی یوسف را منعکس میکند و گاهی به مانند آتش خرمن زلیخا که شعلهور و سوزان است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.